Η ιστορία και η χρησιμότητα της μάσκας για υγειονομικούς λόγους

Από την επιδημία πανώλης του 1619 μέχρι τις πανδημίες στις απαρχές του 20ού αιώνα

Must Read

Το πλέον πολυσυζητημένο αντικείμενο των ημερών είναι η μάσκα (στα ιταλικά masca, στα γαλλικά masque). Η ελληνική ονομασία της είναι προσωπίδα, η οποία όμως αναφέρεται περισσότερο σε ομοίωμα με τα χαρακτηριστικά προσώπου, σε προσωπείο. Στην αρχαιότητα φοβέριζαν τα παιδιά με το μορμολύκειο, προσωπίδα που παρίστανε τη μυθολογική Μορμώ, έναν θηλυκό δαίμονα ή βρικόλακα.

  • Από τον Ελευθέριο Σκιαδά

Στην επικαιρότητα, όμως, είναι οι μάσκες προσώπου που χρησιμοποιούνται για υγειονομικούς λόγους και των οποίων η ιστορία είναι μακρά Κατά τη διάρκεια της πανώλης που έπληξε την ήπειρο το 1619, ο ιδιαίτερος γιατρός του Λουδοβίκου ΙΓ΄ κατασκεύασε μία ενδυμασία από μαροκίνο, ένα δέρμα ιδιαίτερα λεπτό και στιλπνό από κατσίκα ή τράγο.

Από τον 16ο αιώνα χρησιμοποιούνταν για κατασκευή γαντιών, πορτοφολιών κ.ά. Ο εν λόγω γιατρός, λοιπόν, έπαιρνε διάφορες προφυλάξεις, όπως, π.χ., δεν έβγαινε ποτέ χωρίς σκόρδο στο στόμα, απήγανο στη μύτη και μοσχολίβανο στα αυτιά! Χρησιμοποιούσε, λοιπόν, και μια ιδιόμορφη μάσκα από μαροκίνο με εξαιρετικά μακριά μύτη, που έμοιαζε με ράμφος πτηνού!

Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στην επιδημία της χολέρας του 1832, όταν πολλοί ήταν εκείνοι στη Γαλλία που πίστευαν ότι προστατεύονταν από τη νόσο με μάσκα στο πρόσωπο και γάντια στα χέρια. Πράγματι, τους παρείχαν προστασία, αλλά και τότε υπήρχαν οι αμφισβητίες, οι οποίοι τους αποκαλούσαν φοβιτσιάρηδες και κυκλοφορούσαν πλήθος χιουμοριστικών ανεκδότων και σκίτσων.

Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα πλέον, η πρόοδος που σημειώθηκε στη μικροβιολογία με τις ανακαλύψεις του Λουί Ζαν Παστέρ οδήγησε στη χρήση αντισηπτικών ουσιών. Προς τα τέλη του ίδιου αιώνα ο Πολωνός χειρουργός Ζαν Μικούλιτζ Ραντέτσκι (1850-1905) ήταν εκείνος που δημιούργησε τη χειρουργική μάσκα για να καλύπτει τη μύτη και το στόμα και χρησιμοποίησε τα ιατρικά γάντια στη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης. Την ίδια χρονιά (1897) και άλλος χειρουργός στο Παρίσι άρχισε να φορά μάσκα στο χειρουργείο. Ήταν μια μέθοδος ελέγχου των λοιμώξεων, η οποία διαδόθηκε ευρέως στον υγειονομικό κόσμο.

Τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα η χρήση της ιατρικής μάσκας εξαπλώθηκε και πολλοί ασχολήθηκαν με διάφορα σχέδια κατασκευής της. Κατασκευάζονταν συνήθως από στρώματα βαμβακερής γάζας και είχαν ως κύριο στόχο να αποτρέπουν την μετάδοση σταγονιδίων από και προς τον χρήστη. Οι περισσότερες μάσκες μπορούσαν να πλένονται και να επαναχρησιμοποιούνται και, εάν είχαν μεταλλικά μέρη, να αποστειρώνονται.

Πάντως, η μάσκα, όπως τη γνωρίζουμε στις ημέρες μας, τόσο ως προς τη μορφή όσο και ως προς τη χρήση, δηλαδή για να καλύπτει το στόμα και τη μύτη, καθιερώθηκε ευρέως κατά τη διάρκεια της πανώλης της Κίνας και της Μαντζουρίας (1910-11) και κυρίως της πανδημίας της γρίπης (1918-19). Τότε καθιερώθηκε ως μέσο προστασίας κυρίως των γιατρών αλλά και των ασθενών από λοιμώδεις ασθένειες. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια εκείνης της πανδημίας γρίπης η χρήση μάσκας έγινε υποχρεωτική για τις αστυνομικές δυνάμεις, τους γιατρούς, ακόμη και τους κατοίκους ορισμένων περιοχών των ΗΠΑ.

