Ωφελημένη σε πολλά επίπεδα θεωρείται πως θα βγει η Ελλάδα από την υπογραφή της Διακρατικής Συμφωνίας για τον αγωγό φυσικού αερίου East Med, αφού και θα αναβαθμίσει τον ενεργειακό της ρόλο και θα αλλάξει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλάζοντας τα δεδομένα στη γεωπολιτική σκακιέρα.
«Είναι το επιστέγασμα της νέας γεωπολιτικής, εταιρικής σχέσης της Ελλάδος, της Κύπρου και του Ισραήλ, που οικοδομείται συστηματικά τα τελευταία χρόνια, διαμορφώνοντας έναν νέο ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη δήλωσή του μετά την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για τον ενεργειακό αγωγό EASTMED. «Μία γέφυρα, η οποία θα οδηγεί τα αποθέματα φυσικού αερίου της περιοχής στην Ευρώπη – μέσω της Ελλάδος – και θα εμπλουτίσει το ενεργειακό μείγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ενέργειας – το γνωστό ως Energy Union – με φυσικό αέριο, που είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον, μέσα από μια νέα διέλευση» πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι η συμφωνία έχει οικονομική, αναπτυξιακή, διπλωματική, αλλά και γεωστρατηγική διάσταση:
«Ένας από τους μεγαλύτερους αγωγούς φυσικού αερίου στον κόσμο, θα έχει προφανείς θετικές συνέπειες για τις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμά του. Αποτελεί όμως και συμβολή στην ειρήνη και στην γεωπολιτική σταθερότητα. Γιατί αποδεικνύει την έμπρακτη πρόθεση των κρατών μας να αντιμετωπίσουν την ενέργεια ως κρίκο συνεργασίας των λαών, και όχι ως αφορμή διαφωνιών και συγκρούσεων» είπε.
Δείτε επίσης: East Med: Η υπογραφή της ιστορικής συμφωνίας, η ρήτρα ασφαλείας και οι δηλώσεις των πρωταγωνιστών (video)
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι ο νέος αγωγός θα αναβαθμίσει την γεωστρατηγική υπεραξία και τον περιφερειακό ρόλο Ελλάδας και Κύπρου στη Μεσόγειο, «δίνοντας επίσης στρατηγικό βάθος και στην πολυεπίπεδη συνεργασία μας με το Ισραήλ, και απλώνοντας ένα τόξο ευημερίας που διασχίζει την Ανατολική Μεσόγειο, φτάνοντας μέχρι την Ιταλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Ειδικά η εμβάθυνση συνεργασίας Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ, σε συνδυασμό με τις στενότατες παραδοσιακές μας σχέσεις με την Αίγυπτο και τον μετριοπαθή αραβικό κόσμο, αποτελεί μία εγγύηση ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή. Ένα χώρο που τα τελευταία χρόνια απειλείται από συγκρούσεις, ανακατατάξεις και αδιέξοδους αναθεωρητισμούς» πρόσθεσε.
Στη συνέχεια, είπε ότι ο αγωγός προσφέρει περισσότερη ευελιξία και ανεξαρτησία στις πηγές ενέργειας της Ευρώπης. «Γι’ αυτό άλλωστε, και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποστηρίξει τον Eastmed σε όλες τις φάσεις της ωρίμανσής του, ως έργο κοινού ενδιαφέροντος» υπογράμμισε.
Δείτε επίσης: Κ. Χατζηδάκης: Ενδεικτική η ενόχληση της Τουρκίας για τη σπουδαιότητα του East Med
Αντικατάσταση των λιγνιτικών μονάδων
Αναφέρθηκε στη δέσμευση της Ελλάδας να αντικαταστήσει όλες τις λιγνιτικές μονάδες, το αργότερο μέχρι το 2028, και να σταματήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη μέχρι το τέλος του 2023.
