Η ιστορική σύνοδος για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και το διπλωματικό «μομέντουμ» του Τραμπ

Η Ουάσινγκτον έγινε ξανά το κέντρο βάρους της διεθνούς διπλωματίας. Μετά την σαφώς πιο θερμή από τον Φεβρουάριο, συνάντηση με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε γύρω από το ίδιο τραπέζι τους Ευρωπαίους ηγέτες και τον γγ. του ΝΑΤΟ, επιδιώκοντας ένα συνεκτικό πλαίσιο για τον τερματισμό του πολέμου. Ο Αμερικανός πρόεδρος έδειξε να «κλειδώνει» ρόλο ρυθμιστή: μίλησε για παράθυρο μίας–δύο εβδομάδων ώστε να φανεί αν υπάρχει λύση, άφησε ανοικτή τριμερή με Πούτιν–Ζελένσκι και προανήγγειλε αμερικανική συμβολή σε εγγυήσεις ασφαλείας «τύπου ΝΑΤΟ» (χωρίς τυπική ένταξη).

Ρεαλισμός, χρονοδιάγραμμα, εγγυήσεις από τον Τραμπ

«Σε μία–δύο εβδομάδες θα ξέρουμε αν μπορούμε να δώσουμε λύση», επανέλαβε, περιγράφοντας ένα συμπαγές πολιτικό timing που διατηρεί την πίεση σε όλες τις πλευρές. Παράλληλα γνωστοποίησε επικοινωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν πριν και μετά τις συνομιλίες. «Υπάρχει λογική πιθανότητα» για μια τριμερή Τραμπ–Ζελένσκι–Πούτιν, εφόσον η πρόοδος στο τραπέζι συνεχιστεί. «Θα τους δώσουμε πολύ καλή προστασία και πολύ καλή ασφάλεια», είπε on camera, σκιαγραφώντας αμερικανική συμμετοχή σε ένα καθεστώς εγγυήσεων όπου η Ευρώπη θα σηκώσει μεγάλο βάρος, αλλά οι ΗΠΑ «θα βοηθήσουν» και «θα εμπλακούν». Όσο για την κατάπαυση πυρός, δεν τη θεωρεί προαπαιτούμενο για ένα ειρηνευτικό deal αλλά προτιμά μια ολοκληρωμένη συμφωνία με πολιτικά και ασφαλιστικά σκέλη.

Όπως αναφέρει η Wall Street Journal, η γραμμή Τραμπ συνδυάζει πολιτικό ρεαλισμό (ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα, άμεση επικοινωνία με Μόσχα) με πρακτική αρχιτεκτονική ασφάλειας για το Κίεβο. Το μήνυμα είναι ότι η Ουάσινγκτον δεν «αποσύρεται», αλλά θέλει λύση με σαφείς δεσμεύσεις και μετρήσιμα οφέλη (τερματισμός απωλειών, σταθεροποίηση μετώπου). Αυτό εξηγεί γιατί ο Λευκός Οίκος μετατοπίζει το βάρος από μια τυπική εκεχειρία σε συμφωνία-πλαίσιο, ώστε να κλείσουν ταυτόχρονα πολιτικά και στρατιωτικά εκκρεμή.

Τι ζήτησε ο Ζελένσκι

Ο Ουκρανός πρόεδρος εμφανίστηκε ευγνώμων και συνεργατικός, ζητώντας «ηχηρό» σήμα από ΗΠΑ–ΕΕ ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας θα είναι ουσιαστικές. Σημείωσε ότι το Κίεβο στηρίζει μια διπλωματική διαδρομή και δήλωσε ανοικτός σε τριμερή, ενώ έθεσε εκ νέου το θέμα της επιστροφής των απαχθέντων παιδιών. Στο πλευρό του, η ατμόσφαιρα με τον Τραμπ ήταν εμφανώς θετική, σε πλήρη αντίθεση με το τεταμένο κλίμα της προηγούμενης συνάντησης.

