Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας μικρός αδένας που βρίσκεται στο λαιμό και παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό, την ανάπτυξη, τη θερμοκρασία αλλά και τη ρύθμιση ενέργειας του σώματος.
Οι ορμόνες που παράγει, Τ3 και Τ4, διαδραματίζουν επίσης έναν κρίσιμο ρόλο στην καρδιακή λειτουργία, την παχυσαρκία, τη γονιμότητα, την ψυχική υγεία και γενικότερα είναι υπεύθυνες για την ομαλή λειτουργία του μεταβολισμού και την αντιμετώπιση του άγχους.
Οι διαταραχές στη λειτουργία του θυρεοειδούς μπορούν να οδηγήσουν σε διάφορες παθήσεις του, όπως τον υποθυρεοειδισμό και τον υπερθυρεοειδισμό, που αποτελούν τις πιο συχνές μορφές του.
Αν και οι διαταραχές του θυρεοειδούς μπορούν να είναι περίπλοκες, η σύγχρονη ιατρική έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο τόσο στη διάγνωση όσο και στη θεραπεία τους. Με τη σωστή διαχείριση, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να διατηρήσουν μια υψηλή ποιότητα ζωής.
Με τη βοήθεια της Ενδοκρινολόγου – Διαβητολόγου Ελένης Λάσπα θα δούμε αναλυτικά τις αιτίες, τα συμπτώματα αλλά και τις επιλογές θεραπείας για τις πιο συχνές μορφές θυρεοειδή.
Όζοι Θυρεοειδούς
Οι όζοι θυροειδούς αποτελούν ένα αρκετά συχνό φαινόμενο. Με την πάροδο του χρόνου, αυξάνεται και η πιθανότητα εμφάνισης όζων θυροειδή, ενώ μέχρι την ηλικία των 60 ετών, οι μισοί άνθρωποι έχουν έναν τουλάχιστον όζο.
Οι περισσότεροι από αυτούς είναι κατά κανόνα καλοήθεις, ενώ ένα μικρό μόνο ποσοστό μπορεί να περιέχει κακοήθεια. Ο καρκίνος θυροειδούς ωστόσο, δεν μπορεί να καθοριστεί μόνο από μερικά συμπτώματα. Τα περισσότερα κακοήθη οζίδια αναπτύσσονται αργά και μπορεί να είναι μικρά, όταν τα ανακαλύψει ο γιατρός.
Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης των όζων θυροειδούς;
Οι όζοι θυροειδούς μπορούν να εμφανιστούν για διάφορους λόγους. Οι πιο συχνές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Αυτοάνοσες παθήσεις, όπως η νόσος του Hashimoto
- Γενετικοί παράγοντες.
- Καταστάσεις που προκαλούν ανισορροπία των ορμονών
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Οι όζοι του θυρεοειδούς μπορεί να μην προκαλούν πάντα συμπτώματα, ειδικά στα αρχικά στάδια. Όταν παρουσιάζονται συμπτώματα, μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Δυσκολία στην κατάποση ή την αναπνοή
- Αλλαγές στη φωνή, όπως βραχνάδα
- Αίσθημα πίεσης στο λαιμό
- Πόνος στη βάση του λαιμού
- Δύσπνοια
Πώς γίνεται η διάγνωση και η θεραπεία;
Κατά την αξιολόγηση ενός όζου, ο κύριος στόχος είναι να αποκλειστεί ο καρκίνος. Επίσης, ο γιατρός θα πρέπει να γνωρίζει αν ο θυροειδής λειτουργεί φυσιολογικά. Παράλληλα, αξιολογούνται παράγοντες κίνδυνου, η κληρονομικότητα, το μέγεθος και η σύσταση του θυρεοειδούς και του όζου, ύπαρξη λεμφαδένων και η TSH.
Η διάγνωση μπορεί να γίνει με τους εξής τρόπους:
- Φυσική εξέταση
- Εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο των επιπέδων των ορμονών του θυρεοειδούς
- Υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς για την απεικόνιση των όζων
- Βιοψία, για να διαπιστωθεί εάν ο όζος είναι κακοήθης ή καλοήθης
Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος και το μέγεθος του όζου και μπορεί να περιλαμβάνει τακτική παρακολούθηση, χειρουργική επέμβαση ή ιατρικές θεραπείες, όπως φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση του μεγέθους των όζων.
Υπερθυρεοειδισμός
Ο υπερθυρεοειδισμός είναι μια κατάσταση που προκύπτει όταν ο θυρεοειδής αδένας παράγει ορμόνες περισσότερες του φυσιολογικού. Αυτές οι ορμόνες έχουν βαθιά επίδραση στον μεταβολισμό του σώματος και συνεπώς, η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του.
Ποια είναι τα αίτια υπερθυρεοειδισμού;
Οι αιτίες του υπερθυρεοειδισμού ποικίλλουν και μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Νόσος του Graves: Μια αυτοάνοση διαταραχή που αποτελεί την πιο κοινή αιτία του υπερθυρεοειδισμού.
- Θυρεοειδίτιδα: Φλεγμονή του θυρεοειδούς μπορεί προσωρινά να αυξήσει τα επίπεδα των ορμονών.
- Υπερθυρεοειδισμός: Λόγω λήψης μεγάλης ποσότητας θυροξίνης.
