Οι εκλογές μπορεί επισήμως να αργούν, όμως οι μηχανές έχουν αρχίσει να ζεσταίνονται και οι προετοιμασίες να ξεκινούν από ένα νέο πεδίο, το οποίο μάλιστα μπορεί και να πυροδοτήσει έντονη κομματική σύγκρουση.
- Του Ανδρέα Καψαμπέλη
Πρόκειται για τους απόδημους Έλληνες οι οποίοι θα ψηφίσουν για πρώτη φορά από τον τόπο κατοικίας τους και δεν είναι εύκολο, τουλάχιστον επί του παρόντος, να προβλεφθεί πώς θα επηρεάσουν το σκηνικό της κάλπης…
Η συζήτηση τροφοδοτήθηκε επειδή άνοιξε -χωρίς ωστόσο να είναι ακόμη λειτουργική- η ειδική πλατφόρμα στην οποία θα μπορούν να εγγραφούν οι ομογενείς για να έχουν το δικαίωμα να ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές.
Και μόνο, πάντως, η έναρξη της σχετικής διαδικασίας, σε φαινομενικά «νεκρό» χρόνο και με τον Πρωθυπουργό να διαψεύδει τις πρόωρες κάλπες, είναι αρκετή για να ενισχύσει τις υποψίες ότι δοθείσης της κατάλληλης ευκαιρίας θα επιχειρηθεί αιφνιδιασμός.
Άλλωστε, εκτός από την τοποθέτηση του Μ. Βορίδη στο υπουργείο Εσωτερικών κατά τον πρόσφατο ανασχηματισμό, ο υφυπουργός Θ. Λιβάνιος έχει επιφορτιστεί πλέον -με απευθείας αναφορά στο Μέγαρο Μαξίμου- τις αρμοδιότητες του «εκλογομαγειρείου».
Οι Έλληνες του εξωτερικού θα μπορέσουν να ψηφίσουν χωρίς να χρειαστεί να ταξιδέψουν με βάση τον νόμο που ψηφίστηκε με ευρύτατη συναίνεση λίγο καιρό μετά τη νίκη της Ν.Δ. τον Ιούλιο του 2019. Με βάση τη νέα ρύθμιση, μάλιστα, οι βουλευτές Επικρατείας, οι οποίοι και θα ψηφίζονται από την κατηγορία αυτή, αυξάνονται από 12 σε 15, «αφαιρώντας» από μία έδρα από την Α΄ Αθηνών, τον Νότιο Τομέα της Β΄ Αθηνών και την Αχαΐα.
Υπολογίζονται σε συνολικά 800.000 άτομα οι απόδημοι που θα ψηφίσουν
Το κλειδί που θα επηρεάσει όμως τη ζυγαριά του αποτελέσματος βρίσκεται στη σύνθεση αυτού του νέου, μεγάλου, υποσυνόλου του εκλογικού σώματος. Όταν ψηφιζόταν το νομοσχέδιο, είχαν σημειωθεί σφοδρές αντιπαραθέσεις, κυρίως με τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος είχε ζητήσει να ισχύσουν άλλα κριτήρια για το δικαίωμα ψήφου των αποδήμων.
Ο τότε υπουργός Εσωτερικών Τ. Θεοδωρικάκος είχε κάνει -λόγω και των καταβολών του από τον Περισσό- μια κυκλωτική κίνηση με το ΚΚΕ, αποδεχόμενος τις προτάσεις του να υπάρχουν οικονομικοί δεσμοί και φορολογικές υποχρεώσεις με την Ελλάδα, καθώς και να μπει χρονικό όριο απουσίας από τη μητέρα πατρίδα. Έτσι, τελικά, για να μην απομονωθεί, είχε δώσει θετική ψήφο και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αν και αρχικά ζητούσε να εκλέγουν οι ομογενείς έναν ορισμένο αριθμό βουλευτών αλλά να μην προσμετράται η ψήφος τους στο τελικό αποτέλεσμα και κατά συνέπεια να μην είναι καθοριστική για την ανάδειξη της κυβέρνησης.
Ενώ πάντως η επιστολική ψήφος είχε απορριφθεί για λόγους διαφάνειας, τώρα φαίνεται ότι η συγκρότηση αυτής της νέας εκλογικής δεξαμενής έχει πολλά άγνωστα σημεία. Οι κυβερνητικές διαρροές κάνουν λόγο για μια μάζα συνολικά 800.000 ανθρώπων, η οποία αποτελεί ασφαλώς ένα τεράστιο ποσοστό σε σχέση με τον αριθμό των εκλογέων. Αν υπολογιστεί ότι το έως τώρα ενεργό εκλογικό σώμα κυμαίνεται περί τα 6.000.000 ψηφοφόρων, πρόκειται για πάνω από 12%.