«Κατά συνέπεια, και για την Ελλάδα η πρόσβαση σε φθηνό φυσικό αέριο έχει μεγάλη σημασία» τόνισε.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαμήνυσε ότι ο αγωγός EastMed έρχεται να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός νέου ενεργειακού τοπίου «που σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και παγιώνει τη διεθνή νομιμότητα». Και γι’ αυτό «υποστηρίζεται σθεναρά και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής» είπε, εκφράζοντας παράλληλα την ικανοποίησή του για την ψήφιση του Eastern Mediterranean Security and Energy Partnership Act από την Αμερικανική Γερουσία, με διακομματική μάλιστα συναίνεση, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε.
«Ο EastMed, σε συνδυασμό με την κατασκευή της δεξαμενής επαναεριοποίησης, του λεγόμενου FCRU, στην Αλεξανδρούπολη, καθιστά τη χώρα μας έναν κρίσιμο παίκτη στην ενεργειακή τροφοδοσία της Ανατολικής αλλά και της Κεντρικής Ευρώπης» είπε ο πρωθυπουργός.
Και εθνικά και οικονομικά τα οφέλη
Αναφερόμενος στα οφέλη για την Ελλάδα, ο πρωθυπουργός είπε πως είναι πολλά: «Προκύπτουν τόσο από τα έσοδα της παραγωγής, μεταφοράς και διανομής αερίου σε νέες περιοχές, όσο και από τη μείωση των τιμών στην τελική αγορά. Ο αγωγός αυτός, προσβλέπουμε ότι θα μπορεί στο μέλλον να μεταφέρει και τους ενεργειακούς πόρους που ελπίζουμε να βρούμε νότια της Κύπρου, αλλά και στο Ιόνιο, στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και έχει ακόμα μεγάλη σημασία το γεγονός, ότι ο αγωγός αυτός θα τροφοδοτεί με φυσικό αέριο περιοχές της χώρας που δεν έχουν ακόμη πρόσβαση στο εθνικό δίκτυο, όπως η Κρήτη, η Πελοπόννησος και η Δυτική Ελλάδα».
Στη συνέχεια, ο κ. Μητσοτάκης χαιρέτισε την παρουσία, στη σημερινή τελετή υπογραφής, και υπουργών που συμμετείχαν στην προσπάθεια αυτή όλα τα προηγούμενα χρόνια. «Η πολιτική μας πρέπει να έχει συνέχεια. Και το κοινό μας συμφέρον πρέπει να ενώνει όλες τις πολιτικές δυνάμεις, ειδικά όσον αφορά σε θέματα τα οποία έχουν μια διεθνή διάσταση και μια εθνική διάσταση» είπε.
Τέλος και αφού ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Αναστασιάδη και τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπένιαμιν Νετανιάχου για την εξαιρετικά γόνιμη συνεργασία τους, όπως σημείωσε, κατέληξε λέγοντας πως ο αγωγός δεν αποτελεί απειλή για κανέναν και επισήμανε ότι τα τριμερή σχήματα συνεργασίας – όπως αυτό μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ – δεν στρέφονται κατά κανενός. Σε αυτό το πλαίσιο, διαμήνυσε πως η περιφερειακή συνεργασία είναι πάντοτε ανοιχτή σε όλους, «υπό μια, όμως, βασική προϋπόθεση: Να σέβονται το Διεθνές Δίκαιο και τους κανόνες καλής γειτονίας».
Δείτε επίσης: Αντίδραση Τουρκίας για EastMed: Κάθε σχέδιο που αγνοεί τα δικαιώματα μας θα αποτύχει
Εξαιρετικής σημασίας η πρόβλεψη για λήψη μέτρων
H διακυβερνητική συμφωνία για τον αγωγό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και πρόβλεψη για λήψη μέτρων προστασίας και διασφάλισης του αγωγού φυσικού αερίου EastMed. Η επίμαχη ρήτρα στη συμφωνία έχει ιδιαίτερη σημασία, εν μέσω των κλιμακούμενων τουρκικών απειλών, με τις τρεις χώρες πάντως να έχουν από καιρό ενεργοποιηθεί στο πλαίσιο της τριμερούς για την ενίσχυση των αμυντικών δεσμών τους. Αντίστοιχες ρήτρες προβλέπονται άλλωστε και στην τριμερή Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, καθώς και στη Med 7 και τα υπόλοιπα σχήματα στην περιοχή.
