Δεκαεννέα χρόνια πέρασαν από το τραγικό ναυάγιο του Εξπρές Σάμινα στα ανοιχτά της Πάρου…
Ήταν 26 Σεπτεμβρίου του 2000 όταν ολόκληρη η Ελλάδα ντύθηκε στα μαύρα, θρηνώντας τους 81 ανθρώπους που πνίγηκαν εξαιτίας της βύθισης του πλοίου μέσα σε μόλις 25 λεπτά.
Το Σάμινα είχε αναχωρήσει από το λιμάνι του Πειραιά με προορισμό τα νησιά Πάρο, Νάξο, Ικαρία, Σάμο, Πάτμο και Λειψούς, με 533 ανθρώπους: 472 επιβάτες και 61 άτομα πλήρωμα. Λίγο μετά τις 10 το βράδυ, προσέγγιζε το λιμάνι της Παροικιάς στην Πάρο, με ανέμους που έφταναν τα 8 μποφόρ.
Λίγο πριν φτάσει στο νησί προσέκρουσε στις νησίδες «Πόρτες», με ταχύτητα 18 κόμβων. Η σύγκρουση πλημμύρισε το μηχανοστάσιο, με αποτέλεσμα το πλοίο να πάρει αμέσως κλίση προς τα δεξιά και μετά από 25 λεπτά να βυθιστεί…
Από την πρόσκρουση προκλήθηκε ηλεκτρική βλάβη, που με τη σειρά της προξένησε συσκότιση στο πλοίο, καθώς δεν λειτούργησε ούτε η εφεδρική ηλεκτρογεννήτρια ούτε η σειρήνα έκτακτης ανάγκης. Εκείνη την ώρα, το πλήρωμα αποφάσισε να μείνει βουβό… Δεν έκανε καμία ανακοίνωση ούτε για την πρόσκρουση ούτε για τη συσκότιση από τα φορητά μεγάφωνα του πλοίου. Έτσι, οι πανικόβλητοι ταξιδιώτες άρχισαν να πηδούν στο νερό στα τυφλά, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να σωθούν…
Το σημείο της σύγκρουσης βρισκόταν 2 μόλις μίλια ανοιχτά της Πάρου.
Αρκετή ώρα αργότερα, το Λιμεναρχείο Πάρου διατάσσει όλα τα παραπλέοντα πλοία να σπεύσουν προς βοήθεια. Για ορισμένους, όμως, είναι ήδη αργά…
Το ίδιο βράδυ χάνει τη ζωή του από την πίεση και ο λιμενάρχης Πάρου, Δημήτρης Μάλαμας…
Ενδεικτικό της ασυνεννοησίας που υπήρξε προηγουμένως μεταξύ του πληρώματος του «Εξπρές Σάμινα» και των αρμοδίων αρχών είναι το γεγονός ότι αρχικά η πρόσκρουση δεν ενέπνευσε καμιά ανησυχία στο θάλαμο επιχειρήσεων του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας!
Ανάμεσα στους 81 νεκρούς του «Σάμινα» και ένας ήρωας. Στο καράβι επέβαιναν 20 στρατιώτες, οι οποίοι προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να βοηθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερους συνανθρώπους τους. Ένας από αυτούς, ο 19χρονος φαντάρος, Βασίλης Ραχούτης, έχασε τη ζωή του προσπαθώντας να σώσει όσους πνίγονταν παλεύοντας με τα κύματα. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ο ηρωικός Βασίλης έσωσε αρκετό κόσμο, κυρίως γυναίκες και παιδιά.
Λίγο πριν βυθιστεί το πλοίο, ο πατέρας του τηλεφωνικά τον παρακαλούσε να το εγκαταλείψει και να σωθεί. Εκείνος όμως δεν το έκανε! Δεν μπορούσε να εγκαταλείψει αβοήθητους τους συνανθρώπους του. Τελικά, έχασε την ζωή του, παλεύοντας με τα μανιασμένα κύματα, προσπαθώντας να σώσει ένα μωρό, αφού πρώτα είχε σώσει την μητέρα!
