Η «αντίστροφη μέτρηση» για το νέο σύστημα εισφορών για τους μη μισθωτούς του ΕΦΚΑ, βάσει του νόμου Βρούτση, άρχισε. Έως τις 13 Μαΐου περίπου 1.500.000 ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες πρέπει να επιλέξουν σε ποια από τις νέες ασφαλιστικές κατηγορίες θα ενταχθούν για το 2020. Στη συνέχεια, έως τις 20 του μήνα θα πρέπει να προχωρήσουν στην καταβολή των εισφορών Ιανουαρίου. Η «κυριακάτικη δημοκρατία» παρουσιάζει αναλυτικά τα νέα δεδομένα για τους μη μισθωτούς, τις συντάξεις στις οποίες οδηγούν οι εισφορές Βρούτση και όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν όσοι έχουν παράλληλη απασχόληση.
- Του Νάσου Χατζητσάκου
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, με βάση τις έξι νέες ασφαλιστικές κατηγορίες, οι συντάξεις για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολουμένους θα κυμαίνονται από περίπου 603 έως και 1.634 ευρώ τον μήνα, για όσους θα έχουν συμπληρώσει από 30 έως και 40 έτη ασφάλισης, ανάλογα πάντα με το ποσό των εισφορών που θα έχουν καταβάλει κατά τη διάρκεια του επαγγελματικούς βίου τους. Για τους αγρότες, οι νέες -πιο χαμηλές, σε σχέση με τους υπόλοιπους μη μισθωτούς ασφαλισμένους- εισφορές οδηγούν, με τα ίδια έτη ασφάλισης, σε μηνιαίες κύριες συντάξεις από 501 έως και 1.084 ευρώ τον μήνα.
Πέραν των νέων ασφαλιστικών κατηγοριών, με τον ασφαλιστικό νόμο Βρούτση (νόμος 4670/2020) καθιερώνονται νέα δεδομένα για τους μη μισθωτούς οι οποίοι έχουν παράλληλα απασχόληση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όπως παρουσιάζεται και στη συνέχεια, με τον νέο νόμο καλούνται να πληρώνουν, εφεξής, μια εισφορά κύριας ασφάλισης.
Αναλυτικότερα, με τον νόμο 4670/20, τα δεδομένα που καθιερώνονται για το σύνολο των μη μισθωτών ασφαλισμένων του ΕΦΚΑ έχουν ως εξής:
Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι
Με τον νέο νόμο αποσυνδέονται οι εισφορές από το φορολογητέο εισόδημα και παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ έξι ασφαλιστικών κατηγοριών, όπως φαίνεται στον πίνακα 1.
Οι ασφαλιστικές κατηγορίες περιλαμβάνουν εισφορές κλάδων σύνταξης και υγείας. Με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται επιπλέον εισφορές υπέρ του κλάδου ανεργίας (ΟΑΕΔ) ύψους 10 ευρώ και για τους υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών, ύψους 2 ευρώ. Η κατάταξη σε ασφαλιστική κατηγορία είναι υποχρεωτική και η όποια επιλογή γίνει έως τις 13 Μαΐου θα είναι δεσμευτική για όλο το 2020.
Νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι (με δραστηριότητα κάτω της πενταετίας)
Στο νέο ασφαλιστικό σύστημα έχει προβλεφθεί ειδική κατηγορία με χαμηλότερες εισφορές για νέους ασφαλισμένους. Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής της κατηγορίας που ταιριάζει στις οικονομικές δυνατότητες καθενός.
Συγκεκριμένα, για τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους ισχύουν τα εξής:
• Από 1/1/2020 οι εισφορές αποσυνδέονται από το δηλωθέν εισόδημα και προσδιορίζονται με βάση ασφαλιστικές κατηγορίες.
• Μπορούν να επιλέξουν την ειδική ασφαλιστική κατηγορία για νέους ασφαλισμένους και να παραμείνουν σε αυτήν για τα πέντε πρώτα έτη ασφάλισης ως ελεύθεροι επαγγελματίες ή αυτοαπασχολούμενοι.
• Αν δεν έχουν συμπληρώσει πέντε έτη ασφάλισης, μπορούν να επιλέξουν την ειδική κατηγορία η οποία θα ισχύει έως τη συμπλήρωση των πέντε ετών.
• Επίσης, μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα μια από τις υπόλοιπες έξι ασφαλιστικές κατηγορίες για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους.
• Οι ασφαλιστικές κατηγορίες -και στις δύο περιπτώσεις- περιλαμβάνουν εισφορές κλάδων σύνταξης και υγείας. Με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται επιπλέον εισφορές υπέρ του κλάδου ανεργίας (ΟΑΕΔ) ύψους 10 ευρώ και για τους υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών, ύψους 2 ευρώ.
Αγρότες
Στο νέο σύστημα ασφαλιστικών εισφορών λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τους αγρότες. Οι εισφορές αποδεσμεύονται από το φορολογητέο εισόδημα και παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ έξι ασφαλιστικών κατηγοριών με χαμηλότερες εισφορές, όπως φαίνονται στον πίνακα 4:
Πίνακας 1
Πίνακας 2
Ενδεικτικά ποσά συντάξεων βάσει των νέων εισφορών
Πηγή: ΕΦΚΑ
Σημ.: Τα ποσά σύνταξης έχουν υπολογιστεί λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν καταβληθεί εισφορές για όλο τον χρόνο ασφάλισης στην ίδια ασφαλιστική κατηγορία.
Πίνακας 3
Πίνακας 4
Σημ.: Οι ασφαλιστικές κατηγορίες περιλαμβάνουν εισφορές κλάδων σύνταξης, υγείας και υπέρ Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ).
