Είναι από τα επαγγέλματα που σάρωσε η τεχνολογία. Κάποτε οι αριθμομνήμονες, οι άνθρωποι δηλαδή που μπορούσαν να κάνουν σύνθετες αριθμητικές πράξεις ήταν περιζήτητοι. Από τις τράπεζες μέχρι το… τσίρκο!
Σήμερα όμως; Το πολύ πολύ να εντυπωσιάσουν την παρέα τους. Ποιος ασχολείται με κάτι που μπορεί να το βρει με το πάτημα ενός κουμπιού στο κομπιουτεράκι του;
Σήμερα, οι αριθμομνήμονες βρίσκουν καταφύγιο στο καζίνο μετρώντας τα φύλλα στο μπλακ τζακ…
Κι όμως η ιστορία τους αρχίζει από πολύ παλιά. Και το εξωφρενικό; Οι περισσότεροι ήταν όχι μόνο απλοί άνθρωποι, αλλά και σχεδόν αμόρφωτοι. Αυτό δεν τους εμπόδιζε να βάζουν τα… γυαλιά στα μεγάλα μυαλά της εποχής τους! Συγκεντρώσαμε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις.
*Ένας νεαρός βοσκός, τον 5ο αιώνα π.Χ στον Κρότωνα εντυπωσίασε τον Πυθαγόρα. Μπορούσε να υπολογίσει τον αριθμό των καρπών μιας ελιάς, πόσα ζώα αποτελούσαν το κοπάδι από μεγάλη απόσταση και άλλα… εξωφρενικά για τον ανθρώπινο νου.
* Ο Νικόμαχος, ένας μαθηματικός από τα Γέρασα της Συρίας, τον 2ο αιώνα μ.Χ είναι ο πρώτος που καταγράφεται επίσημα. Τον μνημονεύει ο Ιουλιανός, αν και έγινε διάσημος ως ένας από τους τελευταίους Πυθαγορείους μαθηματικούς.
* Ο Μπαλταζάρ ντε Μανκονί το 1664 συνόδευσε τον δούκα ντε Σεβρέζ στην Ιταλία. Εκεί, αφηγείται, είδε ένα οκτάχρονο παιδί που έβρισκε με τη μνήμη τετραγωνικές ρίζες, κύβους αριθμών κι έλυνε προβλήματα με τη μέθοδο των τριών. Και να φανταστεί κανείς ότι το παιδί δεν ήξερε ανάγνωση και γραφή!
* Ο Άγγλος Τζέντεντις Μπάξτον (1702-62) παρουσιάστηκε στη Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου. Ήταν εργάτης και τελείως αγράμματος. Δεν ήξερε να βάζει την υπογραφή του. Κι όμως ήταν αριθμομανής. Δεν ήξερε απλά την προπαίδεια. Σ’ ένα ταξίδι του στο Λονδίνο τον οδήγησαν στο θέατρο Ντρούρυ – Λέϊν για να δει την παράσταση «Ριχάρδος Γ’». Στο τέλος τον ρώτησαν εάν του άρεσε το έργο κι αυτός απάντησε ότι έγιναν 5.202 βήματα για τις ανάγκες των χορών, οι ηθοποιοί είχαν προφέρει 12.445 λέξεις κι άλλα που άφησαν τους συνομιλητές του με ανοιχτό το στόμα. Κι όχι μόνο αυτό. Όταν έλεγξαν αυτά που τους είχε πει τα βρήκαν σωστά!
* Ο Τομ Φούλερ έμεινε στη ιστορία ως «ο αριθμομνήμων της Βιρτζίνια». Ήταν μαύρος και αγράμματος. Κι όμως μπορούσε να απαντήσει σε ερωτήσεις του τύπου:
– Πόσα δευτερόλεπτα υπάρχουν σε ενάμιση χρόνο;
Σκέψη μερικών λεπτών και η απάντηση: 47.304.000
– Πόσα δευτερόλεπτα έζησε ένας άνθρωπος ηλικίας 70 χρόνων, 17 ημερών και 12 ωρών;
Σκέψη ενενήντα δευτερολέπτων και η απάντηση: Δύο δισεκατομμύρια, διακόσια δέκα εκατομμύρια, πεντακόσιες χιλιάδες, οκτακόσια…
-Λάθος, του λέει ένας άνθρωπος με χαρτί.
