Αρχίζουν σήμερα οι άτυπες (αλλά επικίνδυνες) διερευνητικές συνομιλίες με την Τουρκία, στις οποίες η Ελλάδα σύρθηκε από τη Γερμανία, δίχως να βλέπει την παραμικρή ελπίδα επιτυχίας και με απώτερο σκοπό να δοθεί στον Ταγίπ Ερντογάν το άλλοθι του διαλόγου.
Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία κάθεται η χώρα μας σήμερα, δικαιώνοντας εν μέρει την τουρκική στρατηγική επιλογή της «πολιορκίας» των ελληνικών νησιών και της παραβίασης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων επί μήνες από το «Oruc Reis» και τα συνοδευτικά του πολεμικά πλοία.
Έτσι, ολοκληρώνεται η στροφή 180 μοιρών της ελληνικής κυβέρνησης, που αποδέχθηκε τελικά τις γερμανικές παραινέσεις για «διάλογο», αφήνοντας στις άκρη τις προϋποθέσεις που η ίδια έθετε και αρκούμενη στην αποχώρηση απλά του «Oruc Reis».
Την ίδια ημέρα συνεδριάζει και το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στο οποίο θα συζητηθεί και η επέκταση των κυρώσεων σε Τούρκους υπηκόους, σύμφωνα με τη λίστα που έχει καταρτίσει η Κύπρος. Η στρατηγική επιλογή της Ελλάδας να συρθεί σε διαπραγματεύσεις, αντί να συνεχίσει να υπερασπίζεται τα δικαιώματά της και να φέρνει στη θέση του απολογούμενου την Τουρκία, δημιουργεί έντονο προβληματισμό. Ειδικά αφού, παρά την αποχώρηση του τουρκικού ερευνητικού από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, η ζητούμενη αποκλιμάκωση δεν έχει λάβει χώρα.
Σωρεία προκλήσεων
Οι τουρκικές προκλήσεις δεν σταματούν, αλλά, αντιθέτως, παγιώνονται. Παραβιάσεις του εθνικού μας εναέριου χώρου, υπερπτήσεις άνωθεν του ελληνικού εδάφους, απόπειρες εμβολισμού σκαφών του Λιμενικού, παρενοχλήσεις ψαράδων στα χωρικά μας ύδατα και, φυσικά, εμπρηστικές δηλώσεις δημιουργούν το πλαίσιο για την έναρξη των διερευνητικών επαφών και έρχονται να συμπληρώσουν τις απίθανες τουρκικές απαιτήσεις να τεθεί στο τραπέζι μια σειρά ζητημάτων, όπως η «αποστρατιωτικοποίηση» των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου, αλλά και το «μοίρασμα του Αιγαίου» όσον αφορά τις περιοχές ευθύνης για αποστολές έρευνας και διάσωσης.
Η ελληνική πλευρά στρουθοκαμηλίζει και προσπαθεί ταυτόχρονα να πείσει στο εσωτερικό ότι οι διερευνητικές δεν αποτελούν κάτι το πολύ σημαντικό, αφού είναι άτυπες, την ίδια στιγμή που η επανεκκίνησή τους χαιρετίζεται με τον πλέον θεσμικό τρόπο από την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ.
Ξεκάθαρες διαθέσεις
Οι διαθέσεις της τουρκικής πλευράς για τις διερευνητικές είναι ξεκάθαρες και έχουν
ανακοινωθεί σε κάθε επίπεδο από την Άγκυρα. Μακράν των ελληνικών αξιώσεων για την εύρεση φόρμουλας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, η μαξιμαλιστική προσέγγιση της Τουρκίας, που θέλει να βάλει στο τραπέζι του διαλόγου σειρά θεμάτων, δυναμιτίζει την ήδη εύθραυστη προσέγγιση των δύο πλευρών.
Υφαλοκρηπίδα, χωρικά ύδατα, εναέριος χώρος, αποστρατιωτικοποίηση νησιών, καθεστώς νησίδων και βραχονησίδων, κέντρα εναέριας κυκλοφορίας (FIR) και δικαιοδοσία επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης είναι αυτά που επιδιώκει να πέσουν στο τραπέζι η Αγκυρα.
