Θυμάμαι τον πατέρα μου όταν η τότε μνηστή μου εμφανίστηκε για πρώτη φορά μπροστά του και φορούσε μίνι φούστα. Ο γιατρός την κοίταξε καλά καλά, έπειτα κοίταξε εμένα και είπε: «Ε, ρε, πού είσαι, Πάγκαλε!»
Ήταν η εποχή που ο Πάγκαλος (ο παππούς του σημερινού πολιτικού) είχε γίνει και πάλι ιδιαίτερα γνωστός από το τραγούδι του Γιώργου Μητσάκη «Στην εποχή του Πάγκαλου», το οποίο τραγούδησε ο ελπιδοφόρος, τότε, νέος τραγουδιστής Γιώργος Νταλάρας.
Στις 30 Νοεμβρίου του 1925, εορτή του αγίου Ανδρέα, ο τότε δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος, ένας βραχύσωμος αξιωματικός από τη Σαλαμίνα, με έντονη παρουσία σε όλες τις σημαντικές στιγμές της χώρας στα χρόνια του, έβγαλε ένα «φιρμάνι» σύμφωνα με το οποίο οι γυναίκες, όταν έβγαιναν στον δρόμο, απαγορευόταν να φορούν φούστα ή φουστάνι (για παντελόνι τότε δεν γινόταν καν λόγος!) που να είναι κοντό, ήτοι λιγότερο από 30 εκατοστά από το έδαφος!
Λέγεται, μάλιστα, ότι τον νόμο αυτόν τον επέβαλε η σύζυγος του Πάγκαλου, η οποία, όταν τον επισκέφθηκε μια φορά στο γραφείο του, είδε μία από τις γραμματείς να περιφέρεται με κοντή φούστα και «να σκανδαλίζει τους άνδρες περιφέροντας τα γυμνά της πόδια»!
Άλλες εποχές, άλλα ήθη! Σκεφτείτε μόνο το σκανδαλιστικό τραγούδι, που σε κάποιο σημείο έλεγε για μια κοπέλα ότι «της εφάνηκε ο ποδοστράγαλός της». Τύφλα να έχει η μπούρκα, δηλαδή…
Έτσι, ο Πάγκαλος αποφάσισε να βάλει τάξη στα ήθη των γυναικών και οι αστυνομικοί, υπό την εποπτεία τού τότε διοικητή, Ιωάννη Καλυβίτη, πήραν τις… μεζούρες και βάλθηκαν να μετρούν φούστες στον δρόμο.
Ο πατέρας μου μας είχε αφηγηθεί σκηνές που είχε δει με τα μάτια του. «Επρόκειτο περί γελοίου θεάματος, ένας αστυνομικός εν στολή να γονατίζει μπροστά σε μια γυναίκα και να μετρά αν η φούστα της απείχε πράγματι 30 εκατοστά από το έδαφος!
Είχα δει κοπέλα να προσπαθεί να κατεβάσει τη φούστα για να μη συλληφθεί και άλλη να τη σηκώνει ακόμη πιο ψηλά, για να τσιγκλίσει περισσότερο τον αστυνομικό! Υπήρχαν από τότε οι φεμινίστριες, μη νομίζετε» μας έλεγε.
Και όλα αυτά ενώ έχει προηγηθεί το άσμα της Σοφίας Ιατρίδου. Η ίδια, σε μουσική Θεόφραστου Σακελλαρίδη και στίχους Μπάμπη Ανινου, τραγουδούσε: «Εγώ είμαι η νέα γυναίκα που θα καπνίζω και θα σφυρίζω, /η καθεμιά μας αξίζει για δέκα, δε δίνω γι’ άντρες έναν παρά. /Δε θέλω άντρες, κουμπιά και χάντρες και παραιτούμαι από το νοικοκυριό/ δε θα γυρεύω να μαγειρεύω και εις τον άντρα μου θα κάνω το θεριό!»
