-Τι θα δούμε σήμερα; Τους… διάσημους σε αγώνα επιβίωσης ή τις μάχες στη Γάζα;
-Δεν ρίχνουμε μια ματιά στην Ουκρανία; Έχουμε χάσει επεισόδια τελευταία…
Ο διάλογος, φυσικά, είναι φανταστικός, αλλά δεν απέχει πολύ από την αλήθεια.
Ως τηλεθεατές καταναλώνουμε σκουπίδια, πολλά σκουπίδια, περισσότερα κι από αυτά που κάποιοι Δήμαρχοι ξεχνούν να μαζέψουν από τα πεζοδρόμια, αλλά δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Κινδυνεύουμε, όχι ως λαός, αλλά ως κάτοικοι αυτού του Πλανήτη να γίνουμε καταναλωτές ενός τηλεοπτικού σόου. Κι αν στα παιχνίδια επιβίωσης πολλές από τις κόντρες είναι στημένες για λόγους τηλεθέασης, δυστυχώς στον άλλο πόλεμο, τον πραγματικό, το αίμα που τρέχει, ο πόνος που προκαλεί είναι 100% αληθινός, δεν χρειάζεται… κόλπα για να… κάνει τηλεθέαση!
Στο αθλητικό ρεπορτάζ γράφουμε συχνά για ένα ντέρμπι που εκτρέπεται του σκοπού του λέξεις όπως «μάχες», «σκηνές κόλασης» και «πολέμου«.
Καμία σχέση!
Είχα την ευκαιρία να το διαπιστώσω πριν πολλά χρόνια ταξιδεύοντας με την ΑΕΚ στο Βελιγράδι στη διάρκεια των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών της Σερβίας. Όχι στο γήπεδο, αλλά εξαιτίας ενός απρόοπτου. Το πούλμαν που μας οδηγούσε στο στάδιο της Παρτίζαν για τον «αγώνα της ειρήνης» όπως είχε ονομαστεί έμεινε από μηχανική βλάβη. Επειδή έπρεπε να είμαι έγκαιρα στο γήπεδο για την τηλεοπτική μετάδοση πήρα ταξί. Στη μισή ώρα που κράτησε η διαδρομή άκουσα τον οδηγό του να μου περιγράφει τι συμβαίνει στην πρωτεύουσα της χώρας.
Δεν ήταν φίλος του Μιλόσεβιτς, δεν ήταν φίλος των Αμερικανών, ήταν ένας σαν κι εμάς. Αγωνιζόταν για το μεροκάματο και κάποια στιγμή είδε τη ζωή του να αλλάζει. Κοιμόταν με τα ρούχα, αυτός και η οικογένειά του, ήταν έτοιμος με τον πρώτο ήχο της σειρήνας να τρέξει στο καταφύγιο κι υπέφερε από το εμπάργκο που είχε επιβληθεί στη χώρα του αφού δυσκολευόταν να βρει βενζίνη για το αυτοκίνητό του και στερούσε από την οκογένειά του βασικά πράγματα.
Θυμάμαι μια φράση του:
«Δεν κοιμάμαι πια. Κι όταν κλείνω τα μάτια βλέπω εφιάλτες. Φίλους και γνωστούς που χάθηκαν ή είναι τραυματίες στο νοσοκομείο...»
Το μυαλό μου γύρισε πολλά χρόνια πίσω. Στα 1968, ήμουν στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού. Μια μακρινή θεία φιλοξενούσε έναν ανιψιό της που είχε έρθει από τη Νέα Ζηλανδία. Είχε πολεμήσει στο Βιετνάμ κι είχε ταξιδέψει στην πατρίδα των γονιών του για να ξεχάσει. Να επιστρέψει στην αληθινή ζωή. Ένα απόγευμα μας επισκέφθηκαν. Τότε, καμάρι μας ήταν η τηλεόραση που μόλις είχε… εισβάλει στο σπίτι. Κάποια σιτγμή αρχίζουν οι ειδήσεις και πρώτο θέμα ήταν το Βιετνάμ. Ο άνθρωπος έπαθε σοκ μόλις αντίκρισε τις πρώτες εικόνες. Κιτρίνισε κι άρχισε να τρέμει. Σκέπασε με τις παλάμες το πρόσωπό του φωνάζοντας «στοπ».
Σε μια εποχή που η έννοια «μετατραυματικό σοκ» ήταν άγνωστη, αλλά ο τρόμος και η απελπισία του ανθρώπου γνωστή τρέξαμε να του δώσουμε νερό και να κλείσουμε την τηλεόραση. Στο παιδικό μου μυαλό έμεινε η εικόνα, αλλά δεν προσπάθησα να δώσω κάποια εξήγηση. Το κατάλαβα όχι πολύ μακριά από το σπίτι και τους δικούς μου ανθρώπους, στο Βελιγράδι.
Κάθε φορά που γίνεται ένας πόλεμος η σκέψη γυρίζει πίσω σε εκείνο το ταξίδι. Εμείς πήραμε με την παραμονή μας για λίγο μια ιδέα ενός πολέμου. Δεν ζήσαμε τη φρίκη. Είδαμε μόνο τον πόνο και την απόγνωση που σκορπά.
Στις μέρες μας με την εξέλιξη της τεχνολογίας ο πόλεμος, ο κάθε πόλεμος, τείνει να γίνει τηλεοπτικό προϊόν. Συνηθίζουμε τις εικόνες των νεκρών, όσα «μοζαΐκ» κι αν βάζουν τα κανάλια, «καταναλώνουμε» τις εξελίξεις με την ίδια ευκολία που καταναλώνουμε τα επεισόδια του «Σασμού» ή της «Γης της ελιάς».
Από κοντά και τα πληκτρολόγια. Σε Twitter (νυν Χ) και Facebook οι… ειδικοί που τον αντιμετωπίζουν ως ποδοσφαιρικό ντέρμπι» Με φανατισμό. Καταναλώνουμε κάθε fake news που στηρίζει την πλευρά που έχουμε διαλέξει.
Κάποια στιγμή θα πρέπει να ξυπνήσει ο άνθρωπος που υπάρχει (;) μέσα μας. Να καταλάβουμε ότι οι βόμβες που βλέπουμε δεν ανήκουν σε υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ, ότι οι νεκροί και τραυματίες δεν είναι ηθοποιοί και κομπάρσοι, ότι τα τρομαγμένα βλέμματα των ανθρώπων δεν είναι προϊόν υποκριτικού ταλέντου, αλλά η πραγματικότητα.
Πάνω από ένα πληκτρολόγιο μπορούμε να γράφουμε ότι θέλουμε για τον καθένα. Να γινόμαστε ο υπέρτατος κριτής χωρίς να σκεφτόμαστε ότι δίπλα μας υπάρχει κόλαση που δεν διαφέρει σε τίποτα από την αντίστοιχη των Γραφών. Ίσως και χειρότερη…
ΥΓ: Αυτές οι σκέψεις μου ήρθαν στο μυαλό όταν διάβασα οργισμένες αναρτήσεις στο Twitter για τους Γιατρούς του Κόσμου που δίνουν τη δική τους μάχη στα νοσοκομεία των εμπολέμων.
