«Δεσμεύομαι ότι θα καθίσουμε και θα φτιάξουμε ένα πλαίσιο όσο το δυνατόν ισορροπημένο, που θα υιοθετεί τις καλές πρακτικές του εξωτερικού» έλεγε τον Σεπτέμβριο στη Βουλή, μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου των υποκλοπών, ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Πράγματι, το νομοσχέδιο για την ΕΥΠ και το απόρρητο των επικοινωνιών αναρτήθηκε προχθές για διαβούλευση. Το συνυπογράφουν ο υπουργός Επικρατείας και ο υπουργός Δικαιοσύνης Τσιάρας.
Ομως, το νομοσχέδιο που έφερε η κυβέρνηση, υπό τη συνολική εποπτεία Γεραπετρίτη, αποδεικνύει ότι όχι μόνο δεν έμαθε κάτι, αλλά «μαγειρεύει» τον νόμο ακριβώς για να αντιμετωπίσει τη σημερινή κατάσταση. Στοχεύοντας πρώτιστα στη διασφάλιση της «ασυλίας» του πρωθυπουργού από τις ευθύνες του ως πολιτικά αρμοδίου για την ΕΥΠ.
Ενα από τα «κλειδιά» που «φωτογραφίζουν» τις προθέσεις του νομοσχεδίου είναι η «τριετής ρήτρα αλήθειας». Δεν επαναφέρεται, δηλαδή, με αναδρομική ισχύ ο προηγούμενος νόμος που κατήργησε ο Μητσοτάκης, αλλά ο παρακολουθούμενος για λόγους «εθνικής ασφάλειας» θα έχει δικαίωμα στην ενημέρωση μόνο «μετά την πάροδο 3 ετών».
Αυτό σημαίνει ότι ουδείς απ’ όσους παρακολουθήθηκαν μέχρι τώρα για «εθνικούς λόγους» από την ΕΥΠ δεν θα μάθει ποτέ γιατί είχε μπει στη λίστα. Ενας καθαρός ουρανός που δεν φοβάται τίποτα δεν θα είχε αντίρρηση να επανέλθει η προηγούμενη διάταξη με αναδρομικότητα. Το άρθρο του νέου νόμου παραείναι βολικό για τη σημερινή κυβέρνηση.
Το νομοσχέδιο που συντάχθηκε από το «δεξί χέρι» του πρωθυπουργού, Γεραπετρίτη, γέρνει το εκκρεμές προς την καταστολή των πληροφοριών δημοσίου συμφέροντος. Ουσιαστικά, ο νόμος επιχειρεί να διασφαλίσει ότι οι υποκλοπές δεν θα φτάσουν ποτέ να ξαναγίνουν σκάνδαλο.
Το περιεχόμενο των παρακολουθήσεων θα καταστρέφεται αυτόματα ύστερα από έξι μήνες από την παύση της επισύνδεσης, κάτι που σημαίνει ότι έπειτα από τρία χρόνια ο παρακολουθούμενος δεν θα μπορεί να δει κανένα χειροπιαστό στοιχείο της νόμιμης υποκλοπής. Μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν χρονικά όρια και συγκεκριμένες διαδικασίες για την καταστροφή του υλικού.
Παρά ταύτα, ο φάκελος του Ανδρουλάκη φέρεται ότι καταστράφηκε, σκανδαλωδώς, από ένα… λάθος υπαλλήλου στη μεταφορά αρχείων. Αν και στον νόμο προβλέπεται φυλάκιση αν ένας υπάλληλος της ΕΥΠ γνωστοποιεί το γεγονός της άρσης του απορρήτου σε τρίτους, δεν υπάρχει κάποια διάταξη για ποινές αν καταστρέφονται αρχεία από την ίδια την ΕΥΠ που παρακωλύουν έρευνες της Δικαιοσύνης.
Για την παρακολούθηση πολιτικών προσώπων μπαίνει «τριπλό φίλτρο εγγυήσεων», αφού μεταξύ άλλων θα πρέπει να δίνει άδεια και ο πρόεδρος της Βουλής, όμως αυτή είναι μια αρμοδιότητα που ξεπερνά κατά πολύ τα όρια της συγκεκριμένης πολιτικής θέσης.
