Στον αντίκτυπο που θα έχει για την Ελλάδα το αποτέλεσμα της κρίσιμης εκλογικής αναμέτρησης της Κυριακής, 14η Μαΐου, στην Τουρκία, εστιάζει σε νέα ανάλυσή του το «Politico», το οποίο τονίζει, πάντως, πως για τη χώρα μας δεν υπάρχουν ψευδαισθήσεις πως όλα θα είναι ρόδινα με τον… αιώνιο «εχθρό», ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει.
Σύμφωνα το διεθνές μέσο, οι Έλληνες δεν θα αντιμετώπιζαν με αισιοδοξία το ενδεχόμενο μιας εκλογικής ήττας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παρά το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος όχι μόνο έχει εμπλακεί σε πτήσεις μαχητικών αεροσκαφών στο Αιγαίο, αλλά έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να «αρπάξει» ένα ελληνικό νησί «εν μία νυκτί». Εξάλλου, και η απόφασή του να μετατρέψει το 2020 εκ νέου την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης από μουσείο σε τζαμί, όπως ήταν στην οθωμανική εποχή, αποτέλεσε μια ιδιαίτερα σοβαρή πολιτιστική πληγή για την Ελλάδα.
“Either Erdoğan will lose, and 20 years of Erdoğan will come to an end, or he will win and Turkey will become a complete autocracy. For Greece, it’s a choice between a democracy or autocracy next door…” I told @nstamouli on @politico https://t.co/Vmzl4Bhsps
— Soner Cagaptay (@SonerCagaptay) May 9, 2023
Την ίδια ώρα, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ένας 74χρονος πρώην γραφειοκράτης, σίγουρα μοιάζει «ευκολότερος» διπλωματικός εταίρος, ωστόσο, πολλοί σημειώνουν ότι θα μπορούσε κάλλιστα να προσφέρει μια αλλαγή στο ύφος και όχι… στην ουσία. Οσον αφορά, δηλαδή, στις μεγάλες περιφερειακές συγκρούσεις -θαλάσσια σύνορα, ενεργειακοί πόροι στην Ανατολική Μεσόγειο και Κύπρος- οι βασικές στρατηγικές προτεραιότητες της Τουρκίας είναι πιθανό να παραμείνουν άκαμπτες.
Από την άλλη, οι καταστροφικοί σεισμοί που έπληξαν την Τουρκία, έφεραν τις δύο χώρες λίγο πιο κοντά, βελτιώνοντας τις σχέσεις τους, με τον Ερντογάν να ρίχνει τους τόνους, αφότου η Αθήνα έσπευσε να προσφέρει τη βοήθειά της στον τουρκικό λαό. Ωστόσο, είναι αβέβαιο πόσο θα διαρκέσει αυτή η ειρηνευτική περίοδος, καθώς, στην προεκλογική του εκστρατεία, ο Ερντογάν έχει δεσμευτεί τις τελευταίες ημέρες να συνεχίσει να «ενοχλεί» την Ελλάδα με τις πολυτελείς αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας.
Μητσοτάκης: «Η τουρκική πολιτική δεν πρόκειται να αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη»
Όταν ρωτήθηκε για τις τουρκικές εκλογές, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε πως βλέπει ελάχιστες προοπτικές για μια μεγάλη αλλαγή. «Χαιρετίζω τη σχετική βελτίωση του κλίματος μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία, αλλά δεν έχω αυταπάτες. Η τουρκική πολιτική δεν πρόκειται να αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη», είχε δηλώσει.
Ο Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιων Υποθέσεων και καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος, υποστήριξε ότι υπάρχει σημαντική διαφορά στο στυλ μεταξύ των αντιπάλων στις εκλογές της Τουρκίας, αλλά προειδοποίησε ότι οι θέσεις τους είναι απίθανο να αποδειχθούν πολύ διαφορετικές για το βασικό ζήτημα της ασφάλειας του Αιγαίου. «Το δόγμα της “γαλάζιας πατρίδας” ήταν επινόηση των κεμαλικών (ο Κιλιτσντάρογλου προέρχεται από το κόμμα που ίδρυσε ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ) και το ίδιο ισχύει και για το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών», είπε σχετικά ο καθηγητής.
Η επίσημη θέση της Τουρκίας είναι να απαιτήσει από την Αθήνα να αποστρατιωτικοποιήσει τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. «Δεν ξέρω πόσο εύκολο θα είναι για τον Κιλιτσντάρογλου να αλλάξει τη ρητορική, όταν ο Ερντογάν ανέβασε τον πήχη τόσο ψηλά», πρόσθεσε ο κ. Φίλης.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε πρόσφατη συνέντευξή του στο «Politico» προέβλεψε την αναβίωση των συνομιλιών για την επανένωση του διαιρεμένου νησιού μετά τις τουρκικές εκλογές, αλλά παρατήρησε, επίσης, ότι δεν πίστευε ότι ο Ερντογάν και ο Κιλιτσντάρογλου θα αποκλίνουν πολύ, ως προς την προσέγγισή τους στην Κύπρο. «Η στάση και η προσέγγιση της Τουρκίας διαχρονικά στο Κυπριακό δεν επηρεάζεται από τις κυβερνητικές αλλαγές στη χώρα», επεσήμανε χαρακτηριστικά.
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί, ότι πολλοί κορυφαίοι διπλωμάτες επιμένουν ότι είναι καιρός οι ελληνοτουρκικές σχέσεις να επανέλθουν σε καλό δρόμο. Με την Ελλάδα να έχει να αντιμετωπίσει και τις δικές της εκλογές στις 21 Μαΐου, υπάρχει ευκαιρία για επαναφορά. Άλλωστε, πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν ότι, ακόμη κι αν νικήσει, ο Ερντογάν θα βρεθεί σε τόσο δεινή οικονομική κατάσταση μετά τις εκλογές, που θα χρειαστεί να επικεντρωθεί σε μεγάλες μεταρρυθμίσεις και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, αντί να εστιάσει σε περισσότερες απειλές προς την Ελλάδα.