Πώς φτάσαμε από τις υφασμάτινες στις χάρτινες

Στις αρχές του 20ού αιώνα η χρήση μάσκας για ορισμένους ήταν αμφιλεγόμενη, παρότι σε ορισμένες πόλεις, όπως το Σαν Φρανσίσκο, η μείωση των θανάτων από γρίπη οφειλόταν εν μέρει στην πολιτική υποχρεωτική χρήση της μάσκας.

Η μάσκα έφευγε πλέον από τον περιορισμένο χώρο του χειρουργείου και καλείτο να προστατεύσει τον χρήστη από τη μόλυνση. Από τη δεκαετία 1930 οι υφασμάτινες ιατρικές μάσκες άρχισαν να αντικαθίστανται από χάρτινες μάσκες μιας χρήσης και από τη δεκαετία του 1960, κυρίως, εφευρέθηκαν μάσκες από διάφορα υλικά και σχήματα.

Η εξάπλωση της γενικότερης αντίληψης για τη χρήση υλικών μίας χρήσης (συρίγγες, βελόνες, δίσκοι, χειρουργικά εργαλεία κ.ά.), από τα τέλη της δεκαετίας 1960 και τις αρχές της επόμενης δεκαετίας σήμανε και την ολική σχεδόν χρήση της μάσκας μιας χρήσης. Ωστόσο, παλαιότερες μελέτες επιμένουν πως ανώτερες σε ποιότητα και χρησιμότητα είναι οι μάσκες που είναι κατασκευασμένες από τετράφυλλο βαμβάκι μουσελίνα.

Πηγή: taathinaika.gr

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις τελευταίες & σημαντικές ειδήσεις.

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο κανάλι μας στο YouTube για να είστε πάντα ενημερωμένοι.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο newsbreak.gr

Κάθε σχόλιο δημοσιεύεται αυτόματα. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να αφαιρέσουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το newsbreak.gr ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

εισάγετε το σχόλιό σας!
Πληκτρολογήστε το όνομα σας

 
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Μάξιμος Χαρακόπουλος: Η παρέμβαση που τον οδήγησε στα ανώτατα αξιώματα…

Διαβάζουμε πως ο Μάξιμος Χαρακόπουλος προτείνεται από τον πρωθυπουργό για να πάρει την θέση του γραμματέα της κοινοβουλευτικής επιτροπής της...
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Αφύλακτα μνημεία στα  Καλάβρυτα

Αφύλακτοι παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αρχαιολογικοί χώροι ανά την Ελλάδα με αποτέλεσμα πολλές φορές να τους κατακλέβουν ντόπιοι και αλλοδαποί...
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Όσα λένε τα άστρα στον Κοντονή

Δεν τον βοήθησαν όταν ήταν υπουργός Δικαιοσύνης...
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Μάξιμος Χαρακόπουλος: Η ανακοίνωση μετά την πρόταση Μητσοτάκη

Ανοικτό το ενδεχόμενο να καταψηφιστεί από τους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας αφήνε ο Μάξιμος Χαρακόπουλος ο οποίος προτάθηκε από τον...
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Bόμβα» Χαρακόπουλου στη Νέα Δημοκρατία

Φαίνεται ότι το…αντάρτικο του Μάξιμου Χαρακόπουλου δικαιώθηκε. Τον βουλευτή Λάρισας, Μάξιμο Χαρακόπουλο προτείνει ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας...
ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ

Δημοσκόπηση: Πώς κρίνετε τις εξαγγελίες του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ;

Στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στο πλαίσιο της 89ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, δόθηκε έμφαση σε φοροελαφρύνσεις αντί για επιδοματικά μέτρα και...
ΕΛΛΑΔΑ

Υπόθεση 42χρονου μαστροπού: Κατέθεσε μήνυση ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης

Την δικαστική οδό ακολούθησε ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη για την υπόθεση του 42χρονου που συνελήφθη από την ΕΛΑΣ, μεταξύ...
ΕΛΛΑΔΑ

Λειψυδρία: Ανησυχητική η μείωση της έκτασης και των αποθεμάτων της λίμνης Μόρνου

Σε μάστιγα τείνει να μετατραπεί η λειψυδρία για την πρωτεύουσα, με χαρακτηριστικό το έντονο πρόβλημα μείωσης της έκτασης και των...
ΕΛΛΑΔΑ

Βόλος: Σοκ με 56χρονο που ζει καθηλωμένος σε κρεβάτι επί 24 χρόνια – «Θα πεθάνει μόνος και αβοήθητος»

Στο επίκεντρο βρίσκεται ο Βόλος, αυτή τη φορά με αφορμή μία τραγική ιστορία, με πρωταγωνιστή έναν 56χρονο άνδρα, που παραμένει εδώ...

Διαβάζονται τώρα