Τα «ευχαριστώ» ανάμεσα σε δάκρυα χαράς, η ανακούφιση και η λύτρωση των κατοίκων είναι η μεγαλύτερη -και μοναδική- ανταμοιβή για τους ανθρώπους που το περασμένο διάστημα των πυρκαγιών βρέθηκαν -εθελοντικά-, στο πλαίσιο της προσφοράς τους στην κοινωνία, ανάμεσα στις φλόγες, προκειμένου να παλέψουν μαζί τους για να σώσουν ζωές και περιουσίες. Πρόκειται για ομάδες εθελοντών που εδώ και καιρό δραστηριοποιούνται ενεργά στον χώρο της Πολιτικής Προστασίας, προκειμένου ενισχύσουν το έργο των αρμόδιων δυνάμεων. Δυστυχώς, στη χώρα μας, αυτή η μορφή προσφοράς «αγνοείται» από τα μέσα, τα οποία προτιμούν να δίνουν βάρος σε άλλες μορφές ακτιβισμού, που δεν έχουν στόχο να προστατέψουν, αλλά να… διαμορφώσουν την κοινωνία.
Η «κυριακάτικη δημοκρατία» μίλησε με τη Λυδία Βατσελά, εκπρόσωπο της ΕΘΕΚΑ.Π. (Εθελοντική ομάδα Καπανδριτίου – Πολυδενδρίου) και τον Σταμέλο Παπαβασιλείου, εκπρόσωπο του ΣΣΑΕ (Σύλλογος Στρατιωτικού Αθλητισμού Εφέδρων), που ανέπτυξαν δράση στις τελευταίες πυρκαγιές ιο οποίες άφησαν πίσω τους ανοιχτές πληγές, προκειμένου να μας περιγράψουν τι συμβαίνει από τη δική τους πλευρά.
Από τη μια ο ΣΣΑΕ, όπως διευκρινίζει ο Σταμέλος Παπαβασιλείου, είναι μια εθελοντική ομάδα, καταγεγραμμένη στη ΓΓΠΠ, που, πέρα από τις βασικές δραστηριότητες και τον στρατιωτικό αθλητισμό, συμμετέχει από το 2010 σε δραστηριότητες Πολιτικής Προστασίας διατηρώντας ομάδα έκτακτων αναγκών όταν αυτό χρειαστεί. Κατά καιρούς έχει επέμβει σε μεγάλες καταστροφές, όπως στις πλημμύρες στη Μάνδρα αλλά και στις πυρκαγιές στο Μάτι.
«Φέτος, η έναρξη των πυρκαγιών και η τραγωδία στη Βαρυμπόμπη μάς βρήκαν και πάλι έτοιμους. Αντιδράσαμε άμεσα χάρη στον διαδικτυακό συντονισμό μας και στείλαμε ομάδα μέσα στις πρώτες ώρες της πυρκαγιάς. Βοηθήσαμε κλιμάκια της Πυροσβεστικής, απεγκλωβίσαμε ηλικιωμένους και ΑμεΑ από τις απειλούμενες οικίες τους, ενώ προστατεύσαμε και δύο εργοστάσια. Καταφέραμε να συνδράμουμε ταυτόχρονα σε τέσσερις περιοχές μέσα στην ίδια νύχτα».
Με εμφανή περηφάνια, ο κ. Παπαβασιλείου σημειώνει πως η μικρή εθελοντική τους ομάδα βοήθησε στη διάσωση άνω των 30 οικιών, συντονίζοντας μάλιστα και μεμονωμένους εθελοντές που τους το ζητούσαν. «Συνδράμαμε τα πληρώματα Πυροσβεστικής τα οποία δοκιμάζονταν σκληρά και συχνά ήταν ελλιπή σε πεζοπόρο προσωπικό» συνεχίζει, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην κατάρτιση και τη συνεχή εκπαίδευση των μελών του ΣΣΑΕ: «Πολλοί εξ αυτών, πέρα από τις εκπαιδεύσεις τους σε αντικείμενα στρατιωτικού αθλητισμού, έχουν κατά καιρούς συμμετάσχει σε σεμινάρια Πολιτικής Προστασίας, θαλάσσιας διάσωσης, πυρόσβεσης, ορειβατικής διάσωσης και πρώτων βοηθειών».
Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι, για να προσφέρουν με κάποια σχετική αποτελεσματικότητα οι ομάδες αυτές, πρέπει να έχουν τον απαραίτητο εξοπλισμό – αντυπυρικά χιτώνια, άρβυλα, κράνη στρατιωτικού ή πυροσβεστικού τύπου. Ακόμα, οι ασύρματοι έχουν κόστος περίπου 600 ευρώ για κάθε άτομο που συμμετέχει, στο οποίο θα πρέπει να προστεθούν και αλλά υλικά, όπως κιτ πρώτων βοηθειών, υδροδοχεία, αλυσοπρίονα, μεγάλα φαρμακεία, γιλέκα και ούτω καθεξής, τα οποία αγοράζονται από τον σύλλογο χάρη στις συνδρομές μελών, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις μετακινήσεις και τα έξοδα των ομάδων.
Η ΕΘΕΚΑΠ, όπως εξηγεί η εκπρόσωπός της Λυδία Βατσελά, ιδρύθηκε ως αποτέλεσμα της καταστροφικής πυρκαγιάς που έπληξε τον Κάλαμο το 2017. «Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την κινητοποίηση των κατοίκων Καπανδριτίου και Πολυδενδρίου, και τη δημιουργία της ομάδας μας» που, όπως διευκρινίζει, αποτελείται από «60 ενεργά μέλη, κατοίκους Πολυδενδρίου και Καπανδριτίου, καθώς και της ευρύτερης περιοχής, που έχει στόχο την προστασία, τη φύλαξη, αλλά και την άμεση επέμβαση σε καταστάσεις ανάγκης».