Σημειώνεται ότι η προκαταρκτική τεχνική μελέτη για τον αγωγό, σύμφωνα με την οποία το έργο είναι τεχνικά εφικτό και οικονομικά βιώσιμο, περιλαμβάνει και πρόβλεψη για μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου από κοιτάσματα νότια της Κρήτης, εφόσον ανακαλυφθούν.
Κάποιοι συνδέουν τη συγκεκριμένη συμφωνία και με την εγκατάσταση ισραηλινού ραντάρ επιφανείας στα ανατολικά της Κρήτης, με σκοπό την επιτήρηση κυρίως στην ανατολική Μεσόγειο. Η είδηση είχε δει το φως της δημοσιότητας περίπου μισό χρόνο νωρίτερα, με τους Ισραηλινούς να βοηθούν στην εγκατάσταση του συστήματος και σε ό,τι άλλο χρειάζεται από πλευράς τεχνογνωσίας, ενώ την υποστήριξη βάσης θα αναλάμβανε η ελληνική πλευρά.
Οι πρώτοι οικονομικοί υπολογισμοί για τις εργασίες που θα έπρεπε να διατεθούν έφταναν περίπου τα 2.500.000 ευρώ. Η συγκεκριμένη εγκατάσταση, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, θεωρείται ότι θα αναβαθμίσει κατακόρυφα τον ρόλο επιτήρησης της χώρας, ενώ και το Ισραήλ θα έχει πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικές με την ασφάλεια της περιοχής.
Πρόταση Νετανιάχου για τριμερή δύναμη πυρόσβεσης
Ιδιαίτερη σημασία έχει η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ισραηλινού ομολόγου του, Μπενιαμίν Νετανιάχου, πριν από την επίσημη υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για την κατασκευή του EastMed, καθώς υπογραμμίζει με ιδιαίτερο τρόπο τη δημιουργία μιας στενής σχέσης μεταξύ των δύο χωρών, που σαφώς επηρεάζει ολόκληρη την περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Η συζήτηση μεταξύ των δύο πρωθυπουργών δεν περιορίστηκε στα του αγωγού και στη συγκεκριμένη συμφωνία, αλλά αφορούσε την περαιτέρω σύσφιξη των δεσμών μεταξύ των δύο χωρών σε πολλά μέτωπα, όπως αυτό της αμυντικής βιομηχανίας, των επενδυτικών ροών αλλά και του τουρισμού.
Φυσικά, αντικείμενο συζήτησης αποτέλεσαν και οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, για τις οποίες, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, οι δύο πλευρές συνέπεσαν στην ανάλυσή τους. Οι δύο άνδρες συμφώνησαν ότι η συνεργασία για τη διασφάλιση της σταθερότητας στην περιοχή επιτρέπει την ανάπτυξη και την ευρωστία όλων των χωρών της γειτονιάς μας.
Στην έναρξη της επίσκεψης, μάλιστα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έθεσε το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας τριμερούς δύναμης πυρόσβεσης μεταξύ των τριών χωρών, ώστε να μη χρειάζεται κάθε χώρα να κάνει δαπάνες ξεχωριστά. Κάποιοι ερμηνεύουν τη συγκεκριμένη πρόταση, που αφορά μια πλευρά των σωμάτων ασφαλείας, ως την πρώτη «ματιά» σε ενδεχομένως περαιτέρω συνεργασίας στον συγκεκριμένο τομέα.