Για παράδειγμα, ο σημερινός πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας είναι ένας απλός βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος. Με ποια ακριβώς γνώση του αντικειμένου θα πρέπει να αναλαμβάνει την ευθύνη να δίνει αυτός το πράσινο φως και να γίνεται συμμέτοχος στην παρακολούθηση ενός κοινοβουλευτικού συναδέλφου του, ενδεχομένως και του δικού του κόμματος; Πολύ περισσότερο όταν πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ είναι ο ίδιος ο πρωθυπουργός και αντ’ αυτού ο υπουργός Επικρατείας Γεραπετρίτης. Ποιος ο ρόλος του πολιτικού προϊστάμενου για την ΕΥΠ, όταν την «επικίνδυνη» τζίφρα θα πρέπει να τη βάζει ο πρόεδρος της Βουλής;
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε χρέος απέναντι στην πολιτική αξιοπιστία του να προβεί σε δύο απλές κινήσεις: να παραδώσει την ΕΥΠ σε ένα υπουργείο, ώστε να απεμπλακεί εντελώς το Μαξίμου, συμπεριλαμβανομένου του Γεραπετρίτη, από όποιες διεργασίες γίνονται αυτή την εποχή, και να επαναφέρει τον νόμο για ενημέρωση των παρακολουθούμενων με αναδρομική ισχύ, ώστε να φανεί αν και ποια άλλα πολιτικά πρόσωπα είχαν επισυνδεθεί με το πρόσχημα της «εθνικής ασφάλειας». Τίποτα απ’ αυτά δεν είχε το θάρρος να βάλει στο νέο νομοσχέδιο.
Ακόμα και για τον διορισμό του διοικητή της ΕΥΠ υπάρχει ένα οξύμωρο: Σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο, θα είναι «πρόσωπο προερχόμενο από το διπλωματικό σώμα ή απόστρατος ανώτατος αξιωματικός». Ομως, ο ίδιος ο Μητσοτάκης είχε αλλάξει τον προηγούμενο νόμο, προκειμένου να χωρέσει στο… κοστούμι του πόστου ο Κοντολέων. Ποιος εγγυάται ότι αύριο δεν θα κάνει το ίδιο, όταν βρει κάποιον άλλον «βολικό» Κοντολέοντα, που δεν θα πληροί τις προϋποθέσεις;
Αν σκοπός του Γεραπετρίτη ήταν να διώξει την καχυποψία από το Μέγαρο Μαξίμου, δεν το καταφέρνει. Κι αν τα βέλη της αντιπολίτευσης δεν προκαλούν ανησυχία, δεν θα έπρεπε να συμβαίνει το ίδιο με τη χθεσινή ανακοίνωση-καταπέλτη της ΑΔΑΕ. Η Ανεξάρτητη Αρχή γνωστοποίησε, με οργισμένο ύφος, ότι «ουδέποτε ενημερώθηκε αρμοδίως για τον νέο νόμο, ούτε ζητήθηκε με θεσμικά πρέποντα τρόπο η διατύπωση της γνώμης της».
Η ΑΔΑΕ εκφράζει «την κατάπληξή της και τη θεσμική δυσαρέσκειά της για την εν λόγω θεσμική παράλειψη». Βέβαια, αν η κυβέρνηση ήταν να λειτουργήσει θεσμικά, τότε δεν θα έβαζε τον συνταγματολόγο υπουργό Γεραπετρίτη και τον Τσιάρα να φτιάξουν στο πόδι έναν νόμο κομμένο και ραμμένο στις ανάγκες του Μητσοτάκη για να ξεφύγει από τις ευθύνες του…
Για ακόμα μία φορά ο… εκσυγχρονιστής που εμπνεύστηκε το φιάσκο του «επιτελικού κράτους» και συνομιλητής του Φουρθιώτη υπουργός δεν κατάφερε να ξελασπώσει τον πρωθυπουργό. Οπως ουσιαστικά καταδεικνύει και η ΑΔΑΕ, για τον Γεραπετρίτη η θεσμικότητα είναι μια έννοια σχετική.