Μία από τις βασικότερες προτεραιότητές της είναι η συνεχής εκπαίδευση των μελών της, σε συνεργασία με το Πυροσβεστικό Σώμα, την Πολιτική Προστασία και τις υπόλοιπες εθελοντικές ομάδες-κλιμάκια. Οπως τονίζει η κυρία Βατσερλά, «οι καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν την περιοχή μας αλλά και τμήματα της επικράτειας κατέδειξαν τα χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζει το ελληνικό κράτος τόσο στον τομέα της πυρόσβεσης-δασοπυρόσβεσης όσο και στο κομμάτι της αντιμετώπισης κρίσεων. Ο τρόπος αντιμετώπισης της όλης κατάστασης τόσο από τις τοπικές Αρχές όσο και από την κεντρική διοίκηση τις πρώτες κρίσιμες ώρες-ημέρες ήταν σπασμωδικός, ελλιπής και δεν ελήφθησαν υπόψη πάρα πολλά πράγματα, για τα οποία τόσο εμείς όσο και άλλες ομάδες ενημερώσαμε τις Αρχές. Συνολικά, πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να είχε γίνει πολύ καλύτερο έργο και να είχαν μετριαστεί οι επιπτώσεις-καταστροφές από τις πυρκαγιές, εάν δεν υπήρχαν όλες αυτές οι ανωμαλίες».
Το κόστος, όπως τονίζει η κυρία Βατσερλά, είναι περί τα 1.000 ευρώ για κάθε άτομο που μπαίνει στη φωτιά – έξοδα που, αν και η ομάδα προσπαθεί να καλύψει από χορηγίες, «κάποιες φορές αυτά αγοράζονται από τα ίδια τα μέλη μας».
«Με δύο μπουκάλες γκαζιού στα χέρια μέσα στην κόλαση»
Ποιο ήταν το πιο έντονο βίωμα από τις τελευταίες καταστροφές;
Στ. Παπαβασιλείου: «Ηταν μάλλον η στιγμή που ο Κώστας και ο Τάσος έβγαιναν μέσα από σπίτια κουβαλώντας από δύο μπουκάλες γκαζιού καθένας, για να μη σκάσουν από την υπερβολική θερμότητα ή από ενδεχόμενη επέκταση της φωτιάς στις κατοικίες. Η υπόλοιπη ομάδα βρισκόταν παραταγμένη σε ένα μέτωπο 100 μέτρων πάνω από το ρέμα, βοηθώντας στις αντλίες και τις μάνικες τους πυροσβέστες, σε μια αγωνιώδη προσπάθεια η φωτιά να μην ανέβει το ρέμα και εξαπλωθεί στις ελιές και στα ξερόχορτα, και σε πλήθος εύφλεκτων υλικών από χωράφια. Πίσω τους στέκονταν περί τις 30 οικίες ανθρώπων, κατά πλειοψηφία μόνιμες, και όχι εξοχικά. Η φωτιά παρήγε τεράστιες ποσότητες θερμότητας, κάνοντας δυσχερέστερο το έργο της ομάδας, που ήδη υπέφερε από συσσωρευμένη κόπωση από τις πολλές ημέρες επιχειρήσεων, αλλά και από την έντονη ζέστη του Αυγούστου. Η πολυπλοκότητα των κινδύνων τριγύρω κρατούσε σε εγρήγορση τον Βαγγέλη, τον αρχηγό της ομάδας, ο οποίος έπρεπε να ζυγίσει τις προτεραιότητες μεταξύ του να σπεύσουν σε κατοικίες υπό κίνδυνο για τυχόν άτομα με κινητικά προβλήματα, να απομακρύνουν εύφλεκτα υλικά, όπως φιάλες αερίου, που μπορούν να προκαλέσουν εκρήξεις, να κατασβέσουν μικρές εστίες αναζωπύρωσης ή να ενισχύσουν το έργο των πεζοπόρων τμημάτων της Πυροσβεστικής. Εκείνη την ημέρα, σε αυτό το σημείο, ο ΣΣΑΕ έδωσε μάχη μαζί με την Πυροσβεστική, μια μάχη δύσκολη, που ευτυχώς κερδήθηκε και σώθηκαν οι κατοικίες. Η ανακούφιση και η λύτρωση των κατοίκων, τα “ευχαριστώ” ανάμεσα στα δάκρυα χαράς ήταν η μεγαλύτερη ανταμοιβή για τον κόπο των εθελοντών μας».
Λυδία Βατσελά: «Την Τρίτη 3 Αυγούστου 2021, το Κ1 επιχειρούσε με το τριμελές πλήρωμά του σε συνδυασμό με πεζοπόρο τμήμα τεσσάρων μελών μας στη φωτιά στη Βαρυμπόμπη. Η πυρκαγιά, λόγω της άπνοιας και του μεγάλου όγκου καύσιμης ύλης, και σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες των προηγούμενων ημερών, είχε πάρα πολύ έντονο θερμικό φορτίο και προχωρούσε προς κάθε κατεύθυνση. Επίσης, το πολύ μεγάλο θερμικό φορτίο μετέφερε καύτρες παντού, με αποτέλεσμα να γίνονται διαρκώς κηλιδώσεις, οι οποίες εν τέλει οριακά εγκλώβισαν το Κ1 με το πλήρωμά του και το πεζοπόρο τμήμα, και επίσης υπήρξε μεγάλη καταστροφή υλικών».
Δ. Παπαγεωργίου
