Τα «Βήματα του Αποστόλου Παύλου» στη Θεσσαλονίκη

• Του Θάνου Χερχελετζή

«Διοδεύσαντες δε τὴν Αμφίπολιν και Απολλωνίαν ήλθον εις Θεσσαλονίκην, όπου ην η συναγωγὴ τῶν Ιουδαίων…». Από θρησκευτικά κείμενα και ιστορικές πηγές γνωρίζουμε πως ο Απόστολος των Εθνών ίδρυσε την Εκκλησία της Θεσσαλονίκης κατά τη β΄ ιεραποστολική περιοδεία του και στη συνέχεια απέστειλε προς τους Θεσσαλονικείς δύο επιστολές. Μάλιστα, η Α΄ Επιστολή προς Θεσσαλονικείς θεωρείται ότι είναι η πρώτη από το σύνολο των Επιστολών που απέστειλε ο Απόστολος Παύλος προς το πλήρωμα των Εκκλησιών που ίδρυσε.

Παρόλα αυτά, οι πληροφορίες που υπάρχουν για την παρουσία του Αποστόλου Παύλου στη Θεσσαλονίκη, για τις περιοχές από όπου πέρασε και βρέθηκε δεν είναι ακριβείς. Ενώ σε άλλες πόλεις της Ελλάδας υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία αναφοράς για τα «Βήματα του Αποστόλου Παύλου», αντίθετα στην Θεσσαλονίκη, δεν υπάρχει τοποθεσία ή κάποιο μνημείο που να συνδέουν την πόλη με τον ισαπόστολο.

Ο δήμος Θεσσαλονίκης έρχεται να «φωτίσει» και να αναδείξει την παρουσία του Αποστόλου Παύλου στην πόλη, με σκοπό να ενταχθεί η Θεσσαλονίκη στο δίκτυο των πόλεων όπου αναπτύσσονται οι διαδρομές θρησκευτικού ενδιαφέροντος με την ονομασία στα «Βήματα του Αποστόλου Παύλου».

«Πλέον βλέπουμε ότι το έδαφος είναι κατάλληλο για να αναδείξουμε την παρουσία του Αποστόλου Παύλου στην πόλη. Η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης πρόσφατα προχώρησε στη δημιουργία Γραφείου Προσκυνηματικού Τουρισμού και, παράλληλα, τα τελευταία δύο χρόνια δήμος και Μητρόπολη Θεσσαλονίκης αναπτύξαμε αγαστή και εποικοδομητική συνεργασία. Αυτό φαίνεται από το θετικό αποτέλεσμα της διοργάνωσης των εκδηλώσεων της Λατρευτικής Εβδομάδας και από την εκδήλωση που κάναμε το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής για τη συνάντηση των Επιταφίων πέντε ιερών ναών του κέντρου της πόλης», σημειώνει στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» ο Βασίλης Γάκης, αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης και Διαδημοτικής Συνεργασίας του δήμου Θεσσαλονίκης.

Η πρόταση του δήμου

«Στο δήμο Θεσσαλονίκης ετοιμάζουμε μια πρόταση για το πώς μπορεί να αναδειχθεί η Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο των θρησκευτικών διαδρομών ‘‘Βήματα του Αποστόλου Παύλου’’. Αυτό στο οποίο δίνουμε ιδιαίτερη σημασία είναι ότι θέλουμε όλα όσα θα περιέχει η πρόταση να είναι απόλυτα τεκμηριωμένα καταρχήν επιστημονικά και για το λόγο αυτό θα συνεργαστούμε με την επιστημονική κοινότητα, με θεολόγους και την τοπική Εκκλησία. Από εκεί και πέρα, μόλις ολοκληρωθεί η πρόταση επόμενο βήμα είναι να διαμορφωθεί μια στρατηγική προβολής και προώθησης της πόλης της Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο των διαδρομών ‘‘Βήματα του Αποστόλου Παύλου’’. Αντιλαμβάνεστε ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, το οποίο απαιτεί χρόνο και σοβαρή δουλειά για να ευδοκιμήσει», προσθέτει ο κ. Γάκης.

Ο αντιδήμαρχος συμπληρώνει πως το θέμα της ανάδειξης της παρουσίας του Αποστόλου Παύλου στη Θεσσαλονίκη έχει συζητηθεί ακροθιγώς με τον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Φιλόθεο και η ανταπόκριση του είναι θετική.

Ο κ. Γάκης αποκαλύπτει επίσης στη «Θ» ότι «πέρα από το θέμα της επίσκεψης του Αποστόλου Παύλου στη Θεσσαλονίκη ως διοίκηση στο δήμο θέλουμε να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση και στον εορτασμό του πολιούχου Αγίου Δημητρίου. Έχουμε συζητήσει με τον δήμαρχο, Στέλιο Αγγελούδη, και καταλήξαμε ότι υπάρχει η δυνατότητα υπογραφής ενός μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του δήμου, της Μητρόπολης και του Οργανισμού Τουρισμού Θεσσαλονίκης, με σκοπό το όλο εγχείρημα της ανάπτυξης του θρησκευτικού τουρισμού στην πόλη να στεφθεί με επιτυχία και να αποδώσει καρπούς».

Ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης και Διαδημοτικής Συνεργασίας του δήμου, καταλήγει τονίζοντας πως η δημοτική αρχή έλαβε σοβαρά υπόψη το ότι ο Απόστολος Παύλος έστειλε δύο Επιστολές προς τους Θεσσαλονικείς, γεγονός το οποίο δηλώνει την ιστορική σημασία που είχε η πόλη της για την εδραίωση και την ανάπτυξη της χριστιανικής πίστης στην περιοχή.

Έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι και τις 30 Απριλίου 2025 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης φιλοξενείται η περιοδική έκθεση «Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου», στην οποία ιχνηλατείται η πορεία από τη Μακεδονία έως την Κόρινθο.

Το μουσειακό αφήγημα της έκθεσης δομήθηκε με βάση την Β΄ Αποστολική Περιοδεία του Παύλου στον ελλαδικό χώρο, σε ένα αναθεωρημένο πλαίσιο τεκμηρίωσης και ανασύνθεσης, σύμφωνα με το κείμενο των Πράξεων των Αποστόλων, τις επιστολές του προς τις νεοϊδρυθείσες χριστιανικές Εκκλησίες και τους συνεργάτες του, την ιστορική και αρχαιολογική έρευνα, αλλά και την προφορική παράδοση που διατήρησε αναλλοίωτη τη μνήμη του Αποστόλου.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης αποτελεί τον πρώτο σταθμό της έκθεσης, η οποία θα περιοδεύσει και σε άλλες πόλεις της ελληνικής επικράτειας που βρίσκονται πλησίον των τόπων της Αποστολικής Περιοδείας.

Η έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου εμπλουτίζεται με αντικείμενα από τις συλλογές του, τα οποία φωτίζουν όψεις της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης την περίοδο πριν και μετά το πέρασμα του Αποστόλου Παύλου και απηχούν την επίδραση της διδασκαλίας του.

Παράλληλα με την έκθεση θα δανείζεται σε σχολικές μονάδες μουσειοσκευή, όπου η Αποστολική Περιοδεία και ο κόσμος του Παύλου ζωντανεύουν μέσα από εκπαιδευτικά παιχνίδια και δραστηριότητες.