Το «Why Look at Animals? Δικαιοσύνη για τη µη ανθρώπινη ζωή» είναι µια έκθεση «γροθιά» στο στομάχι για κάθε ευαίσθητο άνθρωπο. Είναι η μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Είναι μια σημαντική διεθνής ομαδική έκθεση με τη συμμετοχή άνω των 60 καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο και είναι μια βαθιά κοινωνική και ηθική τοποθέτηση, καθώς μέσα από τα έργα ο επισκέπτης καλείται να σκεφτεί ξανά τη σχέση του με τα ζώα και τη φύση συνολικά.
- της Πολυξένης Μέγα
Η έκθεση ασχολείται με τα δικαιώματα των ζώων, με την ανάγκη αναγνώρισης και υπεράσπισης της ζωής τους ως κεντρικό θέμα πολιτισμού, με τις αδικίες, την εκμετάλλευση και την βία που υφίστανται στα χέρια των ανθρώπων.
Η έκθεση τελεί σε επιμέλεια της Κατερίνα Γρέγου, επιμελήτριας, ιστορικού τέχνης και μουσειολόγου, καλλιτεχνικής Διευθύντριας του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) και αντλεί έμπνευση από το δοκίμιο του John Berger «Why Look at Animals?» (1980), που πριν δεκαετίες έθεσε το ερώτημα γιατί παρατηρούμε τα ζώα και τι σημαίνει αυτή η ματιά μας. Το κείμενο επισημαίνει πώς τα ζώα, που κάποτε ήταν βαθιά ενσωματωμένα στη ζωή του ανθρώπου, έχουν απομακρυνθεί, αντικειμενοποιηθεί και εμπορευματοποιηθεί.
Σήμερα, η ανάγκη για αναθεώρηση της σχέσης μας με τη μη ανθρώπινη ζωή είναι πιο επίκαιρη από ποτέ καθώς ζούμε σε μια εποχή όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει επηρεάσει το σύνολο του πλανήτη, συχνά εις βάρος των άλλων μορφών ζωής.
Η έκθεση καταδεικνύει τους βίαιους µηχανισµούς εκμετάλλευσης και συστηµατικής κακοποίησής τους, καθιστώντας ορατό αυτό που συχνά παραµένει ντροπιαστικά αόρατο. Η Έκθεση φιλοδοξεί να προκαλέσει συζήτηση γύρω από την ηθική και την πολιτική του τρόπου που φερόµαστε στα ζώα και επιδιώκει να τροφοδοτήσει τον απαραίτητο πλέον διάλογο γύρω από τις συνθήκες ζωής τους, από το σπίτι, το χωράφι, το δρόμο και το εργοστάσιο στους απειλούμενους φυσικούς τους βιότοπους.
Με βίντεο, εγκαταστάσεις, φωτογραφίες και άλλες μορφές σύγχρονης τέχνης, οι δημιουργοί αποτυπώνουν την εκμετάλλευση των ζώων, την εξαφάνιση των οικοσυστημάτων και την απώλεια της αρμονικής συνύπαρξης. Αλλά ταυτόχρονα, προσφέρουν ελπίδα: ένα νέο όραμα για έναν κόσμο όπου ο σεβασμός δεν αφορά μόνο τους ανθρώπους, αλλά κάθε μορφή ζωής.
Το «Why Look at Animals? ∆ικαιοσύνη για τη µη ανθρώπινη ζωή» µας καλεί να σκεφτούμε το ζώο όχι ως «Άλλο», αλλά ως ον µε δική του «φωνή», ικανό για ενσυναίσθηση, εφευρετικότητα, παιχνίδι, κοινωνικότητα και µεταµόρφωση. Σε κάθε περίπτωση, πρόσφατες διεπιστηµονικές µελέτες έχουν δείξει ότι η πλειοψηφία των μη-ανθρώπινων ζώων διαθέτουν νοηµοσύνη και ενσυναίσθηση και μπορούν να αισθανθούν χαρά, πόνο, θλίψη και φόβο.
Η έκθεση αυτή δεν αφορά μόνο τους φιλόζωους ή τους καλλιτέχνες. Είναι για όλους όσους θέλουν να κατανοήσουν βαθύτερα τον ρόλο μας στον πλανήτη και να αναρωτηθούν τι σημαίνει πραγματικά δικαιοσύνη, όχι μόνο για εμάς, αλλά για κάθε έμβιο ον.
