Οι Παρασκευές που συμπίπτουν με την ημερομηνία 13 ενός μήνα, θεωρείται κακότυχη σε πολλές περιοχές του κόσμου. Πώς προκύπτει όμως ο φόβος για την γρουσούζικη Παρασκευή και 13;
Ο φόβος της Παρασκευής και 13 ονομάζεται στα αγγλικά paraskavedekatriaphobia και ξεκινά να εμφανίζεται επίσημα τον 19ο αιώνα. Πριν από αυτό, το 13 θεωρείτο κακότυχο όπως και η ημέρα Παρασκευή αλλά οι πρώτες αναφορές σε συνδιασμό ημέρας και ημερομηνίας εμφανίζονται στις αρχές του 19ου αιώνα.
Από τις πρώτες θεωρίες που συνδέονται με τη δεισιδαιμονία της Παρασκευής και 13, είναι η περίπτωση της Σκανδιναβικής θεότητας Φριγκ ή Φρίγκα (Frigg ή Frigga), η οποία θεωρούνταν ως «η πρώτιστη ανάμεσα στις θεές», σύζυγος του Οντίν, βασίλισσα των Εσίρ και θεά του ουρανού. Είναι η θεά του γάμου, της μητρότητας, της γονιμότητας, της αγάπης, της διαχείρισης του νοικοκυριού και των οικιακών τεχνών, αντίστοιχη της Ήρας της ελληνικής μυθολογίας. Σε αυτήν είχε αποδοθεί το όνομα «Παρασκευή». Αργότερα η Χριστιανική εκκλησία επιχείρησε να δαιμονοποιήσει τη θεά.
Ανάλογη και η παρουσία του 13 στην ιστορία των Βίκινγκς. Σύμφωνα με τους σκανδιναβικούς μύθους, οι 12 θεοί γευμάτιζαν στη Βαλχάλα χωρίς να καλέσουν τον Λόκι Λαουφέιγιαρσον τον κατεργάρη Θεό της απάτης. Εκείνος εμφανίστηκε ακάλεστος και έπεισε τον Χοντ, τον τυφλό Θεό του χειμώνα και του σκότους να δολοφονήσει τον Μπάλντερ, τον Θεό του Καλού, σκορπώντας τη Βαλχάλα σε θλίψη.
Σε ό,τι αφορά την περίπτωση του αριθμού 13 υπάρχουν αρκετές εικασίες που πηγάζουν από την Χριστιανοσύνη και κυρίως συνδέεται με τον Μυστικό Δείπνο. Ακόμη παλαιότερα, από τους πρωτόπλαστους ακόμη, εικάζεται ότι η Εύα προσέφερε το μήλο στον Αδάμ ημέρα Παρασκευή. Ωστόσο η πεποίθηση αυτή συνδέει το μήλο με το λατινικό malus που σημαίνει κακό και malum που σημαίνει μήλο.
Ο Ναός του Σολομώντα εικάζεται επίσης ότι καταστράφηκε ημέρα Παρασκευή. Ωστόσο και η ινδουιστική θρησκεία θεωρεί κακοτυχία να συγκεντρώνει κάποιος 13 άτομα για οποιονδήποτε σκοπό.
Παρά τα συγκεκριμένα παραδείγματα ανά τους αιώνες, το 13 ως αριθμός, «σπάει» την αρμονία του 12. 12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κλπ. Η προσθήκη ενός ακόμη μέλους κλπ ξεκινά έναν νέο άγνωστο κύκλο που προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους, εξού και η κακοτυχία που το συνδέει.
Βέβαια, ο αριθμός 13 δεν θεωρείται κακοτυχία σε όλες τις κουλτούρες. Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι θεωρούσαν ότι το πνευματικό ταξίδι αποκαλύπτεται σε στάδια. Θεωρούσαν μάλιστα ότι 12 από αυτά τα στάδια πραγματοποιούνται σε αυτή τη ζωή και το 13ο είναι μία ευτυχής μετάβαση στην αιώνια ζωή.
Μία από τις πιο πρόσφατες αναφορές στην Παρασκευή και 13 προέρχεται από ένα κλαμπ που ίδρυσε ο William Fowler. Ο Fowler δημιούργησε μία ομάδα για να αποδείξει ότι τέτοιου είδους προκαταλήψεις είναι αβάσιμες. Έτσι, έφτιαξε το «The Thirteen Club» όπου τα μέλη του συγκεντρώνονταν ανά 13άδες με την πρώτη συνάντηση φυσικά να γίνεται την Παρασκευή 13 Ιανουαρίου του 1881. Μάλιστα ακόμη πιο προκλητικοί, τα μέλη της ομάδας περπατούσαν κάτω από σκάλες πριν καθίσουν το τραπέζι των 13 ενώ συχνά έριχναν και αλάτι στο τραπέζι.
Νεότερη αναφορά, το βιβλίο του 1907 από τον χρηματιστή Thomas W. Lawson με τον τίτλο «Παρασκευή και 13» όπου αναλύονται οι προσπάθειες των χρηματιστών να καταστρέψουν την αγορά εκείνη τη συγκεκριμένη ημέρα.
Ωστόσο, το Ολλανδικό Κέντρο για την Οδική Ασφάλεια το 2008 επιχείρησε να αποδείξει ότι τελικά η Παρασκευή και 13 δε διαφέρει από τις υπόλοιπες ημέρες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά τους, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Παρασκευή και 13 στην πραγματικότητα είναι ελάχιστα πιο ασφαλής για οδήγηση, τουλάχιστον σύμφωνα με τα στοιχεία της διετίας 2006-2008 στην Ολλανδία. Συγκεκριμένα, κατά μέσο όρο 7.500 ατυχήματα συνέβησαν σε ημέρες όπου συνέπιπτε με Παρασκευή και 13. Σε Παρασκευές που δεν ήταν 13 του μήνα τα ατυχήματα ανέρχονταν σε περίπου 7.800. Η θεωρία τους ήταν ότι λόγω του φόβου αυτής της δεισιδαιμονίας, οι άνθρωποι είχαν την τάση να είναι πιο προσεκτικοί κάθε Παρασκευή και 13. Ανάλογα ήταν και τα παραδείγματα που είχαν να κάνουν με περιστατικά πυρκαγιών και δολοφονιών.
Αυτό που έδωσε το τελειωτικό χτύπημα ωστόσο, είναι η ταινία «Παρασκευή και 13», η οποία περισσότερο δημιουργήθηκε λόγω της προκατάληψης παρά ως επιβεβαίωση αυτής. Ωστόσο, έδωσε νέα πνοή σε μία δεισιδαιμονία αιώνων.
