Συμμαχία Πούτιν – Σι Τζινπίνγκ: Μια νέα αρχιτεκτονική ισχύος απέναντι στη Δύση

Η διήμερη σύνοδος κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) στο Τιαντζίν της Κίνας κατέληξε σε μια ισχυρή επίδειξη ενότητας ανάμεσα σε δύο ηγέτες που επενδύουν στρατηγικά στη συνεργασία τους: τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Σι Τζινπίνγκ. Η συνάντηση, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 20 παγκόσμιοι ηγέτες, σηματοδότησε την ενίσχυση ενός μπλοκ που φιλοδοξεί να επανακαθορίσει την παγκόσμια ισορροπία εις βάρος των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.

Μήνυμα του Πεκίνου στις ΗΠΑ

Με την εναρκτήρια ομιλία του, ο Σι Τζινπίνγκ εξαπέλυσε ένα έμμεσο αλλά σαφές μήνυμα προς την Ουάσινγκτον. Επικρίνοντας τις «πρακτικές εκφοβισμού» και τη «νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου», ο Κινέζος ηγέτης παρουσίασε τη χώρα του ως νέο κέντρο παγκόσμιας διακυβέρνησης, σε μια στιγμή που η αμερικανική πολιτική «Πρώτα η Αμερική» του Ντόναλντ Τραμπ προκαλεί τριγμούς στο διεθνές σύστημα.

«Οι κανονισμοί μερικών χωρών δεν πρέπει να επιβάλλονται σε άλλες», τόνισε, προαναγγέλλοντας την έναρξη μιας Πρωτοβουλίας Παγκόσμιας Διακυβέρνησης που φιλοδοξεί να αντικαταστήσει το δυτικό μοντέλο. Η στρατηγική του Σι περιλαμβάνει την ενίσχυση της φωνής του Παγκόσμιου Νότου και την ανακατανομή εξουσίας σε διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ, όπου η Δύση εξακολουθεί να έχει τον πρώτο λόγο.

Η «ευρασιατική εναλλακτική» του Πούτιν

Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν, στο ίδιο μήκος κύματος, παρουσίασε το SCO ως βάση ενός «νέου συστήματος» ασφάλειας στην Ευρασία. Ένα σύστημα, όπως είπε, που θα αντικαταστήσει τα «ξεπερασμένα ευρωκεντρικά και ευρωατλαντικά μοντέλα», απορρίπτοντας τις δομές υπό την ηγεσία της Δύσης, όπως το ΝΑΤΟ.

Η παρέμβασή του ήρθε λίγες μόλις ημέρες μετά τη δεύτερη μεγαλύτερη ρωσική αεροπορική επίθεση στην Ουκρανία, υπογραμμίζοντας πως η Μόσχα όχι μόνο δεν κάμπτεται από τις δυτικές κυρώσεις, αλλά αντίθετα, προβάλλει τη στήριξη της Κίνας ως απόδειξη ανθεκτικότητας.

Οικονομικά και στρατηγικά ανταλλάγματα

Ο Σι ανακοίνωσε πακέτο χρηματοδοτήσεων και δανείων ύψους 12 δισ. γιουάν για τα κράτη-μέλη του SCO, επενδύοντας έτσι στην οικονομική συνοχή του οργανισμού. Παράλληλα, Κίνα και Ρωσία έχουν ενισχύσει τις εμπορικές τους σχέσεις μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Το Πεκίνο αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο σε προνομιακές τιμές και προσφέρει τεχνολογικά προϊόντα διπλής χρήσης, τα οποία σύμφωνα με τη Δύση στηρίζουν την πολεμική βιομηχανία της Μόσχας.

Η συνεργασία αυτή προκαλεί την οργή της Ουάσινγκτον. Ο Τραμπ έχει ήδη απειλήσει με επιπλέον δασμούς τα κινεζικά προϊόντα, προκειμένου να αποθαρρύνει την αγορά ρωσικών καυσίμων. Ωστόσο, το Πεκίνο δείχνει αποφασισμένο να συνεχίσει τη «φυσιολογική εμπορική συνεργασία», παρουσιάζοντας τη Ρωσία ως κρίσιμο εταίρο σε μια νέα οικονομική και γεωπολιτική αρχιτεκτονική.

Στρατηγική ευθυγράμμιση και προσωπική χημεία

Η εικόνα του Σι και του Πούτιν να συνομιλούν χαμογελαστοί σε δεξίωση στο Τιαντζίν, φανέρωσε τη στενή προσωπική τους σχέση. Πρόκειται για μια «χημεία» που δεν περιορίζεται στην επικοινωνιακή διάσταση, αλλά αντανακλά την αποφασιστικότητα των δύο ηγετών να δημιουργήσουν έναν σκληρό πυρήνα αντίστασης απέναντι στη Δύση.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι ο Πούτιν αξιοποιεί τη σύνοδο για να αποδείξει πως δεν είναι απομονωμένος, ενώ ο Σι βλέπει στην εμβάθυνση της συμμαχίας με τη Μόσχα μια ιστορική ευκαιρία: να εδραιώσει την Κίνα ως δύναμη-ηγέτη που υπερασπίζεται την πολυπολικότητα και την «ισότιμη παγκοσμιοποίηση».

Ένας τριγωνικός άξονας με Ινδία και Τουρκία

Η παρουσία ηγετών όπως ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δείχνει ότι το SCO διευρύνεται πέραν μιας στενής ρωσοκινεζικής συμμαχίας. Ο Μόντι, παρά τις παραδοσιακές σχέσεις με τις ΗΠΑ, φάνηκε να προσεγγίζει το Πεκίνο, καθώς οι αμερικανικοί δασμοί πλήττουν την Ινδία. Στην τριμερή συνάντηση με τον Σι και τον Πούτιν, οι εικόνες με χαμόγελα και χειραψίες κατέδειξαν την πρόθεση της Ινδίας να μην παραμείνει στο περιθώριο των γεωπολιτικών ανακατατάξεων.

Η σύνοδος του SCO στο Τιαντζίν ήταν ένα ισχυρό μήνυμα ότι ο άξονας Μόσχας – Πεκίνου οικοδομεί συστηματικά ένα εναλλακτικό μπλοκ απέναντι στις δυτικές συμμαχίες. Με αιχμή την οικονομία, την ενέργεια και την ασφάλεια, Κίνα και Ρωσία φιλοδοξούν να εδραιώσουν μια «παγκόσμια πολυπολικότητα» που θα αμφισβητήσει την ηγεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Δείτε επίσης:

• Κίνα: Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ συζήτησαν για τις τελευταίες συνομιλίες Ρωσίας – ΗΠΑ
• Το θηρίο γεννιέται στην Ανατολή: Συμμαχία των δύο πολυπληθέστερων εθνών