Η πρόσφατη σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, που περιλάμβανε και αμερικανικές επιθέσεις σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις στις 22 Ιουνίου, έχει φαινομενικά κοπάσει.
Όμως οι ΗΠΑ οφείλουν να παραμείνουν σε επιφυλακή για πιθανές ιρανικές αντεπιθέσεις, ιδιαίτερα μέσω μη συμβατικών μεθόδων, όπως ο κυβερνοπόλεμος.
Το Ιράν χρησιμοποιεί εδώ και χρόνια τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο ως φθηνό και δύσκολα ανιχνεύσιμο όπλο για να πλήξει κρίσιμες υποδομές: από ύδρευση και ενέργεια, μέχρι υγεία, άμυνα, χρηματοπιστωτικό τομέα και μεταφορές. Παρότι οι ιρανικές ενέργειες δεν αποτελούν ακόμη μαζική ή καταστροφική εκστρατεία, εντάσσονται σε μια ευρύτερη στρατηγική ασύμμετρου πολέμου.
Η ερώτηση που τίθεται είναι: Είναι έτοιμες οι ΗΠΑ να αντέξουν τέτοιου τύπου επιθέσεις;
Η αμερικανική άμυνα σε υποχώρηση
Παρατηρείται αποδυνάμωση του εθνικού συντονισμού στον κυβερνοχώρο, με ευθύνη που μετατοπίζεται προς τις επιμέρους Πολιτείες. Παράλληλα, μειώνεται η χρηματοδότηση και η διεθνής συνεργασία, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη την καταπολέμηση διεθνών κυβερνοεγκληματικών δικτύων. Αν δεν υπάρξει αντιστάθμιση αυτών των αλλαγών, τα κίνητρα για την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας υπονομεύονται.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ΗΠΑ μπορούν να στραφούν στην Ιστορία. Συγκεκριμένα, η Μάχη των Θερμοπυλών, όσο κι αν αποτέλεσε τακτική ήττα για τους Έλληνες, κρύβει διδάγματα για τη σημερινή κυβερνοάμυνα.
Οι Θερμοπύλες ως στρατηγικό μάθημα
Το 480 π.Χ., οι Πέρσες εισέβαλαν στην Ελλάδα με συντριπτική αριθμητική υπεροχή, υποστηριζόμενοι από ισχυρές γραμμές ανεφοδιασμού. Η ελληνική άμυνα ήταν κατακερματισμένη, καθώς οι πόλεις-κράτη δεν λειτουργούσαν ενιαία. Αν και οι Σπαρτιάτες ήταν ανώτεροι πολεμιστές, οι αριθμοί δεν ήταν με το μέρος τους. Μόνο όταν οι Έλληνες συντονίστηκαν μέσω της Συμμαχίας της Δήλου κατάφεραν να νικήσουν.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει και σήμερα: Το Ιράν χρησιμοποιεί δίκτυα χαμηλού κόστους, κρατικούς και παρακρατικούς χάκερ, εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης και ανοιχτές πλατφόρμες για να εξαπολύει επιθέσεις με ελάχιστο ρίσκο. Από την άλλη, η αμερικανική άμυνα μοιάζει κατακερματισμένη, με κάθε πολιτεία ή τομέα (δημόσιο και ιδιωτικό) να κινείται με τους δικούς του ρυθμούς. Όπως και τότε, η λύση βρίσκεται στον συντονισμό και την ενιαία αντίδραση.
Ο έλεγχος του «ψηφιακού εδάφους»
Όπως οι Έλληνες εκμεταλλεύτηκαν τη γεωγραφία των Θερμοπυλών για να καθυστερήσουν τους Πέρσες, έτσι και σήμερα η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο εξαρτάται από την «ψηφιακή γεωγραφία». Το Ιράν επιτίθεται από «κερκόπορτες και δύσβατα μονοπάτια», πίσω πόρτες, εκτεθειμένα βιομηχανικά συστήματα, εργαλεία συντήρησης που παρακάμπτουν τα συστήματα ελέγχου πρόσβασης.
Η άμυνα απαιτεί «ψηφιακά στενά», δηλαδή ενισχυμένη ασφάλεια σε καίρια σημεία, όπως έλεγχος των δικτύων, έγκαιρη αποκατάσταση των ευπαθειών και στενή συνεργασία με παρόχους υπηρεσιών και τεχνολογίας. Οι ΗΠΑ ελέγχουν μεγάλο μέρος της παγκόσμιας διαδικτυακής υποδομής, κάτι που τους προσφέρει πλεονεκτήματα, αρκεί να αξιοποιηθούν κατάλληλα.
Η δύναμη της φάλαγγας
Οι Σπαρτιάτες διακρίνονταν για τη μαχητική τους ικανότητα και τη χρήση της φάλαγγας, ενός σχηματισμού που παρείχε αλληλοκάλυψη και οργάνωση. Το σημερινό ισοδύναμο για τις ΗΠΑ είναι ένα καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, κάτι που λείπει.
Παρότι η NSA και η Cyber Command διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό, αυτό δεν επαρκεί για την προστασία του ευρύτερου ψηφιακού χώρου. Απαιτείται γενικευμένη επένδυση σε εκπαιδευτικά προγράμματα, πρακτική εξάσκηση και επαγγελματικές διόδους για να αναπτυχθεί ένα «ψηφιακό στράτευμα».
Η λογική του «shields up» (ανεβασμένες ασπίδες) που έχει υιοθετήσει η αμερικανική πολιτική, παραμένει αμυντική. Αντίθετα, η «ψηφιακή φάλαγγα» απαιτεί ενεργή άμυνα και συντονισμένες αντιεπιθέσεις, μέσα από κοινές δομές, διαμοιρασμό πληροφορίας και συνεργασία μεταξύ κρατικών και ιδιωτικών φορέων.
Η Μάχη των Θερμοπυλών μας θυμίζει ότι η συντονισμένη άμυνα, η αξιοποίηση του εδάφους και η εκπαίδευση είναι καθοριστικής σημασίας. Οι ίδιες αρχές ισχύουν και στον κυβερνοχώρο. Για τις ΗΠΑ, το να χτίσουν μια «ψηφιακή φάλαγγα» μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη σταθερότητα και το χάος.
Δείτε Επίσης:
