Παίρνουν μπρος οι πλειστηριασμοί από τον Μάιο, μετά το «πάγωμα» της διαδικασίας που είχε νομοθετήσει η κυβέρνηση, λόγω της πανδημίας. Συγκεκριμένα, όλοι οι πλειστηριασμοί έχουν ανασταλεί έως τις 13 Μαΐου, ενώ ειδικά για τα ευάλωτα νοικοκυριά που επλήγησαν από την υγειονομική κρίση αναστέλλονται έως το τέλος του μήνα όλες οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως πλειστηριασμοί, εξώσεις, κατασχέσεις που αφορούν την πρώτη κατοικία.
Οι πλειστηριασμοί έχουν «παγώσει» πρακτικά από τις 7 Νοεμβρίου 2020, όταν άρχισε το δεύτερο lockdown που αποφασίστηκε και το κλείσιμο των δικαστηρίων. Έκτοτε έχει περάσει ένα διάστημα έξι μηνών, κατά το οποίο έχει δοθεί ασυλία σε όλους τους οφειλέτες από πλειστηριασμούς. Ωστόσο, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα έχουν προγραμματιστεί 3.123 πλειστηριασμοί μέχρι το τέλος του 2021, ενώ από την αρχή του δεύτερου lockdown έως σήμερα έχουν αναρτηθεί ήδη 6.521 πλειστηριασμοί!
Μπροστά στην κατακραυγή του κόσμου για την επανεκκίνηση των πλειστηριασμών, πριν καλά καλά η χώρα βγει από τα πολύμηνα lockdowns, τα οποία έχουν αφήσει αμέτρητες οικονομικές πληγές σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, από την κυβέρνηση επικαλούνται τις διατάξεις του υπουργείου Δικαιοσύνης, σύμφωνα με τις οποίες οι δανειολήπτες έχουν το δικαίωμα ανακοπής κατά της απόφασης του πλειστηριασμού, μια διαδικασία που κρατά 45 μέρες.
Με αυτόν τον τρόπο, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, οι πλειστηριασμοί θα «παγώσουν» πρακτικά έως τις 16 Ιουλίου και όχι έως τις 13 Μαΐου που προβλέπει ο νόμος. Επίσης, τονίζουν πως ο μήνας Αύγουστος θεωρείται πάντα «νεκρός» μήνας σε επίπεδο πλειστηριασμών, συνεπώς εκτιμούν πως οι διαδικασίες θα «ξεπαγώσουν» πρακτικά από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Άλλωστε, όπως επισημαίνουν νομικοί κύκλοι, ακόμα και η έναρξη του πτωχευτικού νόμου για τα νοικοκυριά από την 1η Ιουνίου πρακτικά σημαίνει ότι οι πρώτοι πλειστηριασμοί θα πρέπει να πραγματοποιηθούν μετά το καλοκαίρι, αφού στο ενδιάμεσο θα πρέπει να κινηθούν όλες οι διαδικασίες εκποίησης της προσωπικής περιουσίας ενός οφειλέτη που επιθυμεί να πτωχεύσει.
Εκβιαστικές πιέσεις και πλειστηριασμοί… fast track
Το «ξεπάγωμα» των πλειστηριασμών ζητούν εδώ και καιρό οι δανειστές, αλλά και οι τράπεζες, καθώς ανησυχούν για μια νέα εκτόξευση των «κόκκινων» δανείων. Άλλωστε η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδας έχει εκτιμήσει πως η πανδημία θα αφήσει πίσω της μια νέα γενιά μη εξυπηρετούμενων δανείων 8-10 δισ. ευρώ, τα περισσότερα εκ των οποίων ήταν ενήμερα πριν ξεσπάσει η υγειονομική κρίση τον Μάρτιο του 2020.
Οι θεσμοί ζητούν επιτακτικά την επαναφορά των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, προκειμένου να «κουμπώσει» με την ενεργοποίηση του νέου πτωχευτικού νόμου από την 1η Ιουνίου για τα νοικοκυριά και τα φυσικά πρόσωπα με επιχειρηματική δραστηριότητα, ενώ εκτιμούν ότι θα λειτουργήσει υποστηρικτικά και στο σχέδιο «ΗΡΑΚΛΗΣ» που έχει στόχο τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων ακόμα και σε μονοψήφιο ποσοστό τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Οι πλειστηριασμοί θα πραγματοποιούνται πλέον με διαδικασίες fast track, καθώς θα διενεργούνται τάχιστα, με τον οφειλέτη να χάνει το σύνολο της περιουσίας του σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ θα μπορεί να παρακολουθεί… live τη διαδικασία εκποίησης της περιουσίας του!
