Πως ζούσαν και τι ήταν οι οψοκομιστές, οι στιλβωτές και οι εφημεριδοπώλες

Οι «φυλές» των χαμινιών των Αθηνών

Must Read

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Από τα θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο των ιστορικών ερευνών τα τελευταία χρόνια είναι και η ιστορία της παιδικής ηλικίας. Σημαντικοί μελετητές εκπονούν εργασίες αποκαλύπτοντας πτυχές της νεότερης κοινωνικής ιστορίας μας οι οποίες έχουν λησμονηθεί. Γι’ αυτό θα ανατρέξουμε στην Αθήνα του 19ου αιώνα και μέσω της γραφίδας του σπουδαίου δημοσιογράφου και θεατρικού συγγραφέα Μιχαήλ (Μίκιου) Λάμπρου θα γνωρίσουμε τις «φυλές» των χαμινιών που αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος των αθηναϊκών δρόμων τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Ήταν τα παιδιά που εγκατέλειπαν τα χωριά τους και αναζητούσαν καλύτερη τύχη στην πρωτεύουσα. Εντέλει ξέπεφταν στην Παλαιά Αγορά, η οποία βρισκόταν στη συμβολή των οδών Αδριανού και Αιόλου.

Ήταν οι «Μάγκες του Ρολογιού», διότι συνωστίζονταν σε ελεεινά και άθλια καταγώγια γύρω από το Ρολόϊ της Αγοράς, το οποίο έχουμε ήδη παρουσιάσει. Τρία ήταν τα κύρια επαγγέλματά τους: Εφημεριδοπώλες, στιλβωτές, όπως αποκαλούσαν τους μικρούς λούστρους με τα κασελάκια τους και οψοκομιστές, όπως αποκαλούσαν τα παιδιά που μετέφεραν τα ψώνια στα σπίτια. Και κάθε ένα από αυτά τα επαγγέλματα αντιπροσώπευε και μία Πατρίδα. Οι οψοκομιστές κατάγονταν από την Κορινθία, οι λούστροι και οι εφημεριδοπώλες από την Μεγαλόπολη και την Γορτυνία γενικότερα. Τα παιδιά που κατάγονταν από την Κόρινθο ήταν πολύ συνδεδεμένα μεταξύ τους και τα περισσότερα κατάγονταν από τον Δήμο Στυμφαλίας.

Χαμίνια στην Αγορά των Αθηνών. Φωτ. αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Εξάλλου, η άδενδρη και γυμνή πεδιάδα και οι ελώδεις πυρετοί που μάστιζαν τα χωριά του Δήμου οδηγούσε τους κατοίκους να καταφεύγουν στα ορεινά χωριά. Με πρώτο το Καλιάνι που ήταν το πιο φτωχό από τα χωριά του Δήμου ακολουθούσαν τα παιδιά από την Καστανιά, το μεγαλύτερο χωριό, τη Λαύκα, τη Ντούσια (Κεφαλάρι), το Ψάρι και το Μπούζι που ήταν κοντινά και παρήγαγαν μόνον λίγο καλαμπόκι, λιγότερο σιτάρι και ακόμη λιγότερο κρασί. Ηταν φτωχοί λοιπόν οι τόποι και αρκούσε να κάνει κάποιος την αρχή για να ακολουθήσουν και υπόλοιποι. Εξάλλου η ίδια συνήθεια επικράτησε μέχρι και τον 20ό αιώνα, δημιουργώντας το φαινόμενο που ονομάστηκε αστυφιλία. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διασώζονται δεν έλειπαν και εκείνοι που έσπευδαν να εκμεταλλευτούν τις περιστάσεις.

Έτσι, το 1866 καταγράφεται κάποιος που παρέλαβε παιδιά από τους γονείς τους και τα έφερε στην Αθήνα, μαθαίνοντάς τους τις εργασίες της αγοράς. Από τότε οι γονείς των παιδιών συνήθιζαν να τα στέλνουν στην Αθήνα για δουλειά. Τα παιδιά από την Κόρινθο όμως, ήταν και τα πρώτα που απαλλάχτηκαν από τα δεσμά της σωματεμπορίας, διότι περί εμπορίας επρόκειτο και ανεξαρτοποιήθηκαν, σταματώντας να εργάζονται για «κυρίους». Τα παιδιά αυτά από τα χαράματα μέχρι τη δύση του ήλιου σύχναζαν στην αγορά πρόθυμα να μεταφέρουν τα ψώνια. Γνώριζαν όλα τα σπίτια της πόλης, τους δρόμους και τα ονόματά τους, κάτι που αγνοούσαν πολλοί από τους κατοίκους.

