Η ιστορία και η χρησιμότητα της μάσκας για υγειονομικούς λόγους

Από την επιδημία πανώλης του 1619 μέχρι τις πανδημίες στις απαρχές του 20ού αιώνα

Must Read

Το πλέον πολυσυζητημένο αντικείμενο των ημερών είναι η μάσκα (στα ιταλικά masca, στα γαλλικά masque). Η ελληνική ονομασία της είναι προσωπίδα, η οποία όμως αναφέρεται περισσότερο σε ομοίωμα με τα χαρακτηριστικά προσώπου, σε προσωπείο. Στην αρχαιότητα φοβέριζαν τα παιδιά με το μορμολύκειο, προσωπίδα που παρίστανε τη μυθολογική Μορμώ, έναν θηλυκό δαίμονα ή βρικόλακα.

  • Από τον Ελευθέριο Σκιαδά

Στην επικαιρότητα, όμως, είναι οι μάσκες προσώπου που χρησιμοποιούνται για υγειονομικούς λόγους και των οποίων η ιστορία είναι μακρά Κατά τη διάρκεια της πανώλης που έπληξε την ήπειρο το 1619, ο ιδιαίτερος γιατρός του Λουδοβίκου ΙΓ΄ κατασκεύασε μία ενδυμασία από μαροκίνο, ένα δέρμα ιδιαίτερα λεπτό και στιλπνό από κατσίκα ή τράγο.

Από τον 16ο αιώνα χρησιμοποιούνταν για κατασκευή γαντιών, πορτοφολιών κ.ά. Ο εν λόγω γιατρός, λοιπόν, έπαιρνε διάφορες προφυλάξεις, όπως, π.χ., δεν έβγαινε ποτέ χωρίς σκόρδο στο στόμα, απήγανο στη μύτη και μοσχολίβανο στα αυτιά! Χρησιμοποιούσε, λοιπόν, και μια ιδιόμορφη μάσκα από μαροκίνο με εξαιρετικά μακριά μύτη, που έμοιαζε με ράμφος πτηνού!

Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στην επιδημία της χολέρας του 1832, όταν πολλοί ήταν εκείνοι στη Γαλλία που πίστευαν ότι προστατεύονταν από τη νόσο με μάσκα στο πρόσωπο και γάντια στα χέρια. Πράγματι, τους παρείχαν προστασία, αλλά και τότε υπήρχαν οι αμφισβητίες, οι οποίοι τους αποκαλούσαν φοβιτσιάρηδες και κυκλοφορούσαν πλήθος χιουμοριστικών ανεκδότων και σκίτσων.

Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα πλέον, η πρόοδος που σημειώθηκε στη μικροβιολογία με τις ανακαλύψεις του Λουί Ζαν Παστέρ οδήγησε στη χρήση αντισηπτικών ουσιών. Προς τα τέλη του ίδιου αιώνα ο Πολωνός χειρουργός Ζαν Μικούλιτζ Ραντέτσκι (1850-1905) ήταν εκείνος που δημιούργησε τη χειρουργική μάσκα για να καλύπτει τη μύτη και το στόμα και χρησιμοποίησε τα ιατρικά γάντια στη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης. Την ίδια χρονιά (1897) και άλλος χειρουργός στο Παρίσι άρχισε να φορά μάσκα στο χειρουργείο. Ήταν μια μέθοδος ελέγχου των λοιμώξεων, η οποία διαδόθηκε ευρέως στον υγειονομικό κόσμο.

Τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα η χρήση της ιατρικής μάσκας εξαπλώθηκε και πολλοί ασχολήθηκαν με διάφορα σχέδια κατασκευής της. Κατασκευάζονταν συνήθως από στρώματα βαμβακερής γάζας και είχαν ως κύριο στόχο να αποτρέπουν την μετάδοση σταγονιδίων από και προς τον χρήστη. Οι περισσότερες μάσκες μπορούσαν να πλένονται και να επαναχρησιμοποιούνται και, εάν είχαν μεταλλικά μέρη, να αποστειρώνονται.

Πάντως, η μάσκα, όπως τη γνωρίζουμε στις ημέρες μας, τόσο ως προς τη μορφή όσο και ως προς τη χρήση, δηλαδή για να καλύπτει το στόμα και τη μύτη, καθιερώθηκε ευρέως κατά τη διάρκεια της πανώλης της Κίνας και της Μαντζουρίας (1910-11) και κυρίως της πανδημίας της γρίπης (1918-19). Τότε καθιερώθηκε ως μέσο προστασίας κυρίως των γιατρών αλλά και των ασθενών από λοιμώδεις ασθένειες. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια εκείνης της πανδημίας γρίπης η χρήση μάσκας έγινε υποχρεωτική για τις αστυνομικές δυνάμεις, τους γιατρούς, ακόμη και τους κατοίκους ορισμένων περιοχών των ΗΠΑ.

