Στον γυάλινο ουρανοξύστη των 35 ορόφων όπου θα λάβει χώρα η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν (στις 21:00 ώρα Ελλάδος) στρέφονται σήμερα όλα τα βλέμματα, σε ένα τετ α τετ που αναμένεται να αποτελέσει καθοριστικό σταθμό στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η επιλογή του χώρου έχει ιδιαίτερη σημειολογία. Δεν πρόκειται για μια τυπική διμερή συνάντηση σε αίθουσα του ΟΗΕ, αλλά για φιλοξενία του Έλληνα πρωθυπουργού στην έδρα της τουρκικής διπλωματίας στη Νέα Υόρκη, γεγονός που πολλοί αναλυτές εκτιμούν ως κίνηση καλής θέλησης από την πλευρά του Τούρκου προέδρου.
Η συγκυρία και τα ανοιχτά μέτωπα με τον Ερντογάν
Η συνάντηση πραγματοποιείται σε κλίμα χαμηλών προσδοκιών, αλλά με φόντο κρίσιμα ανοιχτά ζητήματα. Από την περσινή τους επαφή μέχρι σήμερα έχουν μεσολαβήσει γεωπολιτικές αναταράξεις που δυσκολεύουν το διάλογο. Η Άγκυρα έχει εντείνει την επιθετική ρητορική της, ενώ η Αθήνα έχει προχωρήσει σε κινήσεις με στρατηγικό βάρος: ανακήρυξη θαλάσσιων πάρκων, αποδοχή της πρότασης της Chevron για έρευνες νοτίως της Κρήτης και τεχνικές συζητήσεις με τη Λιβύη για την οριοθέτηση ΑΟΖ.
Σε αυτό το περιβάλλον, κάθε λέξη και κάθε χειρονομία αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, αφού το ζητούμενο δεν είναι μόνο οι ανακοινώσεις, αλλά η διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας.
Η αμυντική διάσταση
Κεντρικό ζήτημα αποτελεί η τουρκική πίεση για συμμετοχή στο πρόγραμμα SAFE. Η Ελλάδα έχει προειδοποιήσει ότι θα ασκήσει βέτο, ωστόσο η τουρκική αμυντική βιομηχανία αναζητά εναλλακτικούς δρόμους μέσω συνεργασιών με ευρωπαϊκές εταιρείες.
Το παράδειγμα της Baykar –εταιρεία του γαμπρού του Ερντογάν με στενούς δεσμούς με ιταλικές αμυντικές βιομηχανίες– δείχνει πως η Άγκυρα μπορεί να επιδιώξει παρακάμψεις, αφού η συμμετοχή ιδιωτικών εταιρειών δεν απαιτεί ομοφωνία από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Οι ελληνικές θέσεις
Η Αθήνα δεν κρύβει ότι οι προσδοκίες της είναι περιορισμένες. Η ελληνική κυβέρνηση προσέρχεται με βασικό στόχο να υπενθυμίσει τις «κόκκινες γραμμές» της, να προβάλει τις εθνικές θέσεις και να καλλιεργήσει το κλίμα για «ήσυχα νερά» στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης ήταν σαφής: η κυβέρνηση «δεν βάζει ούτε καν σε συζήτηση ζητήματα κυριαρχίας» και επιλέγει τον διάλογο αντί ενός «ψευτοπατριωτισμού που μικραίνει τη χώρα».
Στην ατζέντα αναμένεται να βρεθούν ενεργειακά θέματα, όπως η πόντιση του καλωδίου, καθώς και οι συνέπειες της τουρκικής δραστηριότητας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Η στρατηγική της Άγκυρας
Παράλληλα, η τουρκική ηγεσία προετοιμάζεται για τη συνάντηση Ερντογάν – Τραμπ, μια επαφή με δυνητικά μεγάλο αντίκτυπο στην περιφερειακή ισορροπία. Η Άγκυρα επιχειρεί να ενισχύσει το γεωπολιτικό και επιχειρηματικό της βάρος, υιοθετώντας το γνώριμο power game του Τούρκου προέδρου. Τα πιθανά deals σε άμυνα, ενέργεια και τεχνολογία επηρεάζουν άμεσα και την ατζέντα των ελληνοτουρκικών, καθιστώντας το σκηνικό ακόμη πιο σύνθετο.
Το ζήτημα του casus belli
Βέβαια, παραμένει ανοιχτό το ερώτημα αν ο Έλληνας πρωθυπουργός θα θέσει ξεκάθαρα το ζήτημα του casus belli. Η Αθήνα θεωρεί αδιανόητη την ένταξη της Τουρκίας σε ευρωπαϊκούς αμυντικούς μηχανισμούς όσο παραμένει σε ισχύ η απειλή πολέμου, ενώ η Άγκυρα φαίνεται να επενδύει στις παρακαμπτήριες οδούς που προσφέρει η αγορά.
Η ελληνική πλευρά αναμένεται να υπογραμμίσει τον ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, θέση που ο πρωθυπουργός θα ενισχύσει και με την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Ωστόσο, δεν αναμένονται συγκεκριμένες δεσμεύσεις ή ανακοινώσεις για τα πιο καυτά ζητήματα.
Η έμφαση φαίνεται να δίνεται στη διαχείριση της εικόνας και στην αποστολή του μηνύματος ότι η προσπάθεια για διάλογο συνεχίζεται, με στόχο να αποφευχθούν εντάσεις και να διατηρηθούν ανοιχτές οι γραμμές επικοινωνίας.
Δείτε επίσης:
- Γεωπολιτικό παζάρι: Οι S-400 της Τουρκίας στο τραπέζι για Ινδία μέσω Ρωσίας
- Mητσοτάκης στην Νέα Υόρκη: Συνάντηση με Ερντογάν – Το πρόγραμμα του πρωθυπουργού
- Στο «Τουρκικό σπίτι» η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν!
- Mητσοτάκης στην Νέα Υόρκη: Συνάντηση με Ερντογάν – Το πρόγραμμα του πρωθυπουργού
- Με γεμάτη ατζέντα ο Μητσοτάκης στις ΗΠΑ – Συναντήσεις με ηγέτες και επιχειρηματίες