- Τοξικό αδένωμα ή τοξική βρογχοκήλη: Όπου ένα ή περισσότερα οζίδια αντίστοιχα, μεγαλώνουν και παράγουν αυτόνομα ορμόνες.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Μερικά από τα πιο συχνά συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού είναι τα εξής:
- Ταχυκαρδία
- Νευρικότητα, ευερεθιστότητα, συναισθηματική υπερένταση και αστάθεια
- Απώλεια βάρους παρά την αυξημένη όρεξη
- Τρέμουλο, ιδίως στα χέρια και τα δάχτυλα
- Αλλαγές στον κύκλο της περιόδου
- Ελάττωση μνήμης και συγκέντρωσης
- Αϋπνία
- Απώλεια μαλλιών
- Νύχια που σπάνε
Πώς γίνεται η διάγνωση και η θεραπεία;
Η διάγνωση του υπερθυρεοειδισμού περιλαμβάνει αιματολογικές εξετάσεις για την αξιολόγηση των επιπέδων των ορμονών του θυροειδούς. Επίσης, ο γιατρός εξετάζει κλινικά τον ασθενή, όπου ψηλαφίζει τον θυροειδή για διόγκωση ή όζους.
Ελέγχει επίσης τους παλμούς ή και την αρρυθμία, την κατάσταση του δέρματος και την ύπαρξη τρέμουλου στα δάχτυλα.
Ένας ασθενής διαγιγνώσκεται με υπερθυρεοειδισμό, όταν η TSH είναι σχεδόν μηδενική και η T4, T3 υψηλές. Για να προσδιοριστεί η αιτία και κατά συνέπεια το θεραπευτικό πλάνο χρειάζονται συμπληρωματικά τεστ, όπως τεστ μέτρησης ειδικών αντισωμάτων (TRAB θετικά στη νόσο Graves), υπερηχογράφημα ή σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς.
Η θεραπεία για τον υπερθυρεοειδισμό μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, ραδιενεργό ιώδιο, αλλά και χειρουργική επέμβαση, ανάλογα πάντα την περίπτωση.
Υποθυρεοειδισμός
Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια κατάσταση όπου ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει αρκετές ορμόνες, με αποτέλεσμα την επιβράδυνση όλων των λειτουργιών του. Η ανεπάρκεια αυτών των ορμονών μπορεί να επηρεάσει διάφορες λειτουργίες του σώματος και να οδηγήσει σε ποικίλα συμπτώματα.
Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης του υποθυρεοειδισμού;
Οι πιο συχνές αιτίες του υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν:
- Αυτοάνοσες διαταραχές: Η νόσος του Hashimoto είναι η πιο κοινή αιτία. Πρόκειται για μια κατάσταση όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα.
- Κληρονομικότητα
- Ιατρικές θεραπείες: Η χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς ή θεραπείες για υπερθυρεοειδισμό, όπως η ραδιενεργό ιώδιο, μπορεί να μειώσουν τη λειτουργία του αδένα.
- Μετεγχειρητική εμφάνιση: Συμβαίνει όταν ολόκληρος ή το μεγαλύτερο μέρος του θυρεοειδούς αφαιρείται.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Διόγκωση θυρεοειδούς
- Αύξηση βάρους και δυσκολία στην απώλεια βάρους
- Επίμονη κούραση και υπνηλία
- Δυσκολία στη συγκέντρωση και μειωμένη μνήμη.
- Ξηρό δέρμα και τριχόπτωση
- Μειωμένη αντοχή στο κρύο
- Δυσκοιλιότητα
- Ζάλη
- Κατάθλιψη
- Ακανόνιστοι κύκλοι περιόδου ή βαριά έμμηνος ρύση
Πώς γίνεται η διάγνωση και η θεραπεία;
Η διάγνωση του υποθυρεοειδισμού συνήθως γίνεται μέσω:
- Αιματολογικών εξετάσεων: Έλεγχος των επιπέδων των θυρεοειδών ορμονών (TSH, T3, T4) στο αίμα.
- Ιατρικής αξιολόγησης: Συζήτηση των συμπτωμάτων και του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς.
- Υπερηχογραφήματος
Ο υποθυρεοειδισμός θεραπεύεται πλήρως παίρνοντας απλά ένα χάπι την ημέρα που υποκαθιστά την ορμόνη του θυρεοειδούς που λείπει.
Όταν η ρύθμιση είναι άριστη συνήθως όλα τα συμπτώματα υποχωρούν και οι επιπλοκές προλαμβάνονται.
Πρόληψη και Διαχείριση για καλύτερη ποιότητα ζωής
Ο θυρεοειδής αδένας είναι ο κεντρικός ρυθμιστής πολλών βασικών λειτουργιών του σώματος και οι διαταραχές του μπορούν να έχουν βαθιά και ποικίλη επίδραση στην καθημερινή ζωή.
Κάθε μία από αυτές τις παθήσεις του θυρεοειδή διαθέτει τις δικές της προκλήσεις και απαιτεί μια εξατομικευμένη προσέγγιση στη διάγνωση και τη θεραπεία. Οι πρόοδοι στην ιατρική έχουν μεγαλώσει το φάσμα των διαθέσιμων επιλογών θεραπείας, προσφέροντας στους ασθενείς μεγαλύτερη ελπίδα για καλύτερη ποιότητα ζωής.
Αντιμετωπίζετε συμπτώματα που συνδέονται με το θυροειδή; Η Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος Ελένη Λάσπα σας παρέχει ολοκληρωμένη αξιολόγηση και καθοδήγηση, ώστε να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά το πρόβλημα.
Κάντε σήμερα το βήμα για μια καλύτερη ποιότητα ζωής!