Η αποζημίωσή τους κυμαινόταν από είκοσι μέχρι τριάντα λεπτά κάθε διαδρομή, αναλόγως την απόσταση. Κέρδιζαν δύο μέχρι τέσσερις δραχμές την ημέρα το κάθε παιδί. Οι περισσότερο οψοκομιστές κατοικούσαν κυρίως στις συνοικίες κάτω από τους πρόποδες της Ακρόπολης και ιδιαιτέρως στην συνοικία των Αγίων Αποστόλων της Βλασσαρούς. Η συνήθεια αυτή είχε επικρατήσει από τότε που βρισκόταν η Αγορά στην παλαιά της θέση, πριν καταστραφεί από πυρκαγιά και μεταφερθεί στην οδό Αθηνάς. Έμεναν τέσσερις ή έξι μαζί, στο ίδιο δωμάτιο. Όταν έφταναν στην πόλη έτρωγαν ότι έβρισκαν στην αγορά. Η ζωή τους καλυτέρευε όταν πλέον συγκατοικούσαν. Μπορούσαν καλύτερα να φροντίζουν τον εαυτό τους, να μαγειρεύουν κοινό φαγητό και να κοινωνικοποιούνται.

Δείτε περισσότερα:

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις τελευταίες & σημαντικές ειδήσεις.

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο κανάλι μας στο YouTube για να είστε πάντα ενημερωμένοι.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο newsbreak.gr

Κάθε σχόλιο δημοσιεύεται αυτόματα. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να αφαιρέσουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το newsbreak.gr ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

εισάγετε το σχόλιό σας!
Πληκτρολογήστε το όνομα σας

 
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Η Κωνσταντοπούλου εξηγεί γιατί αποχώρησε «στον αέρα» του ΣΚΑΪ

Η πρόεδρος της «Πλεύσης Ελευθερίας» το πρωί του Σαββάτου βρισκόταν στο πλατό της εκπομπής «Καλημέρα», που παρουσιάζει η Φαίη Μαυραγάνη,...
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Ρεζίλι διεθνώς με την 13ωρη εργασία!

Γελάνε ακόμα και οι πέτρες στο εξωτερικό με το 13ωρη εργασία στην εργασία που προωθεί η Νίκη Κεραμέως με το...
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Ποιο χαρτί για Τσιάρα κρατά το Μαξίμου;

Ένα χαρτί που φέρει την υπογραφή του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα με ημερομηνία 7 Οκτωβρίου 2025, προ δεκαημέρου δηλαδή,...
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Επιβεβαιώνει ο Κασσελάκης την ιδιωτική συνομιλία με τη Τζάκρη που διέρρευσε

Συγκλονίζεται τις τελευταίες ώρες το πολιτικό σκηνικό έπειτα από την διαρροή προσωπικής συνομιλίας προέδρου κόμματος με την αντιπρόεδρο του, στο...
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Κεραμέως για εργασιακό νομοσχέδιο: «Δεν καταργείται το 8ωρο και η πενθήμερη εργασία»

Στις αλλαγές που φέρνει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο το οποίο, μεταξύ άλλων, προωθεί την 13ωρη απασχόληση μίλησε η Νίκη Κεραμέως....
ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ

Δημοσκόπηση: Συμφωνείτε με τη φύλαξη του Αγνώστου Στρατιώτη από τον Στρατό;

Η πρόσφατη ανακοίνωση του πρωθυπουργού για την ανάληψη ευθύνης της εποπτείας του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη από τις Ένοπλες Δυνάμεις,...
ΕΛΛΑΔΑ

Αγνοείται στην Πάτρα 35χρονος που είχε πάει για υποβρύχιο ψάρεμα

Για υποβρύχιο ψάρεμα είχε πάει 35χρονος που αγνοείται στην Πάτρα. Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι έρευνες στη θαλάσσια περιοχή του...
SLIDER

Πετάμε αβέρτα τρόφιμα στα σκουπίδια: 201 κιλά ετησίως έκαστος! Μήπως να αλλάζαμε συνήθειες;

Σοκαριστικά είναι τα στοιχεία της Eurostat για τη σπατάλη των τροφίμων στην Ευρώπη, η οποία παρήγαγε συνολικά σχεδόν 59 εκατομμύρια...
ΕΛΛΑΔΑ

Νέο μήνυμα Καρυστιανού – Ρούτσι: «Μην πειράξετε τα ονόματα των θυμάτων των Τεμπών»

Η Μαρία Καρυστιανού και ο Πάνος Ρούτσι με νέος τους μήνυμα ζητούν να μην σβηστούν τα ονόματα των θυμάτων της...

Διαβάζονται τώρα