Συγκεκριμένα, οι πλειστηριασμοί που εμπίπτουν στο νέο νόμο «Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις» διεξάγεται αποκλειστικά με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων (ηλεκτρονικός πλειστηριασμός) και πραγματοποιούνται μέσω των Ηλεκτρονικών Συστημάτων Πλειστηριασμών (ΗΛ.ΣΥ.ΠΛΕΙΣ.). Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός διενεργείται με επιμέλεια του συμβολαιογράφου, ο οποίος ορίστηκε για τον πλειστηριασμό με τη διακήρυξη, ενώ αρμόδιο για την επίλυση των διαφορών που αναφύονται από τη διενέργεια του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού είναι το δικαστήριο της έδρας του συμβολαιογράφου.
Αναφορικά με τη διαδικασία διενέργειας ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, ο συμβολαιογράφος θα αναρτά στην ιστοσελίδα των Ηλεκτρονικών Συστημάτων Πλειστηριασμών την αναγγελία διενέργειας πλειστηριασμού. Η αναγγελία περιέχει υποχρεωτικά τα ακόλουθα πεδία:
- ονοματεπώνυμο και πλήρη στοιχεία επικοινωνίας του συμβολαιογράφου
- αντικείμενο
- ημερομηνία διενέργειας
- τιμή πρώτης προσφοράς του πλειστηριασμού
- ποσό εγγύησης, καθώς και τον υπερσύνδεσμο στο ηλεκτρονικό μητρώο αφερεγγυότητας, όπου έχει δημοσιοποιηθεί η διακήρυξη του συνδίκου
Με την αναγγελία προσαρτώνται και οι δύο εκθέσεις των πιστοποιημένων εκτιμητών, τις οποίες ο σύνδικος λαμβάνει, και αντίγραφα αυτών καταθέτει στον υπάλληλο του πλειστηριασμού, σε έντυπη και ψηφιακή μορφή.
Τα «ψιλά γράμματα» στις ηλεκτρονικές κατασχέσεις
Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί διενεργούνται κατά τις εργάσιμες ημέρες Τετάρτη ή Πέμπτη ή Παρασκευή. Στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό λαμβάνουν μέρος μόνο φυσικά πρόσωπα ή εκπρόσωποι νομικών προσώπων που είναι εγγεγραμμένοι ως υποψήφιοι πλειοδότες στα Ηλεκτρονικά Συστήματα Πλειστηριασμών.
Ο υποψήφιος πλειοδότης που ενδιαφέρεται να συμμετάσχει σε συγκεκριμένο ηλεκτρονικό πλειστηριασμό επιλέγει στην οικεία ιστοσελίδα τον κωδικό αριθμό του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού που τον ενδιαφέρει και, αποδεχόμενος τους «Όρους Ηλεκτρονικού Πλειστηριασμού» του κινητού – ακινήτου, δηλώνει τη συμμετοχή του, αφού προηγουμένως έχει καταβάλει την εγγύηση και έχει υποβάλει ηλεκτρονικά το πληρεξούσιο, μέχρι ώρα 15.00, δύο εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα του πλειστηριασμού.
Η κατάθεση της εγγύησης, του τέλους χρήσης των Ηλεκτρονικών Συστημάτων Πλειστηριασμών και του πλειστηριάσματος γίνεται αποκλειστικά σε ειδικό ακατάσχετο επαγγελματικό λογαριασμό, που διατηρείται σε ελληνική τράπεζα από τον υπάλληλο του πλειστηριασμού.
Το τέλος χρήσης των συστημάτων για τη διενέργεια του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού καταβάλλεται από τον υπερθεματιστή και ορίζεται:
- στο ποσό των 350 ευρώ ανά πλειστηριασμό, εφόσον η τιμή πρώτης προσφοράς είναι μεγαλύτερη του ποσού των 3.000 ευρώ,
- στο ποσό των 100 ευρώ ανά πλειστηριασμό, εφόσον η τιμή πρώτης προσφοράς είναι ίση ή μικρότερη του ποσού των 3.000 ευρώ.