Δίκιο είχε ο Φούλερ. Ο συνομιλητής του είχε ξεχάσει τα δίσεκτα χρόνια!
* Δεν είναι μόνο αγράμματοι οι αριθμομνήμονες. Ο Αντρέ – Μαρί Αμπερ, ο Γάλλος επιστήμονας που έδωσε το όνομά του στη μονάδα του ηλεκτρισμού στα τέσσερά του χρόνια με χαλίκια στην άμμο έκανε περίπλοκους μαθηματικούς υπολογισμούς. Και το εξωφρενικό; Όταν μεγάλωσε η δυνατότητά του αυτή τον εγκατέλειψε.
* Αντίθετα ένας Άγγλος μηχανικός ο Μπίντερ μικρός δεν έδειχνε καμία έφεση στα μαθηματικά. Όσο μεγάλωνε όμως τόσο μπορούσε να κάνει περίπλοκους υπολογισμούς.
* Ο Καρλ Φρίντριχ Γκάους (1777-1855) είναι ο Γερμανός μαθηματικός και φυσικός που έδωσε το όνομά του στη μονάδα μαγνητικού πεδίου. Ο Μπινέ, Γάλλος ψυχολόγος και φυσιολόγος έγραψε γιαυτόν:
«Ο πατέρας του συνήθιζε να πληρώνει τους εργάτες του στο τέλος της εβδομάδας. Προσέθετε το σύνολο των υπερωριών πολλαπλασιάζοντάς της με την αξία του ημερομισθίου. Μια μέρα, όταν ο Γκάους ήταν τριών ετών κι ο πατέρας του είχε τελειώσει τους λογαριασμούς ο μικρός φώναξε: «Πατέρα είναι λάθος ο λογαριασμός» και του έδωσε ένα χαρτί με το σωστό ποσό. Κι όλα αυτά από μνήμης!
* Με τον καιρό οι αριθμομνήμονες έγιναν επαγγελματίες. Ο Ζάρα Κόλμπερν από το 1810 άρχισε να κάνει παρουσιάσεις των ικανοτήτων του στις ΗΠΑ και τη Γαλλία.
Ο Ντέϊζ (γεννήθηκε το 1824) χρησιμοποίησε τις ικανότητές του για κάτι χρήσιμο: Του οφείλουμε τον υπολογισμό των φυσικών λογάριθμων των αριθμών έως το εκατομμύριο. Μην με ρωτήσετε τι χρησιμεύει και σε ποιους…
* Ένας Ιταλός βοσκός ο Μαντζαμέλε εξετάστηκε από τη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών το 1837. Εξεταστής του ο Φρανσουά Αραγκό (1786-1853) το 1837. Ο Ιταλός βοσκός που ήταν μόλις δέκα χρόνων έβγαλε από μνήμης την κυβική ρίζα ενός επταψήφιου αριθμού.
* Ο γιατρός Ντεριέλ εξέτασε στο άσυλο της Αρμαντιέρ ένα εκ γενετής τυφλό που τον έλεγαν Φλερί. Από τα πολλά χρόνια εγκλεισμού του είχε αρχίσει να τα χάνει. Κι όμως χρειάστηκε ένα λεπτό κι ένα τέταρτο του λεπτού για να απαντήσει στην ερώτηση «πόσα δευτερόλεπτα υπάρχουν σε 39 χρόνια, 3 μήνες και 12 ώρες». Ακόμα του εξήγησαν τι είναι μια τετραγωνική ρίζα χωρίς να του δείξουν τον τρόπο εξαγωγής της κι αυτός άρχισε να λέει τις τετραγωνικές ρίζες τετραψήφιων αριθμών και να δίνει και το υπόλοιπο! Του έδιναν δηλαδή τυχαίους αριθμούς που δεν είχαν τέλεια τετράγωνα για να μένει υπόλοιπο το οποίο το έβρισκε!
* Ένας άλλος Γάλλος, ο Ανρί Μοντέ είχε γεννηθεί κοντά στο Τουρ, στη Νεβί-λε-Ρουά το 1826. Γιός χωρικών, δεν πήγε σχολείο, αλλά είχε μάθει να λογαριάζει με.. χαλίκια. Στα 14 χρόνια του τον παρουσίασαν κι αυτόν στη Γαλλική Ακαδημία. Διέθετε εκπληκτική μνήμη για αριθμούς. Αντίθετα δεν μπορούσε να συγκρατήσει με τίποτα ονόματα και τοπωνύμια.
