Υπήρξε ένα πραγματικό μνημείο της Αττικής υπαίθρου και γνώρισε σε λειτουργία το περίφημο τέμενος της Τουρκοκρατίας, το οποίο χρησίμευσε ως αστυνομικός σταθμός για να θυσιαστεί εντέλει προς χάρη της πλατανοστεφούς πλατείας.
- Γράφει ο Ελευθέριος Σκιαδάς
Γνώρισε μεγάλες δόξες, τον περιέγραψαν σπουδαίοι περιηγητές, όπως ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (1841) και στην σκιά του αναπαυόταν ο βασιλιάς Όθωνας. Βρισκόταν στο κέντρο της πρόωρης κοσμικής ζωής του αθηναϊκού προαστείου, ενώ παλαιότεροι και νεότεροι θρύλοι και παραδόσεις συνόδευαν την παρουσία του. Από στόμα σε στόμα διαδιδόταν στην Αθήνα ότι κάτω από την σκιά του περίφημου Πλάτανου της Κηφισιάς συνέβαιναν… σημεία και τέρατα.
Θαυμάσιες είναι οι περιγραφές που μας έχει παραδώσει στα απομνημονεύματά του ο Αλ. Ραγκαβής, ενώ δεν ήταν λίγοι που αποκαλούσαν τον Πλάτανο φυτικό θηρίο. Και τι δεν είχε δει εκείνο το δένδρο. Η μοίρα του ήθελε να διαθέσει τα κλαδιά του προκειμένου και εκτελεσθούν δι’ απαγχονισμού πενήντα Έλληνες, που είχαν θεωρηθεί στασιαστές κατά την περίοδο της Εθνεγερσίας. Θα δικαιούτο μία ιστορική μονογραφία, η οποία θα μας προσέφερε άφθονα στοιχεία για την ιστορία της Κηφισιάς. Αλλά, αφού ακόμη δεν γράφτηκε κάτι τέτοιο, αρκούμεθα στους θρύλους και στις παραδόσεις που συνόδευσαν το υπεραιωνόβιο δένδρο.
Όπως έγραψε κάποτε ο Δ. Γατόπουλος, ο Πλάτανος της Κηφισιάς συγκαταλεγόταν στα μεγάλα και ιστορικά δένδρα, όπως η Ελιά του Πλάτωνος, η Καρυδιά της Πάρνηθος, ο Έλατος του Τυμφρηστού και τα Πλατάνια της Χελιδονούς. Βεβαίως τα πλέον γιγάντια δένδρα της Αττικής ήταν εκείνα του παλαιού Ελαιώνα των Αθηνών. Στις θέσεις Άγιος Σωτήρας, Προφήτης Δανιήλ και Άγιος Σάββας υπήρχαν ελαιόδεντρα των οποίων η περίμετρος κυμαινόταν μεταξύ οκτώ και δέκα μέτρων! Αλλά αφού δεν έχουμε προς το παρόν τη δυνατότητα να ιστορήσουμε την πορεία του Πλάτανου της Κηφισιάς στους αιώνες, ας αρκεστούμε να τιμήσουμε την μνήμη του περιγράφοντας το τέλος του.
Που ακριβώς βρισκόταν; Στη συμβολή της σημερινής λεωφόρου Κηφισιάς με την οδό Κασσαβέτα, πάνω από το μεταγενέστερο περιώνυμο Άλσος της Κηφισιάς. Περίπου εκεί όπου, τα μεταγενέστερα χρόνια, τοποθετήθηκε το γνωστό σε όλους μας κουβούκλιο του τροχονόμου. Το ένδοξο δέντρο, γύρω στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, αντιμετώπιζε ήδη τα πρώτα σημάδια παρακμής. Η σταδιακή αστικοποίηση της Κηφισιάς ωθούσε τους υπευθύνους του προαστείου σε εξωραϊσμό του πλατάνου, ο οποίος επιτυγχανόταν με την κοπή των κλάδων του. Έτσι, το 1949 είχε πλέον απομείνει ένα πελώριο κούτσουρο, ένα αχανές κουφάρι, που μετά βίας μπορούσε να βγάλει νέα βλαστάρια.
Η επιφάνεια του κορμού του ήταν τόσο μεγάλη ώστε σχηματίζονταν μικρές θήκες που συγκρατούσαν νερό και επέτειναν τη σήψη του. Τότε ο Σωτήριος Π. Σκοπετέας, ο διορισμένος στην αρχή και ύστερα εκλεγμένος δήμαρχος, ο οποίος είχε αναλάβει την τύχη της Κηφισιάς μετά τον πόλεμο και τα δύσκολα χρόνια του Εμφυλίου, νοιάστηκε για την τύχη του Πλάτανου. Κατέβαλε προσπάθειες να τον διασώσει αναγνωρίζοντας ότι επρόκειτο για ένα πολύτιμο μνημείο της φύσης. Γεωπόνος κλάδεψε τα ξερά κλαδιά του δένδρου, απόξεσε τα σάπια τμήματά του και στα σημεία απ’ όπου εισχωρούσαν τα νερά στο εσωτερικό του, τοποθέτησε τσιμέντο! Άντεξε, σε αυτή την κατάσταση, τέσσερα ακόμη χρόνια ο Πλάτανος. Το 1953 θα ξεκινήσουν οι πρώτες συζητήσεις για το ξερίζωμά του και τρία χρόνια αργότερα, το 1956, θα επέλθει το τέλος του. Απέμεινε στους νεώτερους η ονομασία πλατεία Πλατάνου για να θυμίζει το δένδρο που έδινε πλουσιοπάροχα στους επισκέπτες τον παχύ ίσκιο του. Η σύγχρονη Κηφισιά απέκτησε και πολυώροφο κτίριο για την στάθμευση των αυτοκινήτων. Κανείς δεν σκέφτηκε να ρωτήσει τους σύγχρονους σκαπανείς εάν σκάβοντας αντίκρισαν καμία από τις ρίζες του.
Πηγή: taathinaika.gr