Όπως σχολιάζει η Wall Street Journal, το Κίεβο «διαβάζει» σωστά το momentum: αν οι ΗΠΑ «σφραγίσουν» οδικό χάρτη ασφαλείας (εκπαίδευση, αντιαεροπορική ομπρέλα, επιτήρηση συνόρων, πιθανή πολυεθνική παρουσία/mission), τότε μπορεί να διαπραγματευτεί από πιο σταθερή βάση χωρίς να υπονομευθεί η αποτρεπτική του ισχύς.

Τι ζήτησαν οι Ευρωπαίοι

Στον Λευκό Οίκο βρέθηκαν σήμερα οι Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Μαρκ Ρούτε (ΝΑΤΟ), Κιρ Στάρμερ, Εμανουέλ Μακρόν, Τζόρτζια Μελόνι, Φρίντριχ Μερτς και Αλεξάντερ Στουμπ – μια σύνθεση που δείχνει ότι η Ευρώπη θέλει ρόλο συν-αρχιτέκτονα της λύσης, όχι απλώς χρηματοδότη.

Ο καγκελάριος Μερτς ζήτησε πίεση για άμεση κατάπαυση πυρός ως γέφυρα προς την τριμερή. Ο Μακρόν κινείται υπέρ μιας ευρύτερης πολυμερούς αμέσως μετά την τριμερή, ενώ ο Στάρμερ τη χαρακτήρισε «λογικό επόμενο βήμα» – σήμα ότι Παρίσι και Λονδίνο θέλουν η συμφωνία να «κουμπώσει». Μελόνι και φον ντερ Λάιεν επιμένουν σε εγγυήσεις τύπου Άρθρου 5, ενώ ο Στουμπ μίλησε για πρόοδο εβδομάδων που ξεπερνά «χρόνια» – ένδειξη ότι η ευρωπαϊκή πλευρά βλέπει τον Τραμπ να ξεκλειδώνει το αδιέξοδο.

Η ΕΕ δείχνει έτοιμη να αναλάβει «μερίδιο ευθύνης» σε χρηματοδότηση και υλοποίηση εγγυήσεων, τονίζει η WSJ.  Αυτό ταιριάζει με τη λογική Τραμπ: οι Ευρωπαίοι μπροστά, οι ΗΠΑ ως εγγυητής αξιοπιστίας και «last resort» ισχύος.

Τα μέτωπα που μένουν ανοιχτά μέτωπα

• Ορισμός και έκταση εγγυήσεων: κανόνες εμπλοκής, αντιαεροπορική ασπίδα, επιτήρηση συνόρων, βιομηχανική υποστήριξη.
• Διαπραγματευτικό πλαίσιο συνόρων: ο Τραμπ κρατά χαμηλά το θέμα «κατάπαυσης πρώτα», επιδιώκοντας πολιτικό πακέτο που να «κλειδώνει» το έδαφος και την ασφάλεια ταυτόχρονα.
• Διεθνής επικύρωση: μετά την πιθανή τριμερή, οι Ευρωπαίοι πιέζουν για πολυμερή ώστε να αποκτήσει θεσμική αντοχή η συμφωνία.

https://exchange.glomex.com/video/v-dc5sfic1lz8x?integrationId=40599w17mbz7o7uw

Με το βλέμμα στην τριμερή

Το βέβαιο είναι ότι η πρωτοβουλία Τραμπ «μαζεύει» τους συμμάχους, επαναφέρει τη Μόσχα στο τραπέζι με σαφείς γραμμές και μετατρέπει τις γενικές εξαγγελίες περί ειρήνης σε χρονομετρημένη διαδικασία. Αν οι επαφές των επόμενων ημερών επιβεβαιώσουν την πρόοδο, η τριμερής μπορεί να γίνει η πρώτη πραγματική ευκαιρία τερματισμού της σύγκρουσης από την αρχή του πολέμου.

Δείτε επίσης:

• Ο Τραμπ έσπασε τον πάγο με χιουμοριστικό σχόλιο για το… μαύρισμα του Μερτς
• Ο Ζελένσκι πήρε το μάθημά του και πήγε διαβασμένος αυτή τη φορά