Ποιος, όμως, έδινε σημασία στις «σουφραζέτες»; Ο Πάγκαλος, ο οποίος ζήλωσε τη δόξα του Μπαϊρακτάρη, του περίφημου αστυνομικού διευθυντή ο οποίος είχε εξευτελίσει τους «κουτσαβάκηδες» του Ψυρρή, αποφάσισε να βγάλει τους αστυνομικούς στον δρόμο εναντίον της κοντής φούστας!
«Κατόπιν διαταγής του Προέδρου της Κυβερνήσεως, καταρτίζεται και υποβάλλεται εις το Υπουργείον Εσωτερικών προς έγκρισιν αστυνομική διάταξις, δι’ ης απαγορεύονται αι κονταί φούσται των γυναικών.
Το κατώτατον άκρον της φούστας δέον να απέχη από του εδάφους 30 εκατοστά του μέτρου. Εις τον περιορισμόν τούτον υπάγονται άπασαι αι γυναίκες από του 12ου έτους και άνω. Αι παραβάτιδες θα παραπέμπωνται εις το επ’ αυτοφώρω Πταισματοδικείον, συνυπεύθυνοι θα είναι και οι γονείς αυτών. Η εφαρμογή θα αρχίση από 15 Δεκεμβρίου».
Σε μια ένδειξη ελαστικότητας, το καθεστώς Πάγκαλου έδωσε στις γυναίκες 15 μέρες διορία «για να συμμορφωθούν» και ακολούθως άρχισε η εξόρμηση!
Αν η φούστα υπερέβαινε το απαιτούμενο ύψος κι αυτό φαινόταν με γυμνό μάτι, η σύλληψη ήταν ακαριαία. Το πρόβλημα άρχιζε από τη στιγμή που η φούστα ήταν – δεν ήταν στο όριο. Τότε, ο αστυνομικός έβγαζε τη μεζούρα και μετρούσε!
Ηθελημένα ή άθελα, ο αστυνομικός άγγιζε το πόδι της κοπέλας. Κι αυτό προκαλούσε σεισμό!
«Καλέ, αυτός μου πιάνει το πόδι!» φώναζε η υφισταμένη κατά τη δοκιμασία. «Άσε κάτω το κορίτσι, ρε μουρντάρη» φώναζαν οι γύρω! Ο αστυνομικός συνήθως τα έχανε και άφηνε το μέτρημα στη μέση. Κάποιοι, όμως, ήταν πιστοί στο καθήκον και οδηγούσαν τις κοπέλες στο Αυτόφωρο, όπου άρχιζε το καλαμπούρι.
- Μου έπιασε το πόδι, κύριε πρόεδρε.
- Μα, να μετρήσει τη φούστα ήθελε, δεσποινίς
- Όχι, η φούστα μου είχε κανονικό ύψος από το έδαφος. Εκείνος, όμως, ήθελε να με θωπεύσει, κύριε πρόεδρε! Είναι σάτυρος».
- Τι λέει, κύριε πρόεδρε; Αθηναίος είμαι, γκάγκαρος!» διαμαρτυρόταν ο αστυνομικός, που θεώρησε το «σάτυρος» αναφορά στην καταγωγή του!
Όπως ήταν φυσικό, το γελοίο αυτό μέτρο δεν άντεξε για πολύ. Στις 31 Μαρτίου 1925 καταργήθηκε, έπειτα από τις αντιδράσεις των γονέων, που δεν ήθελαν να βλέπουν τους αστυφύλακες να αγγίζουν τα κορίτσια τους, των γυναικών, που διαμαρτύρονταν για αυτή την εξωφρενική εις βάρος τους μεταχείριση, αλλά και των συζύγων, που έπρεπε τώρα να πληρώνουν τις μοδίστρες για να… κοντύνουν τα ρούχα των γυναικών τους!
Αφήστε δε που είχαμε γίνει ρεζίλι διεθνώς, καθώς οι φωτογραφίες με τους αστυνομικούς να μετρούν φούστες έκαναν τον γύρο του κόσμου!