* «Βασιλιάς» των αριθμομνημόνων θεωρείται ο Ιταλός Ινάουντι. Γεννήθηκε στο Ονοράτο του Πιεμόντε, το 1867 από πολύ φτωχή οικογένεια. Έχασε μικρός τη μητέρα του και έφυγε με τους δύο αδελφούς του που ήταν αρκουδιάρηδες, αλλά γρήγορα τους εγκατέλειψε επειδή τον εκμεταλλευόντουσαν. Στη Γαλλική πόλη Ταρμπ σταμάτησε τις περιπλανήσεις του. Έγινε βοσκός και βοηθούσε στη μεταφορά προϊόντων του αφεντικού του στις αγορές και στα πανηγύρια. Μετά έγινε στιλβωτής στη Μασαλία κι αργότερα λαντζέρης σ’ ένα καφενείο. Κανείς δεν θα είχε ασχοληθεί μαζί του εάν η εφημερίδα «μικρός Μαρσεγιέζος» δεν δημοσίευε ένα ρεπορτάζ με τον τίτλο «Ένας νέος Μοντέ στο καφέ ντι Λουβρ». Ήταν η καλύτερη διαφήμιση για την αρχή μιας νέας καριέρας. Στο Παρίσι έδινε παραστάσεις λύνοντας τα πιο δύσκολα προβλήματα. Το 1892 πέρασε κι αυτός το κατώφλι της Ακαδημίας. Ο Σαρκό τον εξέτασε στο εργαστήριο ψυχοφυσιολογίας της Σορβόνης. Ο Μπινέ τις αναδημοσίευσε στο βιβλίο του με τίτλο: «Ψυχολογία των μεγάλων αριθμομνημόνων και σκακιστών».
Θέλετε μερικά από τα προβλήματα που του έθεσαν;
-Ποιος είναι ο αριθμός του οποίου η τετραγωνική και η κυβική ρίζα έχουν διαφορά 18. Η απάντηση ήρθε σε ένα λεπτό και πενήντα δευτερόλεπτα. Αριθμός είναι ο 729, οι ρίζες 27 και 9 έχουν διαφορά 18!
-Το άθροισμα δύο αριθμών είναι 1254 και το γινόμενο τους353.925. Ποιο είναι οι δύο αριθμοί; Η απάντησή του: 825 και 429. Ήταν φυσικά σωστή.
-Το άθροισμα δύο αριθμών είναι 18. Το γινόεμνό τους 17. Ποιοι είναι οι αριθμοί; Σιγά το δύσκολο είπε και απάντησε το 17 και το 1!
Ένας θεατής πάλι σε κάποιο θέατρο του είπε:
-Θέλω να μου πεις τον διψήφιο αριθμό του οποίου αν το πρώτο ψηφίο πολλαπλασιαστεί επί τέσσερα και το δεύτερο επί τρία, και αν τα ψηφία του μετατεθούν αμοιβαίως, να μειωθεί κατά 18 μονάδες. Σιγή δύο λεπτών και η απάντηση του Ινάουντι όλο σιγουριά: «Τέτοιος αριθμός δεν υπάρχει!»
Ο Ινάουντι προσέθετε εύκολα πενταψήφιους ή εξαψήφιους αριθμούς αρχίζοντας από τα αριστερά.
Για ημερολογιακούς υπολογισμούς, όπως τι μέρα πέφτει η τάδε ημερομηνία, χρειαζόταν μόλις δύο δευτερόλεπτα.
* Ο καθηγητής Μορίς ντ’ Οκάν έβαλε ένα αριθμομνήμονα απέναντι σε μια αριθμομηχανή. Ήταν μια απλή αριθμομηχανή γραφείου. Το αποτέλεσμα;
Μέχρι τέσσερα ψηφία πολλαπλασιαζόμενα με έναν αριθμό ο αριθμομνήμων απαντούσε γρηγορότερα. Από εκεί και πέρα τον ξεπερνούσε η αριθμομηχανή.
