Προβληματισμό έχει προκαλέσει στην διεθνή επιστημονική κοινότητα η έξαρση των κρουσμάτων κοκκύτη στην Ευρώπη, η οποία το 2023 ήταν δεκαπλάσια σε σύγκριση με το 2022 και το 2021.
Την περασμένη Πέμπτη, 13 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας 2024, στο πλαίσιο του οποίου αναλύθηκε από τους επιστήμονες ο ρόλος των εμβολιασμών για την προστασία από νοσήματα που βρίσκονται σε έξαρση, όπως ο κοκκύτης και η ιλαρά. Αναφορά στις δύο αυτές επιδημικές εξάρσεις και στην ανάγκη κάλυψης των εμβολιαστικών κενών έκανε η Θεανώ Γεωργακοπούλου, Παιδίατρος – Λοιμωξιολόγος.
Η ίδια επεσήμανε πως ο κοκκύτης είναι μια ισχυρά μολυσματική ασθένεια, καθώς από 100 ανεμβολίαστα επίνοσα άτομα που έρχονται σε επαφή με ένα άτομο με κοκκύτη, νοσούν τα 80. «Το 95% των βρεφών κάτω των 6 μηνών, όταν νοσήσουν με κοκκύτη, πεθαίνουν, γεγονός που καθιστά κρίσιμης σημασίας τον εμβολιασμό κατά την κύηση που προστατεύει το βρέφος μέχρι τους 6 μήνες. Το τελευταίο 12μηνο, οι χώρες EU/EEA δήλωσαν δεκαπλάσια αύξηση κρουσμάτων συγκριτικά με το 2022 και το 2021», σημείωσε.
Η αύξηση αυτή αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες μεταξύ των οποίων η αναμενόμενη επιδημική έξαρση, το ποσοστό των ανεμβολίαστων ατόμων, η εξασθενημένη ανοσία, η μειωμένη συμβολή της φυσικής ενίσχυσης.
«Δεν πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός»
Η κ. Γεωργακοπούλου έκανε λόγο και για την ιλαρά, σημειώνοντας πως είναι μια εξίσου μολυσματική ασθένεια (ένα άτομο μπορεί να τη μεταδώσει σε 12-18 άτομα) και βρίσκεται σε έξαρση στη χώρα μας.
«Το εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας, ερυθράς (MMR) γίνεται σε δύο δόσεις σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες στην Ελλάδα. Ο ΕΟΔΥ οργανώνει δράσεις για την επιδημική έξαρση του κοκκύτη και της ιλαράς», υπογράμμισε η κ. Γεωργακοπούλου καταλήγοντας την ομιλία της με το μήνυμα πως δεν πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός, αλλά εγρήγορση για την έγκαιρη ανοσοποίηση και κάλυψη των εμβολιαστικών κενών που δημιουργήθηκαν κατά την πανδημία, τόσο στον γενικό πληθυσμό, όσο και σε ειδικές πληθυσμιακές ομάδες.
Από την πλευρά της, η Τίνα Γκαράνη-Παπαδάτου, καθηγήτρια Βιοηθικής ΠΑ.Δ.Α. σημείωσε πως ο εμβολιασμός φέρνει σε επαφή την ιατρική επιστήμη, τη δημόσια υγεία και την πρωτογενή πρόληψη με τη βιοηθική, το δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα προκαλώντας διάλογο, στοχασμό και εφαρμοσμένη πολιτική. Η ίδια επεσήμανε πως η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού εγείρει διάφορα συνταγματικά ζητήματα που σχετίζονται με την προστασία της δημόσιας υγείας, τον αυτοκαθορισμό και την αυτονομία του ατόμου, την αξία του ανθρώπου, την αρχή της ισότητας.
«Ο ΠΟΥ προτείνει πολιτικές για συγκεκριμένες μορφές υποχρεωτικότητας, ενώ δεν θεωρεί παρέμβαση στην ατομική ελευθερία την υποχρεωτική επιβολή εμβολιασμού και θέτει ηθικά ζητήματα για την προσεκτική ανάλυση και αξιολόγηση από κυβερνήσεις. Ταυτόχρονα οι εμβολιασμοί ως κύριο εργαλείο πρόληψης προσδιορίζουν την κοινωνική διάσταση της υγείας και αντιμετωπίζονται ως δικαίωμα, ως κατάκτηση της ανθρωπότητας και ως συλλογικό αγαθό προσβάσιμο σε όλους», υποστήριξε.
«Ο εμβολιασμός ειναι όπλο κατά της παιδικής θνησιμότητας»
Κλείνοντας, ο Ηλίας Γκούντας, μεταδιδακτορικός ερευνητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου & Value and Patient Access Manager, MSD Greece, δήλωσε ότι τα εμβόλια συνιστούν μία από τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας, ενώ μείωσαν σημαντικά την παιδική θνησιμότητα.
«Υπάρχει ένα παράδοξο που ισχύει για τον εμβολιασμό, το είναι θύμα της ίδιας του της επιτυχίας», ανέφερε και συμπλήρωσε:
«Η Ελλάδα, ευτυχεί να διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα εμβολιαστικά προγράμματα (ΕΠΕ) για την κάλυψη του παιδιατρικού πληθυσμού (9 εμβόλια που προστατεύουν από 14 παθογόνα) με εξαιρετικά αποτελέσματα στην εξοικονόμηση πόρων».
Ωστόσο, η εμβολιαστική διστακτικότητα αποτελεί μία από τις δέκα μεγαλύτερες απειλές δημόσιας υγείας. Στόχοι του Προγράμματος Εμβολιασμών στην Ελλάδα παραμένουν το σύστημα καταγραφής της εμβολιαστικής κάλυψης, η θέσπιση εμβολιαστικών στόχων και ο βιώσιμος προϋπολογισμός.