Η έκθεση των πραγματογνωμόνων έκανε λόγο για λάθος χειρισμούς από την πλειονότητα του πληρώματος. Επιπλέον, υπήρξαν καταγγελίες πριν το ναυάγιο πως το πλοίο δεν ήταν σε καλή κατάσταση για να ταξιδέψει, αλλά σε καμία από τις δυο επιθεωρήσεις που έγιναν δεν βρέθηκε πρόβλημα.
Η έκθεση πραγματογνωμοσύνης ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Οι χειρισμοί του πληρώματος φυλακής γέφυρας ακόμα λίγα λεπτά πριν τη πρόσκρουση ήταν ανεπαρκείς, προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση. Περίπου 15 λεπτά πριν την πρόσκρουση, το πλοίο ερήμην των κανόνων ασφαλούς πλοήγησης σε συνδυασμό με τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν και εκτός ελέγχου της πραγματικής του θέσης, έπλεε με χρήση αυτόματου πιλότου (autopilot) με ευθύνη του πληρώματος φυλακής γέφυρας και το ακριβές στίγμα του πλοίου δεν ήταν γνωστά στον υποπλοίαρχο.
Κατά παράβαση του πιστοποιητικού ασφαλείας, οι υδατοστεγείς πόρτες ήταν όλες ανοιχτές ενώ θα έπρεπε να ήταν ερμητικά κλειστές, με ευθύνη του πλοιάρχου και του υποπλοιάρχου.
Οι αξιωματικοί του μηχανοστασίου μετά την πρόσκρουση δεν ειδοποίησαν έγκαιρα τον πλοίαρχο και τον υποπλοίαρχο για την ύπαρξη ρήγματος, παραλείποντας να κλείσουν τις υδατοστεγείς πόρτες (ηλεκτρικό πίνακα ή το χειροκίνητο σύστημα) τις 3 από τις 11 με αποτέλεσμα την ταχεία κατάκλυση υδάτων στο εσωτερικό του σκάφους. Η καθυστέρηση ειδοποίησης του πλοιάρχου ήταν 8-10 λεπτά.
Δεν τέθηκε σε λειτουργία η σειρήνα έκτακτης ανάγκης για εγκατάλειψη του πλοίου και της σχετικής ενημέρωσης από τα μεγάφωνα του πλοίου, με ευθύνη του πλοιάρχου καθώς επίσης δεν υπήρξε καθοδήγηση από το ανωτέρω πλήρωμα, για οργανωμένη εκκένωση του πλοίου.
Πολλά σωσίβια δεν ήταν εφοδιασμένα με λαμπτήρες σήμανσης και δεν διέθεταν σφυρίχτρες.
Το πλοίο λίγο μετά την πρόσκρουση βυθίστηκε στο σκοτάδι, η ηλεκτρογεννήτρια έκτακτης ανάγκης (emergency generator) εντός ολίγων λεπτών μετά την σύγκρουση λόγω βλάβης έπαψε να λειτουργεί.
Η παράλειψη διαβίβασης στίγματος του ναυαγίου, με αποτέλεσμα τη δυσχέρεια των ενεργειών έρευνας και διάσωσης με ευθύνη του πλοιάρχου και του ασυρματιστή του πλοίου. O ασυρματιστής ισχυρίστηκε πως από την πρώτη στιγμή έδωσε το στίγμα μέσω του «Ολύμπια Ράδιο» και του Καναλιού 4».
Στις 29 Νοεμβρίου του 2000, ο εφοπλιστής Παντελής Σφηνιάς, μην αντέχοντας το βάρος της τραγωδίας, αυτοκτόνησε, πηδώντας από τον έκτο όροφό του κτιρίου της εταιρείας του, Minoan Flying Dolphins. Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι επτά κατηγορούμενοι για το ναυάγιο καταδικάστηκαν.