Ο υποψήφιος πλειοδότης διορίζει, με δήλωση που γίνεται ηλεκτρονικά, αντίκλητο, ο οποίος κατοικεί στην περιφέρεια του Πρωτοδικείου του τόπου της εκτέλεσης, μέχρι ώρα 15.00, δύο εργάσιμες ημέρες πριν από την ορισθείσα ημέρα του πλειστηριασμού, διαφορετικά αντίκλητος θεωρείται ο γραμματέας του Πρωτοδικείου του τόπου της εκτέλεσης. Οι δικαιούμενοι συμμετοχής υποψήφιοι πλειοδότες ενημερώνονται μέσω των συστημάτων για τη συμμετοχή τους στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό. Με τον ίδιο τρόπο ενημερώνονται εγκαίρως και οι υποψήφιοι πλειοδότες, οι οποίοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής.
Μετά το πέρας της προθεσμίας για την υποβολή των συμμετοχών ο συμβολαιογράφος ελέγχει τα υποβληθέντα αρχεία, διαπιστώνει, με πράξη του, μέχρι ώρα 17.00 της προηγούμενης του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού ημέρας, την τήρηση των διατυπώσεων που ορίζονται, υποβάλλει στα συστήματα κατάλογο των υποψήφιων πλειοδοτών που δικαιούνται να συμμετάσχουν, και ενεργοποιεί στη διαδικτυακή πύλη την πρόσβαση στον πλειστηριασμό για τους υποψήφιους πλειοδότες που πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής.
Βήμα βήμα η διαδικασία εξυγίανσης ενός οφειλέτη
Τα βήματα που προβλέπονται στη διαδικασία εξυγίανσης ενός οφειλέτη είναι τα εξής:
- Κατάρτιση έκθεσης από εμπειρογνώμονα και Σχεδίου Συμφωνίας Αναδιάρθρωσης Οφειλών. Η έκθεση θα πρέπει να περιέχει, μεταξύ άλλων, το προφίλ του οφειλέτη, την υφιστάμενη οικονομική κατάσταση της επιχείρησης, τις οφειλές του οφειλέτη ανά κατηγορία πιστωτή, την επισκόπηση επιχειρηματικού σχεδίου, την οικονομική ανάλυση βιωσιμότητας, τη διενέργεια ελέγχων – εξακριβώσεων, τις εναλλακτικές λύσεις ρύθμισης των οφειλών της επιχείρησης και τις βασικές αρχές προτεινόμενης συμφωνίας εξυγίανσης.
- Αξιολόγηση της έκθεσης εμπειρογνώμονα και ψήφιση του Σχεδίου Συμφωνίας Εξυγίανσης από τους πιστωτές. Οι πιστωτές αξιολογούν την έκθεση του εμπειρογνώμονα και ψηφίζουν υπέρ ή κατά του Σχεδίου Συμφωνίας Εξυγίανσης. Η ψηφοφορία διενεργείται ηλεκτρονικά, μέσω της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εξυγίανσης, και με την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας η πλατφόρμα παράγει βεβαίωση αποτελεσμάτων. Η διαδικασία θεωρείται επιτυχής εφόσον υπερψηφίσει η πλειονότητα των πιστωτών.
- Επικύρωση Συμφωνίας Εξυγίανσης από το δικαστήριο. Στην περίπτωση υπερψήφισης της Συμφωνίας Εξυγίανσης από την πλειονότητα των πιστωτών, ο οφειλέτης ή οι πιστωτές υποβάλλουν αίτηση στο δικαστήριο προς επικύρωσή της. Επισημαίνεται ότι με την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο παρέχεται αυτοδικαίως αναστολή κατασχέσεων και πλειστηριασμών από όλους τους πιστωτές. Η δικαστική επικύρωση της συμφωνίας την καθιστά δεσμευτική προς όλους τους πιστωτές, ακόμη και αυτούς που την καταψήφισαν.
Δεύτερη ευκαιρία για μικρές επιχειρήσεις και νοικοκυριά
Σημειώνεται ότι, εάν μια επιχείρηση χαρακτηριστεί μη βιώσιμη και δεν μπορεί να ενταχθεί στις διαδικασίες της εξυγίανσης, τότε έχει τη δυνατότητα να ακολουθήσει τη διαδικασία της 2ης ευκαιρίας, μέσω της οποίας παρέχεται η πλήρης διαγραφή όλων των οφειλών, με ταυτόχρονη ρευστοποίηση της περιουσίας της.
Υπενθυμίζεται ότι από την ημερολογιακή ημέρα του καλοκαιριού νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις μπορούν να διευθετήσουν όλες τις οφειλές τους προς τράπεζες, διαχειριστές δανείων, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νέος νόμος «Ρύθμιση οφειλών και παροχή 2ης ευκαιρίας» (ν.4738/2020), με τους εξής δύο τρόπους:
- Μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Ειδικά για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δίνεται η δυνατότητα ρύθμισης σε έως και 240 δόσεις. Επιπρόσθετα, στις περιπτώσεις των ευάλωτων νοικοκυριών παρέχεται κρατική επιδότηση της δόσης του δανείου της πρώτης κατοικίας για 5 έτη.
