Στις 8 Αυγούστου 1953 υπεγράφη η Συμφωνία του Λονδίνου για τα Γερμανικά Εξωτερικά Χρέη (London Agreement on German External Debts), που προέβλεπε «κούρεμα» κατά 60% και αποπληρωμή τους με μάρκα σε 30 χρόνια.
Στις 27 Φεβρουαρίου 1953 οι πιστωτές της Γερμανίας με πρωτοβουλία των ΗΠΑ συγκεντρώθηκαν στο Λονδίνο για να διευθετήσουν το χρέος της Γερμανίας και συγκεκριμένα αυτό της Δυτικής Γερμανίας.
Ουσιαστικά, επρόκειτο για συμφωνία με την οποία απάλλασσε τη Γερμανία από την καταβολή των πολεμικών αποζημιώσεων, μέχρι την οριστική επίλυση του γερμανικού ζητήματος. Το ζήτημα όμως ήταν ότι τουλάχιστον 70 χώρες περίμεναν αποζημιώσεις από τους Γερμανούς τους οποίους είχαν «δανείσει» (το λεγόμενο κατοχικό δάνειο). Έτσι, με τη συμφωνία του Λονδίνου όχι μόνο δεν έδωσαν τις αποζημιώσεις, αλλά διέγραψαν το 60% του χρέους τους, ενώ για το υπόλοιπο, φρόντισαν ώστε να γίνει ρύθμιση για μακροπρόθεσμη αναδιάρθρωση του (επιμηκύνθηκε στα 30 χρόνια).
Το Γερμανικό θαύμα με τη βοήθεια της Ευρώπης
Για τη Γερμανία το 1953 ήταν χρονιά σταθμός για την επόμενη ημέρα της. Και αυτό διότι το αποκαλούμενο «γερμανικό θαύμα», που ακολούθησε τις επόμενες δεκαετίες της ανάπτυξης, δεν οφείλεται μόνο από την εργατικότητα του γερμανικού λαού και τη βοήθεια των Αμερικάνων, αλλά -όπως συμφωνούν και Γερμανοί ιστορικοί- η πορεία της χώρας δεν θα ήταν η ίδια εάν το χρέος δεν είχε διαγραφεί….
Το γερμανικό χρέος (προπολεμικό και μεταπολεμικό) ανερχόταν σε 32 δισεκατομμύρια μάρκα, χωρίς να υπολογίζονται οι πολεμικές επανορθώσεις και αποζημιώσεις. Στους πιστωτές περιλαμβάνονταν χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία, το Ιράν, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ελβετία, η Γιουγκοσλαβία, η Νότιος Αφρική και η Ελλάδα. Η Ρωσία και οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης δεν συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις.
Οι διαπραγματεύσεις κράτησαν περίπου έξι μήνες και στις 8 Αυγούστου 1953 υπεγράφη η Συμφωνία του Λονδίνου για τα Γερμανικά Εξωτερικά Χρέη (London Agreement on German External Debts), που προέβλεπε «κούρεμα» κατά 60% και αποπληρωμή τους με μάρκα σε 30 χρόνια. Ένας σημαντικός όρος της συμφωνίας ήταν ότι αποπληρωμή θα γινόταν εφόσον η Δυτική Γερμανία είχε εμπορικό πλεόνασμα και η εξυπηρέτηση του χρέους δεν θα ξεπερνούσε το 3% των εσόδων της από το εξαγωγικό εμπόριο. Από ελληνικής πλευράς, τη συμφωνία υπέγραψε ο πρεσβευτής μας στο Λονδίνο, Λέων Β. Μελάς, και κυρώθηκε από τη Βουλή με το νόμο 3480/56 (ΦΕΚ 6/7.1.1956).
Το «κούρεμα» του γερμανικού χρέους, μαζί με το σχέδιο Μάρσαλ, βοήθησαν καθοριστικά στην οικονομική «απογείωση» της καθημαγμένης από τον πόλεμο Δυτικής Γερμανίας και τη βοήθησε να ενταχθεί ομαλά στους διεθνείς θεσμούς. Λόγω της οικονομικής της ανάπτυξης, η αποπληρωμή του χρέους ήταν εύκολη υπόθεση για τη Δυτική Γερμανία. Η τελευταία δόση του πληρώθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2010, όταν η Ελλάδα βρισκόταν στον αστερισμό του πρώτου μνημονίου. Το «κούρεμα» του γερμανικού χρέους το 1953 χρησιμοποιήθηκε ως παράδειγμα από μη κυβερνητικές οργανώσεις (ATTAC κ.ά.) για τη διεκδίκηση διαγραφής του χρέους των υπερχρεωμένων χωρών του Τρίτου Κόσμου.
