Σε βάλτο… διαρκείας είναι τα μεγάλα και μικρότερα έργα, με την Ελλάδα να κινδυνεύει με απώλεια κοινοτικών κονδυλίων αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ, στην περίπτωση που αυτά δεν έχουν ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2023, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Φώτη Κόλλια.
Ο «πόλεμος» προσφυγών, που συνδέεται με τα απόνερα της συμφωνίας διευθέτησης του 2017, μεταξύ τεχνικών εταιριών και Επιτροπής Ανταγωνισμού (που, κάποιοι, υποστηρίζουν πως δεν θεραπεύεται με την πρόσφατη ρύθμιση της κυβέρνησης), οι ακυρώσεις μεγάλων διαγωνισμών και οι ακυρώσεις ολόκληρων προγραμμάτων, όπως ο «Φιλόδημος» για τους ΟΤΑ, έχουν δημιουργήσει εκρηκτική κατάσταση.
Μόνο για τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων έχουν προκηρυχθεί διαγωνισμοί συνολικού ύψους περί τα 900.000.000 ευρώ, για τα έργα διαχείρισης αποβλήτων της Αττικής εκκρεμούν διαγωνισμοί 600.000.000 ευρώ, στον οδικό άξονα Πάτρα – Πύργος (που παραμένει άγνωστο πώς θα κατασκευαστεί), απειλούνται κοινοτικά κονδύλια κοντά στα 200.000.000 ευρώ, ενώ λοιποί διαγωνισμοί εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ βρίσκονται ακόμη «στα χαρτιά».
Επιπλέον, πλήθος διαγωνισμών για μεσαία και μικρότερα έργα καθυστερεί, ενίοτε, για περισσότερο από έναν χρόνο, όχι μόνο εξαιτίας των προσφυγών, αλλά και ένεκα της αδυναμίας των αντίστοιχων επιτροπών.
Δείτε επίσης: Μελέτη για το ασφαλιστικό: Μέχρι το 2060 θα παίρνουμε σύνταξη στα 72!
Η κυβέρνηση και η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών παρέλαβαν, ως φαίνεται, μια χαοτική κατάσταση και, κυρίως, μια… εικονική πραγματικότητα, όπου είχαν προκηρυχθεί διαγωνισμοί χωρίς σοβαρές μελέτες για το τεχνικό αντικείμενο και το κόστος των έργων. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτέλεσε ο Βόρειος Οδικός Αξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ), για τον οποίο, ο υπουργός Υποδομών Κ. Καραμανλής υποστηρίζει ότι ο διαγωνισμός, ύψους περί το 1,5 δισ. ευρώ, προκηρύχθηκε από τον προκάτοχό του με βάση «ένα σκίτσο»!
Το μοντέλο του «ανταγωνιστικού διαλόγου»
Η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου είχε αποφασίσει να προκηρύξει κάποια έργα, με βάση το μοντέλο του «ανταγωνιστικού διαλόγου». Προβλέπει ότι ο διαγωνισμός αρχίζει και η σύμβαση συνδιαμορφώνεται από το Δημόσιο και τους ενδιαφερόμενους εργολήπτες – επενδυτές.
Μόνο, που, στη χώρα μας αποδείχθηκε ότι αυτή η διαβούλευση χρειάζεται χρόνια, όπως συμβαίνει με το «στοιχειωμένο» έργο της ζεύξης Σαλαμίνας – Περάματος, που είναι στο «ψυγείο» εδώ και πέντε χρόνια.
Στο υπουργείο προσπαθούν να «ξεκολλήσουν» μερικά εμβληματικά έργα, ώστε να στηρίξουν μεγάλους και μικρότερους κατασκευαστές, αρκετοί από τους οποίους αντιμετωπίζουν, πλέον, προβλήματα επιβίωσης.
Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το πρώτο τμήμα (Άλσος Βεΐκου – Ευαγγελισμός) της νέας γραμμής 4 του μετρό Αθήνας, προϋπολογισμού κοντά στα 1,8 δισ. ευρώ. Πρόκειται για έργο που βρίσκεται στο στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης (το πρακτικό έχει κατατεθεί, αλλά μένει να ολοκληρωθεί η διαδικασία, ώστε να ανοίξουν οι οικονομικές προσφορές) με δύο κοινοπραξίες.
