Η Κομισιόν εντείνει την πίεση στις κυβερνήσεις που διστάζουν να συμφωνήσουν για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας , λέγοντάς τους ότι αν δεν αναγκάσουν τη Ρωσία να πληρώσει τον λογαριασμό, θα πρέπει να το κάνουν οι ίδιες!
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωρίζει πολύ καλά ότι το σχέδιο Β -ο κοινός δανεισμός της ΕΕ, γνωστός ως ευρωομόλογα– είναι ακόμη πιο δυσάρεστο για τη χρηματοδότηση ενός δανείου επανορθώσεων 140 δισεκατομμυρίων ευρώ για το Κίεβο από την ιδέα της χρήσης παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων, η οποία ανέκρουσε πρύμναν την περασμένη εβδομάδα.
Οι κυβερνήσεις που ιστορικά είναι εχθρικές προς τις μεγάλες δαπάνες, ιδίως η Γερμανία και η Ολλανδία, με το παρατσούκλι «φειδωλοί», απεχθάνονται την προοπτική συσσώρευσης μεγαλύτερου χρέους στους φορολογούμενους.
Τα σπάταλα έθνη, ιδίως η Γαλλία και η Ιταλία, είναι πολύ χρεωμένα για να αναλάβουν περισσότερα, σχολιάζει το Politico.
Ο παράγοντας Βέλγιο
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στοιχηματίζουν ότι το Βέλγιο, το οποίο κατέχει σχεδόν όλα τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και έχει εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τη νομιμότητα της κατάσχεσής τους, μαζί με άλλες χώρες που έχουν εκφράσει αντιρρήσεις, θα πειστούν για το σχέδιο από την προοπτική της εναλλακτικής λύσης του κοινού δανεισμού, την οποία θεωρούν εδώ και καιρό τοξική.
«Η έλλειψη δημοσιονομικής πειθαρχίας [σε ορισμένες χώρες της ΕΕ] είναι τόσο μεγάλη που δεν πιστεύω ότι τα ευρωομόλογα θα γίνουν αποδεκτά, σίγουρα από τους φειδωλούς, τα επόμενα 10 χρόνια», δήλωσε ο Κάρελ Λάνου, διευθύνων σύμβουλος του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS), ενός επιδραστικού think tank των Βρυξελλών.
Γι’ αυτό η χρήση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων μοιάζει με τη μόνη επιλογή: «140 δισεκατομμύρια ευρώ είναι ένας τόνος χρημάτων και πρέπει να τα χρησιμοποιήσουμε. Πρέπει να δείξουμε ότι δεν φοβόμαστε».
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχουν σιγά-σιγά καταλήξει να χρησιμοποιούν κατασχεμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Αρχικά ήταν επιφυλακτικοί, καθώς σκέφτονταν να αρπάξουν τα μετρητά μιας άλλης χώρας – ανεξάρτητα από το πόσο άσχημα είχε ενεργήσει αυτή η χώρα – κάτι που ήταν νομικά και ηθικά αμφίβολο. Αλλά οι πιεστικές ανάγκες της Ουκρανίας και η αβέβαιη προσέγγιση της Ουάσιγκτον, έχουν εστιάσει το ενδιαφέρον.
Στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα, ωστόσο, ο Βέλγος Πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ αρνήθηκε να υποχωρήσει στο σχέδιο, το οποίο χρειάζεται την υποστήριξη και των 27 κυβερνήσεων, αναγκάζοντας το μπλοκ να αναβάλει την έγκρισή του το νωρίτερο μέχρι τον Δεκέμβριο.
«Αυτή είναι η διπλωματία»
Τώρα η ΕΕ βρίσκεται σε έναν αγώνα δρόμου ενάντια στον χρόνο σε δύο μέτωπα:
- Πρώτον, η Ουκρανία αναμένεται να ξεμείνει από χρήματα μέχρι τα τέλη Μαρτίου.
- Και δεύτερον, η λήψη αποφάσεων οποιουδήποτε είδους θα μπορούσε να γίνει πολύ πιο δύσκολη, καθώς η Ουγγαρία επιδιώκει να ενώσει τις δυνάμεις της με την Τσεχία και τη Σλοβακία για να σχηματίσει μια συμμαχία σκεπτικιστών.
Αυτό σημαίνει ότι οι αξιωματούχοι της Κομισιόν ασχολούνται με μια λεπτή διαδικασία εξισορρόπησης για να περάσουν το σχέδιο περιουσιακών στοιχείων, δήλωσαν τρεις διπλωμάτες της ΕΕ.
«Αυτή είναι η διπλωματία», είπε ένας από τους διπλωμάτες με γνώση της κατάστασης. «Προσφέρεις στους ανθρώπους κάτι που δεν θέλουν να κάνουν, οπότε αποδέχονται τη λιγότερο σημαντική επιλογή».
Ένας δεύτερος διπλωμάτης που γνώριζε την κατάσταση ήταν εξίσου απορριπτικός για το σχέδιο Β. «Η ιδέα ότι τα ευρωομόλογα θα μπορούσαν σοβαρά να βρίσκονται στο τραπέζι είναι απλώς γελοία», είπε.