Πώς φτάσαμε από τις υφασμάτινες στις χάρτινες

Στις αρχές του 20ού αιώνα η χρήση μάσκας για ορισμένους ήταν αμφιλεγόμενη, παρότι σε ορισμένες πόλεις, όπως το Σαν Φρανσίσκο, η μείωση των θανάτων από γρίπη οφειλόταν εν μέρει στην πολιτική υποχρεωτική χρήση της μάσκας.

Η μάσκα έφευγε πλέον από τον περιορισμένο χώρο του χειρουργείου και καλείτο να προστατεύσει τον χρήστη από τη μόλυνση. Από τη δεκαετία 1930 οι υφασμάτινες ιατρικές μάσκες άρχισαν να αντικαθίστανται από χάρτινες μάσκες μιας χρήσης και από τη δεκαετία του 1960, κυρίως, εφευρέθηκαν μάσκες από διάφορα υλικά και σχήματα.

Η εξάπλωση της γενικότερης αντίληψης για τη χρήση υλικών μίας χρήσης (συρίγγες, βελόνες, δίσκοι, χειρουργικά εργαλεία κ.ά.), από τα τέλη της δεκαετίας 1960 και τις αρχές της επόμενης δεκαετίας σήμανε και την ολική σχεδόν χρήση της μάσκας μιας χρήσης. Ωστόσο, παλαιότερες μελέτες επιμένουν πως ανώτερες σε ποιότητα και χρησιμότητα είναι οι μάσκες που είναι κατασκευασμένες από τετράφυλλο βαμβάκι μουσελίνα.

Πηγή: taathinaika.gr

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις τελευταίες & σημαντικές ειδήσεις.

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο κανάλι μας στο YouTube για να είστε πάντα ενημερωμένοι.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο newsbreak.gr

Κάθε σχόλιο δημοσιεύεται αυτόματα. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να αφαιρέσουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το newsbreak.gr ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

εισάγετε το σχόλιό σας!
Πληκτρολογήστε το όνομα σας

 
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Νέο βιβλίο ο Πατέλης, μαχαιριά στο Μαξίμου

Ο συγγραφικός του οίστρος είναι αστείρευτος
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Μάξιμος Χαρακόπουλος: Η παρέμβαση που τον οδήγησε στα ανώτατα αξιώματα…

Διαβάζουμε πως ο Μάξιμος Χαρακόπουλος προτείνεται από τον πρωθυπουργό για να πάρει την θέση του γραμματέα της κοινοβουλευτικής επιτροπής της...
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Αφύλακτα μνημεία στα  Καλάβρυτα

Αφύλακτοι παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αρχαιολογικοί χώροι ανά την Ελλάδα με αποτέλεσμα πολλές φορές να τους κατακλέβουν ντόπιοι και αλλοδαποί...
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Νέο σύστημα ψηφοφορίας στις εκλογές προτείνει η Ζωή Κωνσταντοπούλου

Ένα νέο σύστημα ψηφοφορίας στις εκλογές που θα διασφαλίζει την μυστικότητα, την ανωνυμία, την ασφάλεια, την εγκυρότητα και την ελευθερία...
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Κατρίνης από τη ΔΕΘ: «Η Ελλάδα χωρίς πυξίδα στην εξωτερική πολιτική – Το ΠΑΣΟΚ έχει σχέδιο»

Στο περίπτερο του newsbreak.gr στο πλαίσιο της 89ης ΔΕΘ μίλησε ο βουλευτής Ηλείας και υπεύθυνος Κ.Τ.Ε. Εθνικής Άμυνας του ΠΑΣΟΚ,...
ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ

Δημοσκόπηση: Πώς κρίνετε τις εξαγγελίες του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ;

Στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στο πλαίσιο της 89ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, δόθηκε έμφαση σε φοροελαφρύνσεις αντί για επιδοματικά μέτρα και...
ΕΛΛΑΔΑ

Εξαφανίστηκε 19χρονος στον Άγιο Παντελεήμονα: Έστειλε περίεργα μηνύματα στους φίλους του

Συναγερμός έχει σημάνει για την εξαφάνιση του 19χρονου από τον Άγιο Παντελεήμονα στην Αθήνα. Τα ίχνη του χάθηκαν το απόγευμα...
ΕΛΛΑΔΑ

Σοβαρό τροχαίο στην Εύβοια: Έπεσε σε χωράφι αυτοκίνητο και έπιασε φωτιά

Σοβαρό τροχαίο σημειώθηκε στην Εύβοια, στον δρόμο Αιδηψού – Ιστιαίας. Σύμφωνα με το evima, όχημα στο οποίο επέβαιναν δύο γυναίκες,...
ΕΛΛΑΔΑ

Σοκ: Γυναίκα στα Σεπόλια πήγε να απαγάγει κοριτσάκι και το παρέσυρε με το αυτοκίνητο!

Σοβαρό περιστατικό με τον τραυματισμό μάλιστα ενός ανήλικου κοριτσιού είχαμε στα Σεπόλια. Σύμφωνα με τους γονείς του παιδιού, μια οδηγός...

Διαβάζονται τώρα