Τα όρια της πρόκλησης αγγίζει το ύψος της αύξησης που αποφάσισε η κυβέρνηση για τον κατώτατο μισθό στον ιδιωτικό τομέα για το νέο έτος. Το ποσοστό 2% μεταφράζεται σε 13 ευρώ μεικτά, με τον κατώτατο να διαμορφώνεται πλέον στα 663 ευρώ μεικτά για τους υπαλλήλους, ενώ το ημερομίσθιο από τα 29,04 ευρώ αυξάνεται στα 29,62 ευρώ. Σε ό,τι αφορά τις καθαρές αποδοχές, η αύξηση είναι μόλις 9 ευρώ, καθώς αυξάνεται από τα 558 στα 569,38 ευρώ!
Οπως είναι εύκολα αντιληπτό, η δυσθεώρητη αύξηση του πληθωρισμού τους τελευταίους μήνες έχει ήδη εξανεμίσει την πενιχρή αύξηση και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση υπόσχεται να ξεκινήσει άμεσα, εντός του Ιανουαρίου, εκ νέου η διαδικασία για τον καθορισμό του ύψους του κατώτατου μισθού, ώστε να δοθεί νέα, μεγαλύτερη αυτήν τη φορά, αύξηση από το καλοκαίρι και έπειτα.
«Η αύξηση την οποία αποφασίζουμε σήμερα προφανώς και δεν καλύπτει τις ανάγκες των εργαζομένων» δήλωνε τον περασμένο Ιούλιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την εισήγησή του στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. «Το γεγονός ότι η αύξηση αυτή έρχεται να συμπληρώσει ένα κύμα φοροελαφρύνσεων, αλλά και μικρότερων εισφορών που και αυτές με τη σειρά τους υποστήριξαν το διαθέσιμο εισόδημα όλων των εργαζομένων. Τώρα η ενίσχυση αυτή έρχεται να τονώσει τους χαμηλότερα αμειβόμενους. Εχει ένα ύψος το οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί και συμβολικό. Είναι, όμως, απολύτως ρεαλιστική. Αλλά η κατεύθυνσή της παραμένει ουσιαστική, διότι δείχνει ότι σταθερό μέλημα αυτής της κυβέρνησης είναι η προστασία των πιο αδύναμων συμπολιτών μας, αλλά και γιατί η αύξηση αυτή -εν μέσω των μεγάλων δυσκολιών της πανδημίας- σηματοδοτεί την αισιοδοξία μας για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας συνολικά» τόνιζε τότε ο πρωθυπουργός.
Μετά τις σφοδρές αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν, από την επομένη κιόλας μέρα κυβερνητικά στελέχη άρχισαν να υπόσχονται νέα διπλή αύξηση μέσα στο 2022. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Εργασίας, η νέα διαβούλευση για τον κατώτατο μισθό θα αρχίσει μέσα στον μήνα και αναμένεται να καταλήξει στα μέσα της άνοιξης.
Με δεδομένες τις εκτιμήσεις για μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ στα τελευταία τρίμηνα του 2021 και το 2022, μέσω διαδοχικών συνεντεύξεων άρχισε να περιγράφεται μία αύξηση κοντά στο 5%, που θα ισχύσει από τις αρχές του καλοκαιριού. Ωστόσο, ακριβές ποσοστό δεν έχει ειπωθεί επίσημα, γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα αναιρούνταν ο ρόλος της επιτροπής που θα αναλάβει να συγκεντρώσει τα πορίσματα των φορέων και θα καταλήξει στην τελική πρόταση προς τον Κωστή Χατζηδάκη.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση συνυπολογίζει στις αποφάσεις της και την πορεία των ασφαλιστικών εισφορών. Υπενθυμίζεται ότι αυτές παραμένουν και για το 2022 μειωμένες κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, 1,79 ποσοστιαίες μονάδες για τον εργοδότη και 1,21 ποσοστιαίες μονάδες για τους εργαζομένους, με το ύψος να ανέρχεται σε 36,66% από 39,66%. Τέλος, είναι ήδη ψηφισμένη από το 2016 και θα ισχύσει από τον Ιούλιο περαιτέρω μείωση κατά 0,5% στις εισφορές υπέρ της επικουρικής ασφάλισης, βάσει του νόμου Κατρούγκαλου.
Eπηρεάζονται οι αποδοχές 720.000 εργαζόμενων
Σε περίπου 720.000 εκτιμώνται οι εργαζόμενοι των οποίων οι αποδοχές αναμένεται να αυξηθούν, καθώς, σύμφωνα με τα ετήσια αποτελέσματα του Πληροφοριακού Συστήματος «Εργάνη», τόσοι είναι αυτοί οι οποίοι αμείβονται με αποδοχές μικρότερες του κατώτατου μισθού, είτε με πλήρη είτε με μερική ή εκ περιτροπής εργασίας.