Στην πρώτη ηγείται η ΑΚΤΩΡ του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ και στη δεύτερη η ΑΒΑΞ. Στις προτεραιότητες του υπουργείου είναι και το μετρό Θεσσαλονίκης, αλλά ο σχεδιασμός φαίνεται ότι προσκρούει στα σοβαρά διοικητικά και άλλα ζητήματα της Αττικό Μετρό.
Η τελευταία αντιμετωπίζει σοβαρότατα ζητήματα με την πρόοδο του μετρό Θεσσαλονίκης, αλλά και με την επέκταση της γραμμής 3 στο τμήμα Χαϊδάρι – Πειραιάς, καθώς και με την επέκταση του τραμ στον Πειραιά. Πρόκειται για εικόνα που δεν τιμά την κρατική εταιρία, η οποία έχει επιφορτιστεί με την ανάπτυξη των έργων σταθερής τροχιάς στη χώρα.
Ο «πόλεμος» για το Πάτρα – Πύργος, ο ΒΟΑΚ και οι βιολογικοί της Αττικής
Μεγάλο ζήτημα παραμένει, για το υπουργείο, η προώθηση του οδικού άξονα Πάτρα – Πύργος, εν μέσω σκληρής διαμάχης με τον επιχειρηματία Πρόδρομο Εμφιετζόγλου, με τον κ. Καραμανλή να προωθεί την ακύρωση πέντε συμβάσεων που είχαν υπογραφεί για τον οδικό άξονα, τις δύο από τις οποίες είχε υπογράψει η ιταλική GD Infrastrutture που συνεργάζεται με τη Μηχανική του κ. Εμφιετζόγλου.
Ο τελευταίος απειλεί με προσφυγές στην ελληνική και την ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη, αλλά στο υπουργείο επιμένουν ότι ο μοναδικός τρόπος διάσωσης του έργου, είναι η ένταξή του στην Ολυμπία Οδό. Θέλουν, δηλαδή, να το αναλάβει η κοινοπραξία που κατασκεύασε και διαχειρίζεται τον άξονα Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα.
Εξετάζουν και άλλα σενάρια, τα οποία, όμως, περιλαμβάνουν την ακύρωση των σημερινών συμβάσεων, όπως η επαναπροκήρυξη ως ενιαίου δημόσιου έργου.
Η νέα κυβέρνηση ακύρωσε ή έχει ανακοινώσει ότι θα ακυρώσει σειρά μεγάλων διαγωνισμών, όπως για τον ΒΟΑΚ και για τα ηλεκτρονικά διόδια, ενώ, στο επόμενο δίμηνο, θα κριθεί και η τύχη του διαγωνισμού παραχώρησης της Εγνατίας Οδού.
Το ΤΑΙΠΕΔ έχει ανακοινώσει ότι οι δεσμευτικές προσφορές θα υποβληθούν στα τέλη Φεβρουαρίου, αλλά στην αγορά κατασκευών θεωρούν ότι θα υπάρξει και νέα παράταση, ενός διαγωνισμού που σχεδιάζεται από το 2012 και προκηρύχθηκε προ τριετίας!
Η νέα διοίκηση της ΕΥΔΑΠ, εξάλλου, πρέπει να προκηρύξει διαγωνισμούς συνολικού ύψους 600.000.000 ευρώ και να ολοκληρώσει τα έργα για τους βιολογικούς καθαρισμούς και τα δίκτυα αποχέτευσης της Αττικής ως το τέλος του 2023, προκειμένου να μη χαθούν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ κοινοτικών κονδυλίων (τα έργα χρηματοδοτούνται κατά 90% από την Ε.Ε.).
Μέχρι σήμερα, μόνο για την Ανατολική Αττική (καθώς υπάρχουν και πρόστιμα επειδή δεν συνδέονται τα δίκτυα αποχέτευσης με τον βιολογικό του Θριασίου!) έχουμε πληρώσει πρόστιμα 23.500.000 ευρώ, ενώ, για κάθε χρόνο που δεν λειτουργούν τα ΚΕΛ, το πρόστιμο αυξάνεται κατά 4.800.000 ευρώ!
Η αδυναμία ουσιαστικής εκκίνησης σειράς μικρών και μεγαλύτερων έργων προκαλεί, πάντως, αντιδράσεις μεταξύ των τεχνικών εταιριών. Στο υπουργείο, πάντως, θεωρούν ότι, έπειτα από σχεδόν πέντε μήνες προσπαθειών, τα πράγματα «μπαίνουν στο αυλάκι». Εντός του προσεχούς τριμήνου θα διαπιστωθεί αν έχουν δίκιο.