- Μέσω της διαδικασίας διαγραφής όλων των οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στο δικαστήριο, με σκοπό να λάβουν τη 2η ευκαιρία, αφού θα έχει προηγηθεί, με συγκεκριμένους τρόπους που προβλέπονται στον νόμο, η απαλλαγή τους από όλα τα χρέη.
Επιχειρηματίας ιδιοκτήτης επιχείρησης με επιχειρηματικό δάνειο με υποθήκη στο μαγαζί του και στην πρώτη κατοικία του με ετήσια έσοδα πάνω από 100.000 ευρώ και δύο εργαζομένους:
- Με το παλιό καθεστώς υπέβαλλε αίτηση στον νόμο Κατσέλη και έπειτα από μερικούς μήνες απορριπτόταν επειδή έχει «εμπορική ιδιότητα». Με αυτόν τον τρόπο χάνει την πρώτη κατοικία και την επαγγελματική του στέγη, ενώ θα βρισκόταν αντιμέτωπος και με έξωση.
- Με τον νέο νόμο θα έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση για ρύθμιση οφειλών και αποπληρώνει τα χρέη του σε 240 δόσεις. Εάν δεν μπορεί να εξυπηρετήσει μια ρύθμιση, τότε υποβάλλει αίτηση για δεύτερη ευκαιρία και του διαγράφονται όλα τα χρέη. Η πρώτη κατοικία θα περάσει στα «χέρια» του ειδικού ιδιωτικού φορέα, ο οποίος θα μετατρέψει τον ιδιοκτήτη σε… ενοικιαστή του σπιτιού του για ένα διάστημα 12 ετών, με το κράτος να καταβάλλει μέρος του μηνιαίου μισθώματος, μέσω του κοινωνικού επιδόματος στέγασης. Με αυτόν τον τρόπο ο δανειολήπτης θα παραμείνει ως ένοικος του σπιτιού του, αποφεύγοντας την έξωση, ωστόσο δεν θα είναι πλέον ο ιδιοκτήτης του. Με βάση τον νόμο θα έχει το δικαίωμα επαναγοράς του ακινήτου εφόσον ανακάμψει οικονομικά. Παράλληλα, αμέσως μετά την έκδοση της δικαστικής απόφασης δεύτερης ευκαιρίας έχει το δικαίωμα να ανοίξει μια νέα επιχείρηση και να δραστηριοποιηθεί ξανά.
Τέλος χρόνου και για τους «κορωνόπληκτους»
Στον «πάγο» έχουν μπει οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας και για τα ευάλωτα νοικοκυριά που έχουν πληγεί από την πανδημία και συγκεκριμένα έως τις 31 Μαΐου έχουν ανασταλεί όλες οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως πλειστηριασμοί, εξώσεις και κατασχέσεις που αφορούν την πρώτη κατοικία.
Για την υπαγωγή στο καθεστώς αναστολής διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης έως τις 31 Μαΐου τα νοικοκυριά θα πρέπει να πληρούν τα εξής εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια:
- η αξία της κύριας κατοικίας να μην ξεπερνά τα 250.000 ευρώ,
- το υπόλοιπο του δανείου να μην ξεπερνά τα 250.000 ευρώ,
- το οικογενειακό εισόδημα να μην ξεπερνά τα 17.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 13.000 ευρώ για τον/τη σύζυγο και κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος (έως 3 μέλη), ήτοι μέγιστο ποσό 45.000 ευρώ,
- οι καταθέσεις της οικογένειας να μην ξεπερνούν τα 25.000 ευρώ,
- η συνολική ακίνητη περιουσία της οικογένειας να μην ξεπερνά τα 500.000 ευρώ και
- η αξία των μεταφορικών μέσων που αποκτήθηκαν εντός της τελευταίας τριετίας να μην ξεπερνά τα 80.000 ευρώ.
Αυτό σημαίνει πως, από την 1η Ιουνίου, ακόμα κι εκείνοι που έχουν πληγεί από την πανδημία και έχουν χάσει ένα σημαντικό μέρος των εισοδημάτων δεν θα έχουν καμία προστασία από κατασχέσεις, πλειστηριασμούς και κάθε είδους αναγκαστικές εκτελέσεις, ακόμα και για την πρώτη κατοικία τους.