Διάρκεια έκθεσης : 15 Μαΐου 2025 – 2 Φεβρουαρίου 2026
Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν
Ang Siew Ching I Art Orienté Objet (Marion Laval-Jeantet & Benoît Mangin) I Ευριπίδης Βαβούρης I Sammy Baloji I Κωστής Βελώνης I Elisabetta Benassi I John Berger I Rossella Biscotti I Kasper Bosmans I Xavi Bou I Nabil Boutros I David Brooks I Cheng Xinhao I David Claerbout I Marcus Coates I Sue Coe I Simona Denicolai & Ivo Provoost I Mike Dibb & Chris Rawlence (με τον John Berger) I Mark Dion I Radha D’Souza I Maarten Vanden Eynde I Jakup Ferri I Αλέξανδρος Γεωργίου I Igor Grubić I Gustafsson & Haapoja I Joseph Havel I Lynn Hershman Leeson I Annika Kahrs I Μενέλαος Καραμαγγιώλης I Anne Marie Maes I Britta Marakatt-Labba I Νίκος Μάρκου I Άγγελος Μεργές I Wesley Meuris I Tiziana Pers I Πάρις Πετρίδης I Τζάνις Ράφα I Rainio & Roberts I Marta Roberti I Mostafa Saifi Rahmouni I Lin May Saeed I Πάνος Σκλαβενίτης I Sonic Space I Jonas Staal I Daniel Steegmann Mangrané I Oussama Tabti I Emma Talbot I Νίκος Τρανός I Μαρία Τσάγκαρη I Δημήτρης Τσουμπλέκας I Driant Zeneli
Οι συντελεστές της έκθεσης
Επιμέλεια: Κατερίνα Γρέγου, Καλλιτεχνική Διευθύντρια EMΣΤ
Διοικητική–Οικονομική Διεύθυνση: Αθηνά Ιωάννου
Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός & Σκηνογραφία Έκθεσης: FLUX Office (Εύα Μανιδάκη,
Θανάσης Δεμίρης, Δημήτρης Ζαμπόπουλος)
Σχεδιασμός επικοινωνιακής εκστρατείας: Erik Kessels
Γραφιστικός Σχεδιασμός: Δήμητρα Χρονά (Schema)
Παραγωγός: Γιώργος Ευσταθουλίδης
Καλλιτεχνική Παραγωγή: Γιάννης Αρβανίτης (συντονισμός), Αναστασία Τσοπελάκη
Σύμβουλος Εκθέσεων: Ιόλη Τζανετάκη
Συντονισμός & Επίβλεψη Οπτικοακουστικού Υλικού: Σταμάτης Σχιζάκης
Συντονισμός: Άννα Μυκονιάτη
Βοηθός Επιμελήτρια: Ματθίλδη Σκυλογιάννη
Σχεδιασμός Φωτισμού: Σάκης Μπιρμπίλης
Σύμβουλος Οπτικοακουστικών Μέσων: Μάκης Φάρος
Οπτικοακουστικός Εξοπλισμός & Εγκατάσταση: M-SPIRIT
Επιμέλεια Κειμένων: Θεόφιλος Τραμπούλης
Μεταφράσεις: Βασίλης Δουβίτσας, Μαρία Σκαμάγκα, Θοδωρής Τσαπακίδης
Διορθώσεις Κειμένων: Γιάννης Μπόλης, Andrew Spyrou
Διαχείριση & Δανεισμοί Έργων: Μαρία Δράκου
Συντήρηση Έργων: Φωτεινή Αλεξοπούλου
Μεταφορά & Ανάρτηση Έργων: construcktivist & ARTLOCK
Κατασκευές: constructivist & Α.M. Architecture & Management
Φωτογραφικές Εκτυπώσεις:
Colour Consulting Group Αφοι. Γράνη ΟΕ | Photolab Athens – Στράτος Ακτίδης |
Sdralis Αrtworks | Macart Μ. Βαρουξής και ΣΙΑ | Graphicon Ανέστης Κυριακίδης
Μεταξοτυπίες: Tind – Μανώλης Αγγελάκης
Σήμανση: Νίκος Πασχαλίδης
Επικεφαλής Τεχνικών Υπηρεσιών: Ηρώ Νικολακέα
Τεχνική Υποστήριξη: Αιμίλιος Πετρίκης, Γρηγόρης Σαμπάνης, Βαγγέλης Φιλίππας
Ασφάλιση: Karavias Underwriting Agency S.A.
Επικοινωνία: Μαριγώ Σιάκκα (ΕΜΣΤ), Σέργιος Ζαλμάς (Social Media), Ηλιάνα Σιάργκα
Γραφιστικές Εφαρμογές: Φωτεινή Φιλοξενίδου (Schema)
Σύμβουλος Επικοινωνίας (Ελλάδα): Μαρία Τσολάκη
Διεθνής Τύπος & Δημόσιες Σχέσεις: Pickles (Amanda Kelly, Vanessa Saraceno)
Μάρκετινγκ: Δέσποινα Μπαραμπούτη
Λογιστήριο: Χρήστος Πραντάλος, Αγγελική Δελαπόρτα, Σοφία Μαυραγάνη,
Δέσποινα Παγώνη
Γραμματέας Διεύθυνσης: Δέσποινα Κωνσταντινίδου
Διοικητική & Οικονομική Υποστήριξη, Φιλοξενία: Βίκυ Τριανταφυλλίδου
Τεχνικός Σύμβουλος: Analysis Consulting (Λία Μιχαλάκη)
Βοηθός Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού: Έφη Λαζακίδου
Πρακτική άσκηση: Κλάρα Τσουμπλέκα
