Πως ζούσαν και τι ήταν οι οψοκομιστές, οι στιλβωτές και οι εφημεριδοπώλες

Οι «φυλές» των χαμινιών των Αθηνών

Must Read

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Από τα θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο των ιστορικών ερευνών τα τελευταία χρόνια είναι και η ιστορία της παιδικής ηλικίας. Σημαντικοί μελετητές εκπονούν εργασίες αποκαλύπτοντας πτυχές της νεότερης κοινωνικής ιστορίας μας οι οποίες έχουν λησμονηθεί. Γι’ αυτό θα ανατρέξουμε στην Αθήνα του 19ου αιώνα και μέσω της γραφίδας του σπουδαίου δημοσιογράφου και θεατρικού συγγραφέα Μιχαήλ (Μίκιου) Λάμπρου θα γνωρίσουμε τις «φυλές» των χαμινιών που αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος των αθηναϊκών δρόμων τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Ήταν τα παιδιά που εγκατέλειπαν τα χωριά τους και αναζητούσαν καλύτερη τύχη στην πρωτεύουσα. Εντέλει ξέπεφταν στην Παλαιά Αγορά, η οποία βρισκόταν στη συμβολή των οδών Αδριανού και Αιόλου.

Ήταν οι «Μάγκες του Ρολογιού», διότι συνωστίζονταν σε ελεεινά και άθλια καταγώγια γύρω από το Ρολόϊ της Αγοράς, το οποίο έχουμε ήδη παρουσιάσει. Τρία ήταν τα κύρια επαγγέλματά τους: Εφημεριδοπώλες, στιλβωτές, όπως αποκαλούσαν τους μικρούς λούστρους με τα κασελάκια τους και οψοκομιστές, όπως αποκαλούσαν τα παιδιά που μετέφεραν τα ψώνια στα σπίτια. Και κάθε ένα από αυτά τα επαγγέλματα αντιπροσώπευε και μία Πατρίδα. Οι οψοκομιστές κατάγονταν από την Κορινθία, οι λούστροι και οι εφημεριδοπώλες από την Μεγαλόπολη και την Γορτυνία γενικότερα. Τα παιδιά που κατάγονταν από την Κόρινθο ήταν πολύ συνδεδεμένα μεταξύ τους και τα περισσότερα κατάγονταν από τον Δήμο Στυμφαλίας.

Χαμίνια στην Αγορά των Αθηνών. Φωτ. αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Εξάλλου, η άδενδρη και γυμνή πεδιάδα και οι ελώδεις πυρετοί που μάστιζαν τα χωριά του Δήμου οδηγούσε τους κατοίκους να καταφεύγουν στα ορεινά χωριά. Με πρώτο το Καλιάνι που ήταν το πιο φτωχό από τα χωριά του Δήμου ακολουθούσαν τα παιδιά από την Καστανιά, το μεγαλύτερο χωριό, τη Λαύκα, τη Ντούσια (Κεφαλάρι), το Ψάρι και το Μπούζι που ήταν κοντινά και παρήγαγαν μόνον λίγο καλαμπόκι, λιγότερο σιτάρι και ακόμη λιγότερο κρασί. Ηταν φτωχοί λοιπόν οι τόποι και αρκούσε να κάνει κάποιος την αρχή για να ακολουθήσουν και υπόλοιποι. Εξάλλου η ίδια συνήθεια επικράτησε μέχρι και τον 20ό αιώνα, δημιουργώντας το φαινόμενο που ονομάστηκε αστυφιλία. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διασώζονται δεν έλειπαν και εκείνοι που έσπευδαν να εκμεταλλευτούν τις περιστάσεις.

Έτσι, το 1866 καταγράφεται κάποιος που παρέλαβε παιδιά από τους γονείς τους και τα έφερε στην Αθήνα, μαθαίνοντάς τους τις εργασίες της αγοράς. Από τότε οι γονείς των παιδιών συνήθιζαν να τα στέλνουν στην Αθήνα για δουλειά. Τα παιδιά από την Κόρινθο όμως, ήταν και τα πρώτα που απαλλάχτηκαν από τα δεσμά της σωματεμπορίας, διότι περί εμπορίας επρόκειτο και ανεξαρτοποιήθηκαν, σταματώντας να εργάζονται για «κυρίους». Τα παιδιά αυτά από τα χαράματα μέχρι τη δύση του ήλιου σύχναζαν στην αγορά πρόθυμα να μεταφέρουν τα ψώνια. Γνώριζαν όλα τα σπίτια της πόλης, τους δρόμους και τα ονόματά τους, κάτι που αγνοούσαν πολλοί από τους κατοίκους.