Πίνακας 5
Πηγή: ΕΦΚΑ
Σημ.: Τα ποσά σύνταξης έχουν υπολογιστεί λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν καταβληθεί εισφορές για όλο τον χρόνο ασφάλισης στην ίδια ασφαλιστική κατηγορία.
Απαντήσεις – SOS στα πιο κρίσιμα ερωτήματα
1) Ποιοι ασφαλισμένοι καταβάλλουν εισφορές με τις νέες ασφαλιστικές κατηγορίες;
Οι ασφαλιστικές κατηγορίες εφαρμόζονται στους μη μισθωτούς ασφαλισμένους, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους και αγρότες. Για ελεύθερους επαγγελματίες/αυτοαπασχολουμένους προβλέπονται επτά ασφαλιστικές κατηγορίες, εκ των οποίων η μία είναι ειδική και απευθύνεται σε νέους ασφαλισμένους με χρόνο ασφάλισης έως πέντε έτη. Επιπλέον, προβλέπονται έξι ασφαλιστικές κατηγορίες για αγρότες. Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τις ασφαλιστικές κατηγορίες στον ιστότοπο του ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr).
2) Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να επιλέξω την ειδική ασφαλιστική κατηγορία;
Η ειδική ασφαλιστική κατηγορία μπορεί να επιλεγεί μόνο από ελεύθερους επαγγελματίες/αυτοαπασχολουμένους κατά τα πρώτα πέντε έτη ασφάλισής τους. Η επιλογή μπορεί να γίνει κατά την έναρξη ασφάλισης ή και κατά τη διάρκεια για το χρονικό διάστημα που απομένει έως τη συμπλήρωση της πενταετίας.
3) Για τους δικηγόρους, τα γραμμάτια προείσπραξης συμψηφίζονται με τις εισφορές τους;
Ναι, τα ποσά που καταβάλλονται μέσω γραμματίων προείσπραξης συμψηφίζονται με τις ασφαλιστικές εισφορές.
4) Τι εισφορές θα καταβάλλουν ελεύθεροι επαγγελματίες/αυτοαπασχολούμενοι, αγρότες και παράλληλα μισθωτοί;
Στις περιπτώσεις παράλληλης μη μισθωτής δραστηριότητας με μισθωτή απασχόληση το ποσό εισφοράς για όλες τις δραστηριότητες δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της δεύτερης ασφαλιστικής κατηγορίας. Λαμβάνεται υπόψη το ποσό εισφοράς από τη μισθωτή απασχόληση και καταβάλλεται, εφόσον προκύπτει, η διαφορά από τη δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία. Αν έχει επιλεγεί ανώτερη της δεύτερης κατηγορίας, καταβάλλεται η αντίστοιχη διαφορά μόνο για τον κλάδο σύνταξης.
Δείτε επίσης: Η κρίση είναι εδώ και γονατίζει τα νοικοκυριά: Ο μηνιαίος μισθός καλύπτει τις ανάγκες ενός… 15ήμερου
5) Όσοι ασκούν πολλαπλές μη μισθωτές δραστηριότητες (ελεύθεροι επαγγελματίες – αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες – ΟΓΑ, αυτοαπασχολούμενος – ΟΓΑ) και παράλληλα είναι μισθωτοί, τι εισφορά θα πληρώσουν;
Εάν ασκούν πολλαπλές μη μισθωτές δραστηριότητες και παράλληλα είναι μισθωτοί, το ποσό εισφοράς για όλες τις δραστηριότητες δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της δεύτερης ασφαλιστικής κατηγορίας ελεύθερων επαγγελματιών/αυτοαπασχολουμένων. Λαμβάνεται υπόψη το ποσό εισφοράς από τη μισθωτή απασχόληση και καταβάλλεται, εφόσον προκύπτει, διαφορά από τη δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων. Αν έχει επιλεγεί ανώτερη της δεύτερης κατηγορίας, καταβάλλεται η αντίστοιχη διαφορά μόνο για τον κλάδο σύνταξης. Δεν υπάρχει το δικαίωμα επιλογής ειδικής κατηγορίας, ανεξάρτητα από τον χρόνο ασφάλισης.
6) Εάν παρέλθει η προθεσμία υποβολής αίτησης επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας (13 Μαΐου 2020) τι γίνεται για όσους μη μισθωτούς δεν θα έχουν επιλέξει σε ποια θέλουν να ενταχθούν για φέτος;
Αν παρέλθει η προθεσμία και δεν έχουν υποβάλει αίτηση επιλογής κατηγορίας θα καταταγούν αυτόματα στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία. Θα μπορέσουν να αλλάξουν κατηγορία μόνο από τις αρχές του 2021 και μετά.
7) Πώς και πότε θα ενημερωθούν οι μη μισθωτοί για τις εισφορές τους;
Το ειδοποιητήριο πληρωμής εισφορών καθώς και πληροφορίες πληρωμών – υποχρεώσεων θα αναρτηθούν μετά τις 13 Μαΐου στους ατομικούς λογαριασμούς τους, στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες ΕΦΚΑ. Οι εισφορές Ιανουαρίου θα πρέπει να καταβληθούν έως τις 20 Μαΐου.
8) Με ποιον τρόπο πληρώνονται οι εισφορές;
Οι εισφορές εξοφλούνται σε όλες τις τράπεζες και στα ΕΛ.ΤΑ. μέσω του Διατραπεζικού Συστήματος (ΔΙΑΣ), με εντολές πληρωμής ή με άμεση χρέωση λογαριασμού (πάγια εντολή) και σε περίπτωση εκπρόθεσμης πληρωμής υπάρχει επιβάρυνση βάσει των προβλεπόμενων προσαυξήσεων.