Την ίδια στιγμή η αύξηση συμπαρασύρει 24 επιδόματα και αποζημιώσεις, καθώς το ύψος τους είναι ποσοστό του κατώτατου.
- Αυτό που αφορά τους περισσότερους, το τακτικό επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, αυξάνεται από τα 399 ευρώ σε 407 ευρώ.
- Επίσης, το ειδικό βοήθημα λήξης ανεργίας, το οποίο ισούται με 13 ημερήσια επιδόματα ανεργίας, από τα 207,61 ευρώ αυξάνεται στα 211,64 ευρώ,
- το ειδικό βοήθημα μετά από τρίμηνη παραμονή στα μητρώα των ανέργων, το οποίο ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας, από τα 239,5 ευρώ πάει στα 244,2 ευρώ,
- το ειδικό βοήθημα σε όσους εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας, που ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας από 239,5 ευρώ διαμορφώνεται στα 244,2 ευρώ,
- το ειδικό βοήθημα λόγω επίσχεσης εργασίας ή διακοπής εργασιών, που ισούται με 20 ημερήσια επιδόματα ανεργίας, από 319,4 ευρώ θα πάει στα 325,6 ευρώ,
- το ειδικό εποχικό βοήθημα, που για οικοδόμους ορίζεται στο 70% του 37πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, από 752 ευρώ θα πάει στα 767 ευρώ,
- το ειδικό εποχικό βοήθημα για τα επαγγέλματα των μουσικών – τραγουδιστών, ηθοποιών κ.λπ. από 508 ευρώ θα πάει στα 518 ευρώ και,
- το βοήθημα ανεργίας αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολουμένων – ασφαλισμένων, που είναι ίσο με το τακτικό επίδομα ανεργίας, αυξάνεται στα 407 ευρώ.
Κίνδυνος να χαθούν οι τριετίες
Οι απολαβές χιλιάδων μισθωτών εξαρτώνται και από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις τριετίες, που εκκρεμεί από το καλοκαίρι του 2019! Συγκεκριμένα, μόλις δέκα μέρες πριν από τις εθνικές εκλογές, στις 27 Ιουνίου 2019, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών προσέφυγε στο ΣτΕ, ζητώντας την ακύρωση υπουργικής απόφασης που είχε εκδώσει η προηγούμενη κυβέρνηση τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, μέσω της οποίας επανήλθαν τα επιδόματα προϋπηρεσίας. Εφόσον δικαιωθεί ο ΣΕΒ, τότε χιλιάδες εργαζόμενοι κινδυνεύουν με μείωση αποδοχών έως 200 ευρώ τον μήνα.
Οι εργαζόμενοι «πνίγονται» από την ακρίβεια
Προτού καν ξεκινήσει στη χώρα μας το φθινόπωρο η… πανδημία ακρίβειας, από την άνοιξη, όταν ήταν σε εξέλιξη διαδικασία της διαβούλευσης, η ΓΣΕΕ ζητούσε από την κυβέρνηση ουσιαστικές αυξήσεις στους μισθούς: να επανέλθει ο κατώτατος στα 751 ευρώ (όσο ήταν δηλαδή πριν από τη βίαιη μείωση του 2012, οπότε και κατακρημνίστηκε στα 586 ευρώ), αλλά και μία επιπλέον αύξηση στα 809 ευρώ από το νέο έτος ώστε με αυτόν τον τρόπο να προσαρμοστεί στο 60% του διάμεσου μισθού, βάσει των στοιχείων του ΟΟΣΑ.
Οχι μόνο δεν εισακούστηκε, αλλά στη συνέχεια το ράλι των τιμών, όπως παρουσίασε με στοιχεία το Ινστιτούτο Εργασίας (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ), εξαΰλωσε την αύξηση κατά 2% αλλά και μέρος της αύξησης 11% που είχε δοθεί το 2019.
Συγκεκριμένα, τον Οκτώβριο, μόνο η αύξηση της τιμής των εξόδων στέγασης, μεταφοράς, τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών μείωσε την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού κατά 7,4%, ενώ οι συνεχιζόμενες αυξήσεις στην τιμή της ενέργειας το πρώτο μισό του Νοεμβρίου αύξησαν τη διάβρωση της αγοραστικής του δύναμης κοντά στο 10%.
Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων ζήτησαν να δοθεί άμεσα η αύξηση του κατώτατου μισθού για το 2021 με αναδρομική ισχύ από 1/9/2021 και να αρχίσουν αμέσως οι διαπραγματεύσεις για την αύξηση του κατώτατου μισθού για το 2022, προτάσεις που δεν εισακούστηκαν.
Ερευνα της Alco
Σύμφωνα με αποτελέσματα έρευνας της Alco για λογαριασμό της ΓΣΕΕ:
– Το 82% των εργαζομένων δηλώνει ότι η μηνιαία επιβάρυνση του νοικοκυριού του από τις αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας και των βασικών ειδών διατροφής αναμένεται να είναι «πολύ μεγάλη» ή «μεγάλη», με το 14% να την εκτιμά ως «μικρή» ή «πολύ μικρή».
– Τα παραπάνω ποσοστά διαφοροποιούνται όταν συγκριθούν με το ύψος του εισοδήματός τους. Οι εργαζόμενοι με μηνιαία αμοιβή έως 500 ευρώ δηλώνουν κατά 100% ότι αναμένουν πολύ μεγάλη επιβάρυνση, ενώ το 19% όσων δηλώνουν ως μηνιαία αμοιβή από 1.500 ευρώ και πάνω αναφέρει ότι αναμένει πολύ μεγάλη επιβάρυνση και το 54% μεγάλη επιβάρυνση.
– Ως το αποτελεσματικότερο μέσο για την προστασία του βιοτικού επιπέδου τους από τις ανατιμήσεις το 48% επιλέγει την αύξηση του μισθού και του κατώτατου μισθού, το 43% τη μείωση των ειδικών φόρων και φόρων κατανάλωσης, ενώ μόλις το 3% επιλέγει τη λύση των επιδομάτων.
– Οσοι δηλώνουν μηνιαίο εισόδημα έως 1.000 ευρώ δηλώνουν κατά μέσο όρο σε ποσοστό 57% ότι το αποτελεσματικότερο μέτρο για την προστασία του βιοτικού επιπέδου τους από τις ανατιμήσεις είναι η αύξηση των μισθών και του κατώτατου μισθού και το 39% κατά μέσο όρο τη μείωση των ειδικών φόρων και φόρων κατανάλωσης.
– Οσοι δηλώνουν μηνιαίο εισόδημα από 1.001 ευρώ-1.500 ευρώ δηλώνουν σε ποσοστό 42% ότι το αποτελεσματικότερο μέτρο για την προστασία του βιοτικού επιπέδου τους από τις ανατιμήσεις είναι η αύξηση των μισθών και του κατώτατου μισθού και το 53% τη μείωση των ειδικών φόρων και φόρων κατανάλωσης.
– Οι εργαζόμενοι δήλωσαν ότι, για να διασφαλιστεί το βιοτικό επίπεδό τους, είναι αναγκαίο να υπάρξουν σημαντικές αυξήσεις στους ονομαστικούς μισθούς τους, που κατά μέσο όρο το προσδιορίζουν στο 25% (με διαφοροποιήσεις ανάλογα με τα εισοδήματά τους).
Ικανοποίηση στην αγορά
Το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει σε εφαρμογή η κυβέρνηση έγινε δεκτό με ανακούφιση από τους φορείς της αγοράς. Ακόμη και όσοι στο παρελθόν είχαν συνταχθεί στο πλευρό της ΓΣΕΕ, ζητώντας ουσιαστικές αυξήσεις, λόγω της πανδημίας εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της πολύμηνης διαβούλευσης ιδιαίτερα διστακτικοί. Ετσι, η απόφαση για αύξηση κατά 2% κρίθηκε ικανοποιητική, αφενός μεν γιατί «έπνιξε» τις επιχειρήσεις σε μία ομολογουμένως πολύ δύσκολη συγκυρία, αφετέρου δε γιατί έδωσε ένα συμβολικό μήνυμα. Ενδεικτικά, χαρακτηρίστηκε «χρυσή τομή» από την Κεντρική Ενωση Επιμελητηρίων, ενώ το ΕΒΕΠ έκανε λόγο για «ρεαλιστική πρόταση».
Ποιοι συμμετέχουν στη διαβούλευση
– Εκ μέρους των εργαζομένων η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ).
– Εκ μέρους των εργοδοτών η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ), η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).
– Τα εξής επιστημονικά ινστιτούτα και φορείς:
- Τράπεζα της Ελλάδος.
- Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.).
- Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ).
- Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ).
- Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ).
- Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ).
- Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ).
- Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ (ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ).
- Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ (ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ).
- Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ (INSETE).
- Ιδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).
