Βορειοδυτικά της Αυστραλίας υπάρχει μια συστάδα νησιών που τα γνωρίζουν μόνο οι πολύ δυνατοί στη γεωγραφία. Λέγονται Κόκος. Σήμερα αποτελούν κτήση της Αυστραλίας και τα κατοικούν 544 κάτοικοι σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2016.
Βρίσκονται στη μέση της απόστασης Σρι Λάνκα – Αυστραλίας. Το 1942 τα νησιά, αλλά και την Κεϋλάνη, όπως λεγόταν τότε η Σρι Λάνκα τα κατείχαν Άγγλοι. Οι Ιάπωνες πατούσαν το ένα μετά το άλλο τα νησιά και χώρες στον Ινδικό Ωκεανό κι είχαν σύνθημα «η Ασία στους Ασιάτες».
Αποδείχτηκε…. πιασάρικο αφού πολλοί λαοί που δεν άντεχαν την καταπίεση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας έδειχναν να προτιμούν την Ιαπωνική. Κι ας αποδείχτηκε χειρότερη!.
Η τελευταία ιαπωνική επιτυχία ήταν η κατάληψη της, περίπου, γειτονικής Νήσου των Χριστουγέννων και η βύθιση του βρετανικού αεροπλανοφόρου «Ερμής».
Στα Κόκος σήμανε συναγερμός. Εκεί υπήρχε βάση παρακολούθησης των ιαπωνικών σημάτων. Για την προστασία των νησιών στάλθηκε μια ομάδα 75 ανδρών του Βρετανικού στρατού από διάφορες φυλές. Σιχ και Ταμίλ από την Κεϋλάνη, Πορτογάλοι, Ολλανδοί και Άγγλοι που είχαν εγκατασταθεί στις Σεϊχέλες και σε άλλες αποικίες. Υπήρχαν και 1.400 ντόπιοι κάτοικοι με καταγωγή κυρίως από τη Μαλαισία.
Επικεφαλής των δυνάμεων ορίστηκε ένας Άγγλος ορκωτός λογιστής που επιστρατεύτηκε με τον βαθμό του Λοχαγού. Λεγόταν Τζορτζ Γκάρντινερ. Μεγαλωμένος στις αποικίες δεν μπορούσε να κρύψει την πίστη του για την ανωτερότητα της λευκής φυλής. Από την πρώτη στιγμή ξεχώρισε τους λευκούς από τους… άλλους. Ο λευκοί στρατιώτες είχαν δικαίωμα εισόδου στο μπαρ της μονάδας, έπιναν δωρεάν ουίσκι που ήταν και η μοναδική τους διασκέδαση. Οι υπόλοιποι έδιναν μάχη για λίγο νερό και πολεμούσαν τα κουνούπια και τους σκορπιούς.
Οι… απόκληροι της μονάδας σιγά σιγά άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι δεν είχαν επιστρατευτεί για την ελευθερία των λαών, αλλά μόνο για τη διαιώνιση της κυριαρχίας των λευκών.
Ο πιο δραστήριος από αυτούς, ο 23χρονος Γκρασιέν Φερνάντο από την Κεϋλάνη, άρχισε να κάνει κήρυγμα στους συμπατριώτες του.
– Έχει δίκιο το ιαπωνικό ραδιόφωνο που λέει «η Ασία στους Ασιάτες». Τι δουλειά έχουν εδώ Άγγλοι, Ολλανδοί και Πορτογάλοι, τους έλεγε.
Πες πες έπεισε άλλους 14 να στασιάσουν. Ήταν βράδυ στις 8ης Μαΐου 1942 συμφώνησαν να πάρουν τα όπλα, να συλλάβουν τον διοικητή και να στείλουν μήνυμα στους Ιάπωνες στη Νήσο των Χριστουγέννων ότι ήταν στη διάθεσή τους.
Πήραν τα όπλα, αλλά τα πράγματα δεν εξελίχτηκαν όπως περίμεναν. Όταν ήχησε ο συναγερμός ένας συμπατριώτης τους που δεν γνώριζε για τη συνωμοσία αντιστάθηκε και τον σκότωσαν. Ένας Άγγλος αξιωματικός τραυματίστηκε, ενώ το όπλο του Φερνάντο μπλόκαρε όταν προσπάθησε να συλλάβει τον Γκάρντινερ.
Μέχρι να ξημερώσει η στάση είχε αποτύχει. Ο Φερνάντο ζήτησε να πάει στο Κολόμπο, την πρωτεύουσα της Κεΰλάνης να δικαστεί. Σε συνθήκες πολέμου τέτοιες απαιτήσεις από ηττημένους θεωρούνται πολυτέλεια. Όπως πολυτέλεια είναι και οι διάφανες νομικές διαδικασίες στα στρατοδικεία. Ο ίδιος ο Γκάρντινερ ήταν στρατοδίκης, αυτός αποφάσισε και για τις ποινές. Θάνατος στους 7 από τους 15 συλληφθέντες. Η απόφαση βγήκε στις 16 Μαΐου και επιδίωξή του ήταν να εκτελεστούν την επόμενη μέρα. Στην Κεϋλάνη θέλησαν να εκτονώσουν την κατάσταση και ζήτησαν να μεταφερθούν εκεί οι καταδικασμένοι.
Οι οικογένειες των 15, αλλά και πολλοί άλλοι φορείς, ακόμα και Άγγλοι που ζούσαν μόνιμα εκεί, ζήτησαν να μην εκτελεστούν οι ποινές.
Ο Φερνάντο από την άλλη έκανε κηρύγματα κατά της βρετανικής κατοχής. Τελικά στις 5 Αυγούστου οδηγήθηκε στην αγχόνη. Τις επόμενες δύο μέρες τον ακολούθησαν άλλοι δύο συμπατριώτες του. Οι υπόλοιποι παρέμειναν στη φυλακή.
Η περίπτωση των τριών είναι η μοναδική εκτέλεση στρατιωτών της Βρετανικής Αυτοκρατορίας στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου!
Το υπουργείο Άμυνας της Βρετανίας «έθαψε» την ιστορία που «βγήκε στον αέρα» μόλις το 2001 από έναν ερευνητή που έψαξε την υπόθεση και έγραψε ένα βιβλίο.
Το εντυπωσιακό είναι ότι κανείς δεν ήθελε να μιλήσει. Ούτε οι οικογένειες των θυμάτων, ούτε, πολύ περισσότερο, οι βρετανικές αρχές. Το «τρίπτυχο ρατσισμός, αποικιοκρατία και απόδοση δικαιοσύνης» ταλαιπωρεί τους επιγόνους της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Κάτι ξέρουν και στην Κύπρο.
Η υπόθεση πάντως βραχυπρόθεσμα έκανε καλό στους κατοίκους της Κεϋλάνης. Οι αποικιακές αρχές αποφάσισαν να χαλαρώσουν τα οικονομικά μέτρα με αποτέλεσμα να έχουν περισσότερα δικαιώματα από τους Ινδούς γείτονές τους.
Λίγο πριν αποχωρήσουν οι Άγγλοι από την Κεϋλάνη όρισαν έναν ντόπιο Διοικητή. Φανταστείτε την έκπληξή τους όταν το 1979 τους αποκάλυψε ότι είχε έρθει σε επαφή με τους Ιάπωνες στη διάρκεια του πολέμου για να καταλάβουν το νησί!