Η αποζημίωσή τους κυμαινόταν από είκοσι μέχρι τριάντα λεπτά κάθε διαδρομή, αναλόγως την απόσταση. Κέρδιζαν δύο μέχρι τέσσερις δραχμές την ημέρα το κάθε παιδί. Οι περισσότερο οψοκομιστές κατοικούσαν κυρίως στις συνοικίες κάτω από τους πρόποδες της Ακρόπολης και ιδιαιτέρως στην συνοικία των Αγίων Αποστόλων της Βλασσαρούς. Η συνήθεια αυτή είχε επικρατήσει από τότε που βρισκόταν η Αγορά στην παλαιά της θέση, πριν καταστραφεί από πυρκαγιά και μεταφερθεί στην οδό Αθηνάς. Έμεναν τέσσερις ή έξι μαζί, στο ίδιο δωμάτιο. Όταν έφταναν στην πόλη έτρωγαν ότι έβρισκαν στην αγορά. Η ζωή τους καλυτέρευε όταν πλέον συγκατοικούσαν. Μπορούσαν καλύτερα να φροντίζουν τον εαυτό τους, να μαγειρεύουν κοινό φαγητό και να κοινωνικοποιούνται.

Δείτε περισσότερα:

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις τελευταίες & σημαντικές ειδήσεις.

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο κανάλι μας στο YouTube για να είστε πάντα ενημερωμένοι.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο newsbreak.gr

Κάθε σχόλιο δημοσιεύεται αυτόματα. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να αφαιρέσουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το newsbreak.gr ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

εισάγετε το σχόλιό σας!
Πληκτρολογήστε το όνομα σας

 
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Εκτός «γαλάζιας» γραμμής ο Μπελέρης για τα Τέμπη!

Ένα παρασκήνιο που θα μπορούσε να δημιουργήσει εσωτερικούς τριγμούς στην Ευρωομάδα της Νέας Δημοκρατίας, εκτυλίχθηκε χθες στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού...
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Το τηλεφώνημα στον Μπισμπίκη

Αστραπιαία διαδόθηκε, μόλις σταμάτησε την απεργία πείνας ο Πάνος Ρούτσι, ότι πασίγνωστη συνδικαλίστρια της αριστεράς ήταν εκείνη που είχε στείλει...
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Τα άγνωστα επιτελεία του Σαμαρά

Στην Κηφισιά και κοντά στην πλατεία Συντάγματος χτυπά ο παλμός των επιτελείων του Αντ. Σαμαρά. Ποιοι αποτελούν τον πυρήνα Σε...
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Απόφαση ΣτΕ για Επιθεώρηση Εργασίας: Έκπτωτος ο διοικητής, αλλά του έδωσαν και μπόνους 40.000 ευρώ!

Στο πλευρό της υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης παραμένει ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας, τον οποίο καθαίρεσε με...
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Δένδιας για Τουρκία: Ζωτικός εταίρος στο ΝΑΤΟ – Μοιράζονται την ίδια άποψη;

Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, εκφώνησε την κεντρική ομιλία κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση του 9ου Ελληνο-Βρετανικού Συμποσίου, που πραγματοποιήθηκε...
ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ

Δημοσκόπηση: Θα ψηφίζατε ένα νέο κόμμα με επικεφαλής τον Αλέξη Τσίπρα;

Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από το κοινοβουλευτικό αξίωμα δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες. Η ανακοίνωση ενός νέου κόμματος με...
ΕΛΛΑΔΑ

Σπάραξαν καρδιές στον επικήδειο του πατέρα της αδικοχαμένης Μαρίσσας Λαιμού

Στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών παίχτηκε η τελευταία πράξη της τραγωδίας, μετά τον τραγικό και απρόσμενο θάνατο της 30χρονης Μαρίσσα Λαιμού....
ΕΛΛΑΔΑ

Ένοχος χωρίς ελαφρυντικά ο 50χρονος δολοφόνος της Γαρυφαλλιάς

Ένοχος για την δολοφονία της 41χρονης Γαρυφαλλιάς Ηλιοπούλου κρίθηκε ο 50χρονος πρώην σύντροφός της, στη δίκη που πραγματοποιήθηκε στο Μικτό...
ΕΛΛΑΔΑ

«Ο καιρός δεν έχει σύνορα»: Η πρόταση Καντερέ για μετεωρολογική συνεργασία Ελλάδας-Τουρκίας

Εντύπωση προκαλεί η πρόταση του μετεωρολόγου για πρώην βουλευτή της ΝΔ, Νίκου Καντερέ, για μετεωρολογική συνεργασία Ελλάδας-Τουρκίας. Με το επιχείρημα...

Διαβάζονται τώρα