Ένα περίεργο παιχνίδι γίνεται τις τελευταίες ώρες με το αφορολόγητο. Από τη μια το Μαξίμου διαρρέει ότι δεν θα το πειράξει αλλά θα δημιουργήσει και μια νέα κλίμακα υπέρ των χαμηλόμισθων, αλλά από την άλλη τα σύννεφα πυκνώνουν καθώς στο κυβερνητικό επιτελείο ψάχνουν τρόπους να κλείσουν τη μαύρη τρύπα, που έχει ανοίξει ο ΕΝΦΙΑ, αλλά και άλλες παροχές, και να δείξουν στους θεσμούς ότι διευρύνουν τη φορολογική κλίμακα.
Το κρίσιμο ζήτημα για τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα είναι ότι από τις μετρήσεις που έχουν κάνει οι θεσμοί και λόγω της ακύρωσης του μέτρου μείωσης του αφορολόγητου ορίου, που θα απέδιδε πρόσθετα έσοδα 1,6 δισ. ευρώ, προκύπτει σημαντικό δημοσιονομικό κενό για τη νέα χρονιά προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ (6,3 δισ. ευρώ).
Το κενό υπολογιζόταν σε 700 εκατ. ευρώ κατά τον τελευταίο έλεγχο του Μαΐου από τους θεσμούς και πλέον υπερβαίνει το 1,1 δισ. ευρώ, αν συνυπολογιστούν οι απώλειες εσόδων από τη μείωση του ΕΝΦΙΑ (205 εκατ. ευρώ) και την υπεσχημένη μείωση του συντελεστή φορολογίας των κερδών κατά 4 μονάδες (200 εκατ. ευρώ) από τη ΝΔ.
Αν σε αυτά προστεθούν οι φορολογικές ελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις και τα μερίσματα που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά και την περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ για περιουσίες άνω του 1 εκατ. ευρώ, προκύπτει σημαντικό δημοσιονομικό κενό για τη νέα χρονιά προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, που υπολογίζεται στο 1,5 δισ. ευρώ!
Το πιο πιθανό σενάριο είναι να συνδεθεί το αφορολόγητο όριο με σημαντικά μεγαλύτερο ύψος δαπανών που γίνονται με κάρτες, ηλεκτρονικά ή μέσω τραπέζης, ώστε να μην υπάρχουν απώλειες από τον ΦΠΑ και, το κυριότερο, να εμφανίσουν και οι άλλοι (επαγγελματίες) υποχρεωτικά υψηλότερο εισόδημα. Είναι βέβαιο ότι στις αλλαγές που έρχονται θα αυξηθούν τα όρια των απαιτούμενων συναλλαγών μέσω τραπέζης για τη διασφάλιση της έκπτωσης φόρου που ισχύει σήμερα και είναι από 10% έως 30%, ανάλογα με το εισόδημα και την αποφυγή προστίμου.
Το ερώτημα είναι πόσοι από τους φορολογούμενους και ιδιαίτερα τους χαμηλόμισθους θα μπορούν να κάνουν τέτοιες δαπάνες ώστε να κτίζουν αφορολόγητο και να αποφεύγουν πρόστιμα.
Να σημειώσουμε ότι η μείωση του αφορολογήτου είχε ψηφιστεί το 2017 στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης του μνημονίου, κατόπιν επιταγής του ΔΝΤ και είχε ακυρωθεί με τροπολογία από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2019, δεδομένου ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% επιτυγχάνεται χωρίς την περικοπή του αφορολογήτου.