Συγχωροχάρτι
Η ελληνική πλευρά σωστά επισημαίνει ότι δεν πρόκειται να τα συζητήσει, όμως, παρά τις διακηρύξεις της Τουρκίας, επιμένει να της δίνει το άλλοθι του διαλόγου, που ταυτόχρονα αποτελεί συγχωροχάρτι για τη συμπεριφορά της όλο το προηγούμενο διάστημα. Ας μη νομίζει κανείς ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας είναι προκλητική μόνο σε ό,τι αφορά το τι θα συζητηθεί στις διερευνητικές.
Αντιθέτως, οι τουρκικές προκλήσεις δεν σταματούν, και την εβδομάδα που πέρασε είχαμε επανειλημμένες υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά νησιά. Μόνο την Τετάρτη, οι υπερπτήσεις ήταν… έξι, μια σαφής προσπάθεια της Τουρκίας να αμφισβητήσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς των νησιών, προκειμένου αυτό να συζητηθεί. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τη «συνήθη» τουρκική δραστηριότητα, με τις παραβάσεις και παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου μας.
Χαμένη η Αθήνα
Την ίδια στιγμή, η ελληνική πλευρά «πελαγοδρομεί» μεταξύ στρατηγικών, αφού είναι σαφές ότι πηγαίνει στις διερευνητικές μόνο και μόνο για να κάνει το χατίρι της Γερμανίας, δίχως να βλέπει το παραμικρό παράθυρο επιτυχίας. Γι’ αυτό, άλλωστε, τόσο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Ταραντίλης όσο και ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Αλέξανδρος Παπαϊωάννου κατέβαλαν προσπάθειες να τις «υποβαθμίσουν».
«Οι διερευνητικές επαφές δεν είναι διαπραγματεύσεις, δεν υπάρχει ατζέντα και δεν συζητά η χώρα μας κυριαρχικά δικαιώματα και αποστρατιωτικοποίηση νησιών» τόνιζε ο δεύτερος τις προηγούμενες ημέρες, ενώ ο πρώτος υπογράμμιζε ότι «οι διερευνητικές επαφές είναι άτυπες, μη δεσμευτικές εμπιστευτικές συζητήσεις, προκειμένου να διερευνηθούν τα σημεία σύγκλισης για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, πάντα στη βάση του Διεθνούς Δικαίου».
Μόνο ήττες
Στην κυβέρνηση είναι σαφές ότι δεν περιμένουν τίποτε από αυτές, κάτι που φαίνεται ότι δικαιώνει τη «γραμμή Δένδια». Η χώρα μας, όμως, εμπλεκόμενη σε αυτές, χάνει. Χάνει τη δυνατότητα να πιέσει για κυρώσεις κατά της Τουρκίας, αφού της δίνει το άλλοθι του διαλόγου. Κάτι που θα είχε την ευκαιρία να κάνει αύριο, στο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Αντί, όμως, οι Ελληνες διπλωμάτες μαζί με τους Κυπρίους να δίνουν μάχη για να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις άσκησης πιέσεων στην Τουρκία, προτιμούν να συμμετέχουν σε κάτι που χαρακτηρίζεται από ειδήμονες φαρσοκωμωδία και από το οποίο η Ελλάδα δεν έχει τίποτε να κερδίσει, παρά μόνο να αποδείξει για μια ακόμη φορά ότι μπορεί να παίζει τον ρόλο του «καλού παιδιού». Ξεχνάμε το «μαστίγιο», που επιχείρησε να χρησιμοποιήσει η Τουρκία, και ακολουθούμε ένα ανύπαρκτο «καρότο» μιας αποκλιμάκωσης που δεν έρχεται.
Την ίδια στιγμή, οι επιδιώξεις μας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης γκρεμίζονται η μια μετά την άλλη. Κυρώσεις δεν προβλέπονται κατά της Τουρκίας, το ελληνικό αίτημα για εμπάργκο όπλων στην Τουρκία απορρίπτεται από τη μια χώρα μετά την άλλη, ενώ ο Ζοζέπ Μπορέλ απαντά ότι αρμόδια είναι τα μέλη-κράτη, αποκλείοντας επί της ουσίας κάθε περίπτωση ευρωπαϊκής παρέμβασης. Αντιθέτως, η κουβέντα για περαιτέρω εξοπλιστικά προγράμματα της Τουρκίας συνεχίζεται και με τις βόλτες Τσαβούσογλου στα ευρωπαϊκά φόρα.