Έτσι, παρόλο που ο Ντε Βέβερ είπε στους συναδέλφους του ηγέτες στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα ότι η Κομισιόν είχε υποτιμήσει την πολυπλοκότητα της χρήσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και τις νομικές επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει στο Βέλγιο, η ΕΕ δεν πιστεύει ότι θα περιμένει μετά τον Δεκέμβριο.
Το δάνειο με ρωσικά περιουσιακά στοιχεία «θα πραγματοποιηθεί», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ. «Δεν είναι θέμα του αν – αλλά του πότε».
Ενίσχυση της υποστήριξης
Πολλά ευρωπαϊκά έθνη αντιτίθενται εδώ και καιρό στην ιδέα των ευρωομολόγων, πιστεύοντας ότι δεν θα έπρεπε να ευθύνονται για τις χρεωμένες κυβερνήσεις που θεωρούν ότι δεν μπορούν να διατηρήσουν τα οικονομικά τους σε τάξη.
Η πανδημία Covid αποδυνάμωσε την αποφασιστικότητά τους, με τις κυβερνήσεις να συμφωνούν σε κοινό δανεισμό για τη χρηματοδότηση ενός ταμείου ανάκαμψης ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αναζωογόνηση της οικονομίας του μπλοκ.
Οι Βρυξέλλες συνέχισαν να αμοιβαιοποιούν το χρέος της ΕΕ έκτοτε για να χρηματοδοτήσουν άλλες πρωτοβουλίες, πιο πρόσφατα αφορώντας μια σειρά δανείων για να βοηθήσουν τις πρωτεύουσες να προμηθεύονται στρατιωτικές συμβάσεις για να ενισχύσουν την άμυνά τους έναντι της Ρωσίας, αλλά οι πρωτεύουσες εξακολουθούν να είναι σε γενικές γραμμές κατά της ευρείας χρήσης του εργαλείου αυτού.
Η τρίτη επιλογή
Υπάρχει και μια τρίτη επιλογή στο τραπέζι: Η ΕΕ θα μπορούσε να ξεκινήσει ένα «κυνήγι θησαυρού» ύψους 25 δισεκατομμυρίων ευρώ για ρωσικά περιουσιακά στοιχεία σε άλλες χώρες του μπλοκ.
Αυτό, ωστόσο, είναι πιθανό να πάρει περισσότερο χρόνο από ό,τι διαθέτει η Ουκρανία, επομένως θα μπορούσε να φαίνεται ότι η Ευρώπη αφήνει το γκάζι.
«Υποστήριξη προς την Ουκρανία και πίεση στη Ρωσία. Αυτά είναι τελικά που θα μπορούσαν να φέρουν τον Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό οι ευρωπαϊκές χώρες να αναλάβουν δράση», δήλωσε η Σουηδέζα Υπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων Τζέσικα Ρόζενκραντζ σε δημοσιογράφους μετά τη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης (23/10).
Κομισιόν: Πρόταση βασισμένη στην αρχή της συλλογικής κατανομής κινδύνου
Η συντριπτική πλειοψηφία των περιουσιακών στοιχείων βρίσκεται υπό την κηδεμονία ενός χρηματοοικονομικού θεματοφύλακα που ονομάζεται Euroclear στο Βέλγιο, αφήνοντας τη χώρα με σημαντικό οικονομικό και νομικό κίνδυνο.
«Η Κομισιόν έχει πραγματοποιήσει εντατικές ανταλλαγές με τις βελγικές αρχές για το θέμα και είναι έτοιμη να παράσχει περαιτέρω διευκρινίσεις και διαβεβαιώσεις, όπως απαιτείται», δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Οποιαδήποτε πρόταση θα βασίζεται στην αρχή της συλλογικής κατανομής κινδύνου. Ενώ δεν βλέπουμε καμία ένδειξη ότι η αρχική προσέγγιση της Επιτροπής θα οδηγήσει σε νέους κινδύνους, σίγουρα συμφωνούμε ότι οποιοσδήποτε κίνδυνος που προκύπτει από τη μελλοντική μας πρόταση θα πρέπει φυσικά να κατανέμεται συλλογικά από τα κράτη μέλη και όχι μόνο από ένα».
Η Κομισιόν έχει υποβαθμίσει τους κινδύνους για το Βέλγιο, τονίζοντας ότι τα 140 δισεκατομμύρια ευρώ θα επιστραφούν στη Ρωσία μόνο εάν το Κρεμλίνο τερματίσει τον πόλεμο και καταβάλει αποζημιώσεις στην Ουκρανία. Η πιθανότητα να συμβεί αυτό είναι τόσο μικρή που τα χρήματα είναι απίθανο να επιστραφούν ποτέ.
Αλλά το Βέλγιο φοβάται ότι η Μόσχα θα μπορούσε να στείλει έναν στρατό δικηγόρων για να πάρει πίσω τα χρήματά της, ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι η χώρα υπέγραψε διμερή επενδυτική συνθήκη με τη Ρωσία το 1989.
Οι αξιωματούχοι και οι διπλωμάτες που μίλησαν στο Politico παραμένουν αισιόδοξοι για μια συμφωνία. «Περιμένω πραγματικά ότι στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο [που έχει προγραμματιστεί για τις 18 Δεκεμβρίου] θα υπάρξει επιτέλους πρόοδος», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Κεστούτις Μπούντρις.
*Πηγή: Politico
Δείτε επίσης:
