Politico: «Εντελώς αντιπαθής» η Κυβέρνηση των σκανδάλων – Δεν έχουν πού να στραφούν οι Έλληνες ψηφοφόροι

Άρθρο του Politico με τίτλο «Οι Έλληνες νιώθουν ότι δεν έχουν κανέναν να ψηφίσουν», για τη σημερινή πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, η οποία έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο δίλημμα. Ποιον να ψηφίσουν οι πολίτες; Πού να στραφούν;

«Οι Έλληνες έχουν πολλούς λόγους να είναι θυμωμένοι με τους πολιτικούς τους άρχοντες, αλλά η οργή για μια σειρά κυβερνητικών σκανδάλων δεν έχει μεταφραστεί σε ψήφους υπέρ των κομμάτων της αντιπολίτευσης», σχολιάζεται χαρακτηριστικά.

Όπως σημειώνει ακόμα το δημοσίευμα, το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας εξακολουθεί να προηγείται στις δημοσκοπήσεις παρότι είναι μεγάλη η αντιπάθεια των πολιτών προς αυτό.

Ένας από τους λόγους για τον οποίο συμβαίνει αυτό, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει το Politico, είναι οι έριδες ανάμεσα στα κόμματα της αντιπολίτευσης και ο κατακερματισμός της.

Το άρθρο του Poltico

Οι Έλληνες έχουν πολλούς λόγους να είναι θυμωμένοι με τους πολιτικούς τους αφέντες. Αλλά πολλοί αισθάνονται ότι δεν έχουν πού να στραφούν.

Μια σειρά από σκάνδαλα των τελευταίων ετών εξακολουθεί να παραμένει:

• Ένα θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα (σ.σ. Τέμπη) και ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση φάνηκε να κάνει λάθη στον χειρισμό της·
• κατασκοπευτικό λογισμικό που βρέθηκε στα τηλέφωνα δεκάδων πολιτικών και δημοσιογράφων (σ.σ. υποκλοπές) που δεν εξηγήθηκε ποτέ πραγματικά·
• υποψία υπεξαίρεσης κονδυλίων της ΕΕ·
• κατηγορίες για τη χρηματοδότηση του κυβερνώντος κόμματος της Νέας Δημοκρατίας.

Ωστόσο, ενώ η δυσαρέσκεια είναι έντονη — όπως μαρτυρούν οι εκατοντάδες χιλιάδες που συμμετείχαν σε διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα τον Φεβρουάριο — ελάχιστα από αυτά φαίνεται να μεταφράζονται σε ψήφους υπέρ των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Η Νέα Δημοκρατία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, παρόλα αυτά, παραμένει μπροστά στις δημοσκοπήσεις.

Το κόμμα του ξεπερνά τις πολιτικές καταιγίδες, διατηρώντας σταθερό το ποσοστό υποστήριξης περίπου στο 30%, σύμφωνα με την δημοσκόπηση του POLITICO Poll of Polls, ενώ 11 μικρότερα κόμματα παραπαίουν πολύ χαμηλότερα.

Οι φετινές διαδηλώσεις ήταν «εξ ορισμού μια αντικυβερνητική διαμαρτυρία, αλλά τελικά δεν ήταν αντικυβερνητική, επειδή δεν υπάρχει κανείς στην αντιπολίτευση στον οποίο να μπορεί να βασιστεί ο λαός», δήλωσε η Δέσποινα Κουτσούμπα, αρχαιολόγος και συνδικαλίστρια και μία από τους διοργανωτές.

Οι διαμαρτυρίες σχεδιάστηκαν κυρίως για να σηματοδοτήσουν την επέτειο του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη το 2023. Με 57 θανάτους, ήταν το πιο θανατηφόρο στην ελληνική ιστορία και πυροδότησε καταγγελίες για κακοδιαχείριση στην κυβέρνηση και διαφθορά σε υψηλόβαθμα κλιμάκια.

Όπως και τα άλλα σκάνδαλα που πλήττουν την άρχουσα τάξη της χώρας, δοκίμασε την πίστη των ανθρώπων στις δικαστικές δομές του έθνους τους. Ενώ η Κουτσούμπα ανήκει στο ακροαριστερό κόμμα ΑΝΤΑΡΣΥΑ, οι διαμαρτυρίες δεν πραγματοποιήθηκαν στο όνομά του.

Αν δεν συνέβαινε αυτό, παραδέχεται, δεν θα είχε καταφέρει να κινητοποιήσει τόσους πολλούς ανθρώπους – περισσότερους από όσους φάνηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους πριν από μια δεκαετία.

«Οι άνθρωποι ανταποκρίθηκαν αυθόρμητα σε ένα κάλεσμα από τους συγγενείς των θυμάτων σε μόλις δύο ημέρες», είπε. «Δεν θα είχαν αντιδράσει με τον ίδιο τρόπο στα πολιτικά κόμματα».

Τι συμβαίνει λοιπόν; Ενώ το τρέχον πολιτικό περιβάλλον θα έπρεπε να τροφοδοτεί αντιπάλους από όλο το φάσμα, δεν έχει εμφανιστεί κανένας πραγματικός αντίπαλος του Μητσοτάκη.

Ενώ ορισμένοι συγκρίνουν την κατάσταση με το 2012, όταν τα δύο κυρίαρχα κόμματα της χώρας κατέρρευσαν και ο πολιτικός χάρτης επανασχεδιάστηκε, μια τέτοια δραματική αναδιάταξη φαίνεται απίθανη προς το παρόν.

Συγκαλύψεις και ανασφάλεια

Οι συνέπειες του σιδηροδρομικού ατυχήματος πυροδότησαν κύματα οργής που ξεπέρασαν το σοκ και τη θλίψη από το ίδιο το ατύχημα. Οι διαμαρτυρίες του Φεβρουαρίου σε όλη τη χώρα αποκάλυψαν ότι η απογοήτευση για μια σειρά ζητημάτων – διαφθορά, έλλειψη δικαιοσύνης, κόστος ζωής – γίνεται χιονοστιβάδα.

Η μία δημοσκόπηση μετά την άλλη αποκάλυψε βαθιά δυσπιστία προς τα πολιτικά κόμματα, τη δικαστική εξουσία και τα μέσα ενημέρωσης της Ελλάδας.

Όσον αφορά την έρευνα για το σιδηροδρομικό ατύχημα, σχεδόν τρεις στους τέσσερις πολίτες πιστεύουν ότι «υπάρχει μια κυβερνητική προσπάθεια να συγκαλύψει τις ευθύνες».

Τα γεγονότα και μόνο της υπόθεσης – ότι σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα το 2023, δύο τρένα θα κινούνται στην ίδια γραμμή για 12 λεπτά μέχρι να συγκρουστούν, σκοτώνοντας 57 άτομα – τροφοδοτούν ένα αίσθημα ανασφάλειας, ανέφερε ο κόσμος.

«Έχουμε ένα πολιτικό περιβάλλον σε μεταβαλλόμενη κατάσταση, ένα ολόκληρο σύστημα σε μετάβαση», δήλωσε ο Κώστας Ελευθερίου, επίκουρος καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και συντονιστής πολιτικής ανάλυσης στο Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, ένα think tank της Αθήνας.

«Το κυρίαρχο κόμμα είναι αποσταθεροποιημένο, ενώ η αντιπολίτευση από τη δεξιά ή την αριστερά είναι εντελώς κατακερματισμένη. Οι πολιτικοί εκπρόσωποι θεωρούνται μέρος του προβλήματος και όσο συμβαίνει αυτό, ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν ξέρει τι να ψηφίσει».

Η νόσος του κράτους μοιάζει τώρα με λίστα ξεπλύματος.

Το καλοκαίρι του 2022 ξέσπασε ένα εκτεταμένο κατασκοπευτικό δράμα, με το spyware Predator να ανακαλύπτεται σε τηλέφωνα που ανήκαν σε ηγέτες της αντιπολίτευσης, υπουργούς, στρατιωτικούς αρχηγούς, δημοσιογράφους και επιχειρηματίες.

Πέρυσι, οι δικαστικές αρχές απάλλαξαν όλους τους κρατικούς αξιωματούχους και τις κρατικές υπηρεσίες από τις κατηγορίες, ενώ δημοσιογράφοι που ασχολούνταν με την υπόθεση διώχθηκαν ποινικά.

Οι Ευρωπαίοι εισαγγελείς διερευνούν μια μαζική απάτη σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις (σ.σ. υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ) και έχουν αναφέρει «επιθέσεις» και «διακρίσεις» εναντίον του προσωπικού τους.

Τον περασμένο μήνα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα απαίτησαν έρευνα για τους δεσμούς της κυβέρνησης με μια πολιτικά συνδεδεμένη εταιρεία επικοινωνιών (σ.σ. «Blue Skies»), την οποία συνδέουν με σκιώδη χρηματοδότηση και διαδικτυακή προπαγάνδα (σ.σ. «Ομάδα Αλήθειας») για το κυβερνών κόμμα.

Παρά όλα αυτά, η Νέα Δημοκρατία εξακολουθεί να βρίσκεται άνετα στην κορυφή της κατάταξης των κομμάτων. Εάν διεξάγονταν εκλογές σήμερα, το κεντροδεξιό κόμμα θα λάμβανε περίπου το 29%, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, με τον νικητή των εκλογών να χρειάζεται περίπου το 38% των ψήφων για να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας.

Η υποστήριξη, ωστόσο, παρουσιάζει διακυμάνσεις: Πριν από ένα μήνα, η Νέα Δημοκρατία ήταν πιο κοντά στο 24%.

Η δεύτερη θέση είναι πολύ πιο ανταγωνιστική. Το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, το σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ, έχει ξεπεράσει το αριστερό ΣΥΡΙΖΑ — το κόμμα που ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας οδήγησε στην εξουσία το 2015 μετά την κρίση χρέους που είδε τα παραδοσιακά κόμματα να καταρρέουν.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ αμφισβητούνται και οι δύο από την υπερεθνικιστική Ελληνική Λύση και τη λαϊκιστική Πλεύση Ελευθερίας, η οποία φαίνεται να εδραιώνει την υποστήριξή της. Η Πλεύση, η οποία μόλις που κατάφερε να εισέλθει στο κοινοβούλιο το 2023, τώρα παρουσιάζεται ως επικεφαλής της μάχης για απαντήσεις στο σιδηροδρομικό δυστύχημα.

Η ηγέτης του, Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία ανήκε στον ΣΥΡΙΖΑ, διατηρεί μια μοναδική εστίαση στο θέμα και είναι δικηγόρος ορισμένων από τις οικογένειες των θυμάτων. Η Κωνσταντοπούλου αποτελεί πόλο έλξης για τους απογοητευμένους και αντισυμβατικούς ψηφοφόρους, σύμφωνα με τον Άγγελο Σεριάτο, επικεφαλής της ερευνητικής εταιρείας Prorata.

Κατακερματισμένες η δεξιά και η αριστερά

Στις περσινές εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ένας στους πέντε Έλληνες ψήφισε ένα από τα ακροδεξιά κόμματα της χώρας και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι παραμένουν ισχυρά.

Παρόλα αυτά, αυτός ο πολιτικός χώρος παραμένει διχασμένος. Τα κόμματα είναι νέα και εύθραυστα, στελεχώνονται από άτομα με ευαίσθητες προσωπικότητες και έχουν αδύναμη ηγεσία.

«Η υποστήριξη προς τα κόμματα στα δεξιάς της Νέας Δημοκρατίας εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένη», δήλωσε ο Πέτρος Ιωαννίδης, πολιτικός αναλυτής της Aboutpeople, μιας ελληνικής εταιρείας δημοσκοπήσεων, σημειώνοντας ότι τα κόμματα «βασίζουν την απήχησή τους σε [επικριτική] γλώσσα και [δεν προσφέρουν] συγκεκριμένες προτάσεις για διακυβέρνηση».

Ωστόσο, ο Σεριάτος της Prorata δήλωσε ότι αρκετοί παράγοντες λειτουργούν υπέρ της ακροδεξιάς – συμπεριλαμβανομένης της αίσθησης ότι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας αγωνίζεται να αντεπεξέλθει, καθώς και της ευνοϊκής παγκόσμιας διάθεσης μετά την εκλογή του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Στην αριστερά, αρκετοί πολιτικοί έχουν ζητήσει τη δημιουργία ενός μεγάλου συνασπισμού που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί επί ίσοις όροις τη Νέα Δημοκρατία, μιμούμενοι το Νέο Λαϊκό Μέτωπο της Γαλλίας. Αλλά η πιθανότητα συνεργασίας μεταξύ της αριστεράς και της κεντροαριστεράς παραμένει μικρή.

«Αυτό που ενώνει την αριστερά και την κεντροαριστερά είναι ένα μέτωπο κατά της Νέας Δημοκρατίας, αλλά αυτό από μόνο του δεν είναι ικανό να προσφέρει μια εναλλακτική λύση διακυβέρνησης», δήλωσε ο Ιωαννίδης.

Προς το παρόν, η αριστερά παραμένει κατακερματισμένη. Μόνο οι αποστάτες του ΣΥΡΙΖΑ, έχουν ήδη σχηματίσει έξι κόμματα.

Κάποιοι εξετάζουν την πιθανή επιστροφή του πρώην ηγέτη Τσίπρα, ο οποίος οδήγησε το κόμμα στην εξουσία πριν από μια δεκαετία πριν παραιτηθεί το 2023, αν και πολλοί πιστεύουν ότι κουβαλάει πάρα πολλά.

Ενώ ο Τσίπρας έχει εντείνει τις δημόσιες εμφανίσεις του τους τελευταίους μήνες, αξιωματούχοι στο γραφείο του επιμένουν ότι δεν θα επιστρέψει— τουλάχιστον πριν από τις επόμενες εκλογές.

Αντίπαλοι του Μητσοτάκη

Παρά το προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, η κυβέρνηση φαίνεται να γνωρίζει ότι στηρίζεται σε εύθραυστα θεμέλια. Στοχεύοντας να αλλάξει τον τόνο, ανακοίνωσε πρόσφατα μια σειρά από μέτρα οικονομικής στήριξης που της έδωσαν μια προσωρινή ώθηση.

Ωστόσο, η εσωκομματική αντιπολίτευση αυξάνεται. Λίστες με άτομα που θα μπορούσαν να αναλάβουν την εξουσία σε περίπτωση αποπομπής του Μητσοτάκη κυκλοφορούν συχνά στον εθνικό τύπο.

Ο κύριος αντίπαλός του είναι ο υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας, αλλά ο ίδιος ο Μητσοτάκης φαίνεται να προτιμά τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη. Στους πιθανούς αντιπάλους περιλαμβάνονται ο υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης και ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος προέρχεται από το υπερεθνικιστικό κόμμα ΛΑΟΣ.

Αλλά ο Μητσοτάκης έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι θα επιδιώξει μια τρίτη θητεία.

Ο πρωθυπουργός απομάκρυνε τον Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος είχε συχνά επικρίνει την ηγεσία του κόμματος για υπερβολικά κεντρώα στάση. Ωστόσο, η εσωτερική αντιπολίτευση αναγκάζει τον Μητσοτάκη να κλίνει προς τα δεξιά, ενώ αφθονούν οι φήμες ότι ο Σαμαράς μπορεί να σκέφτεται ένα νέο κόμμα.

Αφού ο πρώην ακροδεξιός ακτιβιστής Μάκης Βορίδης διορίστηκε υπουργός Μετανάστευσης σε πρόσφατο κυβερνητικό ανασχηματισμό, ακολούθησαν αυστηρότερες πολιτικές για τη μετανάστευση.

Ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας, έγινε Πρόεδρος της Ελλάδας, σπάζοντας μια πολιτική παράδοση δεκαετιών διορισμού ενός προσώπου από την αντιπολίτευση για να τύχει ευρείας υποστήριξης.

«Ο Μητσοτάκης δεν μπορεί πλέον να επιτύχει αυτό που κατάφερε να κάνει μέχρι το 2023 — ισορροπία μεταξύ δεξιών συντηρητικών και κεντροδεξιών φιλελεύθερων προσεγγίσεων», εκτιμά ο Κώστας Ελευθερίου.

«Όλα αυτά τα ζητήματα που θα μπορούσαν να κρυφτούν τώρα έρχονται στην επιφάνεια — ποιότητα ζωής και ιδιαίτερα πληθωρισμός, ζητήματα που σχετίζονται με την κρατική πρόνοια και τις δημόσιες υποδομές, εμπιστοσύνη στους θεσμούς και ιδιαίτερα στη δικαστική εξουσία. Υπάρχει η αίσθηση ότι το κράτος απουσιάζει και δεν μπορεί να παρέχει υπηρεσίες στους πολίτες του».

Με τις εκλογές να είναι πιθανές σε δύο χρόνια και τα πάντα να παίζονται — ίσως δεν θα χρειάζονταν πολλά για να αξιοποιήσει κάποιος τη δυσαρέσκεια και να κερδίσει ευρεία υποστήριξη.

«Το ερώτημα είναι αν ο μη συντηρητικός πολιτικός χώρος γενικά μπορεί… να πείσει τους ανθρώπους ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν διαφορετικά και πιο δίκαια», δήλωσε ο Σεριάτος. «Και να σταματήσει να δείχνει με το δάχτυλο τους ανθρώπους επειδή κάνουν κακές επιλογές».