Υπήρξε μια εποχή που το αυτοκίνητο ήταν επένδυση. Τα παλαιότερα μοντέλα, με το στιβαρό τους σασί, τα ανθεκτικά μηχανικά μέρη και τα απλά ηλεκτρονικά, μπορούσαν να μείνουν στο δρόμο για δεκαετίες.
Χιλιάδες ιδιοκτήτες σήμερα εξακολουθούν να κυκλοφορούν με οχήματα 20ετίας ή και 30ετίας που, με λίγη συντήρηση, συνεχίζουν να λειτουργούν σαν να μην πέρασε μια μέρα. Αυτά τα αυτοκίνητα φτιάχτηκαν για να αντέχουν, όχι για τα πεταχτούν.
Κινητά τηλέφωνα με ρόδες
Στον αντίποδα, τα καινούργια οχήματα έχουν καταντήσει κινητά τηλέφωνα με ρόδες. Γεμάτα οθόνες, λογισμικά, αισθητήρες και «έξυπνες» λειτουργίες, που όμως έχουν ημερομηνία λήξης.
Και φυσικά, τα περισσότερα από αυτά τα μέρη των σύγχρονων οχημάτων δεν επιδιορθώνονται, αντικαθίστανται. Ακριβώς όπως γίνεται με τα tablets και τα smartphones.
Το χειρότερο είναι ότι αυτή η τεχνητή «ημερομηνία λήξης» δεν είναι τυχαία.
Οι κατασκευαστές γνωρίζουν πολύ καλά ότι με τον καταιγισμό ηλεκτρονικών, τα αυτοκίνητα γίνονται πιο ευάλωτα στη φθορά του χρόνου.
Τα updates που σταματούν, τα λογισμικά που δεν υποστηρίζονται, οι μπαταρίες που ακριβαίνουν, όλα φτιάχνουν έναν μηχανισμό αναγκαστικής αντικατάστασης. Η λέξη «αντοχή» έχει αντικατασταθεί από τη λέξη «αναλώσιμο».
Ανθεκτικότητα και χαρακτήρας
Κι όμως, τα παλιά οχήματα είχαν κάτι παραπάνω από ανθεκτικότητα, είχαν χαρακτήρα. Το μεταλλικό ταμπλό, οι μηχανικοί διακόπτες, ο ήχος της μηχανής, η αίσθηση οδήγησης που δεν σε έκανε θεατή ενός tablet αλλά οδηγό ενός πραγματικού μηχανήματος.
Σήμερα, η εμπειρία οδήγησης χάνεται μέσα σε μενού αφής και ειδοποιήσεις λογισμικού.
Η βιομηχανία προσπαθεί να μας πείσει ότι το «νέο» είναι πάντα καλύτερο. Η αλήθεια όμως είναι πως τα νέα αυτοκίνητα μπορεί να είναι πιο ασφαλή σε κάποια σημεία, αλλά σίγουρα δεν είναι πιο ανθεκτικά.
Η μέση διάρκεια ζωής τους μειώνεται, η δυνατότητα επισκευής περιορίζεται, και η τσέπη του καταναλωτή αδειάζει γρηγορότερα.
Η μετάβαση από το ατσάλι στο… tablet δείχνει μια βιομηχανία που δεν ενδιαφέρεται πια να φτιάξει αυτοκίνητα για τον άνθρωπο, αλλά προϊόντα με ημερομηνία λήξης.
Κι αν κάποτε ένα όχημα περνούσε από γενιά σε γενιά, σήμερα περνάει από leasing σε leasing.
Οπως τα παλιά ραδιόφωνα στο ταμπλό, έτσι και οι σημερινές οθόνες, αλλάζουν.
Το καπώ παραμένει λαμαρίνα.