Από την άλλη πλευρά, έμπειροι εκλογολόγοι, όπως ο Ηλ. Νικολακόπουλος, αμφισβητούν εάν ο αριθμός αυτός είναι εντός πραγματικότητας. Έστω και έτσι το κυρίαρχο «target group» που φαίνεται ότι ενδιαφέρει τη Ν.Δ. στους σχεδιασμούς της είναι οι κάτω των 45 ετών σε συνδυασμό με τους περίπου 500.000 Έλληνες που έφυγαν στο εξωτερικό ιδιαίτερα κατά την τελευταία δεκαετία της κρίσης, δηλαδή η λεγόμενη γενιά του brain drain. Η καταρχήν εκτίμηση είναι ότι στον πληθυσμό αυτό η επιρροή της Ν.Δ. είναι συγκριτικά μεγαλύτερη, αν και αποτελεί γεγονός ότι η μαζική φυγή νέων κυρίως ανθρώπων που άρχισε μετά το 2010 και εντάθηκε τα επόμενα χρόνια ήταν αποτέλεσμα των μνημονιακών πολιτικών.
Κρίσιμο, επομένως, ζήτημα θεωρείται το προφίλ των αποδήμων που θα εγγραφούν στην εδική πλατφόρμα για να ψηφίσουν. Αυτό, από την πλευρά της αντιπολίτευσης, εκφράζονται -ανεπίσημα προς το παρόν- φόβοι ότι ενδέχεται να αποτελέσει μια παγίδα και ένα στοιχείο δυνάμει νοθείας του αποτελέσματος.
Στην πλατφόρμα apodimoi.gov.gr οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώνουν συμμετοχή αλλά για να λάβουν την απάντηση πρέπει προηγουμένως να αναζητηθούν από τις βάσεις του Δημοσίου όλα τα απαιτούμενα έγγραφα. Έτσι, εκτός από την αριθμητική αποτύπωση, η όλη διαδικασία επιτρέπει την επεξεργασία των «χαρακτηριστικών» των δυνάμει ψηφοφόρων και κατ’ επέκταση την εκτίμηση της εκλογικής τους συμπεριφοράς και προτίμησης.
Γιατί η κυβέρνηση βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση!
Ένα σοβαρό επίσης θέμα έχει να κάνει με τους μηχανισμούς κινητοποίησης των αποδήμων για να σπεύσουν να μπουν στην πλατφόρμα. Έχοντας υπέρ αυτής και την επικοινωνιακή μηχανή που θα βοηθηθεί έτι περαιτέρω από την σχεδιαζόμενη καμπάνια αρκετών εκατομμυρίων ανάλογης με τη λίστα Πέτσα, η κυβέρνηση βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση έναντι των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Το ζήτημα που θέτουν ορισμένοι ωστόσο είναι πώς θα ελεγχθεί η διαδικασία εγγραφής των αποδήμων ώστε να μην υπάρξουν άλλου τύπου προβλήματα ή λαθροχειρίες.
Για το επιτελείο της Ν.Δ. μάλιστα υπάρχει και ένας πιο σκληρός πυρήνας ψηφοφόρων που βρίσκεται στο μικροσκόπιό τους. Με δεδομένο ότι ο νόμος προβλέπει τη συγκρότηση εκλογικών κέντρων όπου συγκεντρώνονται 50 και πλέον εκλογείς, έχει τεθεί κατά τις πληροφορίες στόχος να προσελκυστούν τουλάχιστον 150.000 ομογενείς σε αυτή την κατεύθυνση με σκοπό να λειτουργήσουν ως «εφεδρεία» του προβαδίσματος της Ν.Δ. Αυτή η προσέγγιση δείχνει ότι οι ψήφοι αυτές μπορεί να χρειαστούν και για να καλύψουν ή και να εξισορροπήσουν σημαντικές απώλειες του κυβερνώντος κόμματος στο εσωτερικό.
Μπορεί μάλιστα στις δημοσκοπήσεις που εμφανίζονται τώρα η Ν.Δ. να δείχνει μια ισχυρή δημοσκοπική υπεροχή, αλλά φαίνεται ότι πίσω από τις θριαμβολογίες φτιάχνεται και μια γραμμή ύστατης άμυνας. Οι 150.000 ψήφοι είναι κάτι λιγότερο από το 3%, όμως μπορεί να αποδειχθεί (χωρίς μάλιστα να πάνε «μονοκούκι» σε μια πλευρά) το ποσοστό που θα κρίνει προς τα πού θα γείρει η ζυγαριά αν χαθεί η σημερινή ευφορία.
Ακόμη πιο κρίσιμο μπορεί να αποδειχθεί αυτό το μέγεθος στην περίπτωση που, λόγω της απλής αναλογικής, ακολουθήσουν και δεύτερες απανωτές εκλογές, στις οποίες ο νικητής ίσως και να βγει στο νήμα, αλλά με βάση την ενισχυμένη αναλογική που ψήφισε ο κ. Μητσοτάκης θα έχει πιθανόν τη δυνατότητα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, έστω και εάν η διαφορά του σε ψήφους είναι οριακή…
