Μπαμπινιώτης για Γκίλφοϊλ: «Πρέσβης» ή «πρέσβειρα» είναι ο δόκιμος όρος;

Σε αποσαφήνιση των όρων «πρέσβης» και «πρέσβειρα», όταν αναφέρονται σε γυναίκα διπλωμάτη, προχώρησε ο καθηγητής γλωσσολογίας Γιώργος Μπαμπινιώτης με αφορμή την άφιξη της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στην Ελλάδα.

Με ανάρτησή του στο Facebook, o κ. Μπαμπινιώτης διευκρινίζει ότι ο όρος «πρέσβειρα» είναι δόκιμος για τη θηλυκή ονομασία του «πρέσβη».

Παραπέμποντας στο λεξικό του «Δυσκολιών και λαθών», αναφέρει: «επειδή λέμε στην Κοινή Νέα Ελληνική ο πρέσβης – τού πρέσβη, για την γυναίκα πρέσβη μπορούμε να πούμε η πρέσβης – τής πρέσβη; Με τον όρο πρέσβειρα λύνουμε κι αυτό το πρόβλημα»

Ολόκληρη η ανάρτησή του έχει ως εξής:

«Πώς θα πούμε ελληνικά την γυναίκα πρέσβη με θηλυκού γραμματικού γένους όνομα που να δηλώνει το αξίωμα με εύκολο στην χρήση και στην κλίση τρόπο; Θα πούμε η πρέσβειρα (πρβλ. η πρέσβειρα καλής θελήσεως, η πρέσβειρα της UNESCO). Η ονομασία πρέσβειρα είναι τίτλος δεν είναι ανδρωνυμικό (Γιώργης – Γιώργαινα, πρόεδρος – προεδρίνα). Άρα δεν μεταβιβάζεται στην σύζυγο τού πρέσβη.

Η σύζυγος τού πρέσβη / πρεσβευτή είναι «η σύζυγος τού πρέσβη /πρεσβευτή » ή (κατά το πρόεδρος – προεδρίνα «η σύζυγος του προέδρου ») ως ανdρωνυμικό στον άτυπο οικείο λόγο μπορεί να λεχθεί «πρεσβευτίνα » όχι και «πρέσβειρα»!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Αυξήσεις που ζαλίζουν: 20% στον καφέ και 11% στο κρέας

Και επειδή λέμε στην Κοινή Νέα Ελληνική ο πρέσβης – τού πρέσβη, για την γυναίκα πρέσβη μπορούμε να πούμε η πρέσβης – τής πρέσβη; Με τον όρο πρέσβειρα λύνουμε κι αυτό το πρόβλημα.

Από το λεξικό μου των Δυσκολιών και των λαθών:

«Σε σχέση με τη γυναίκα που κατέχει το αξίωμα τού πρέσβη , μπορεί μεν να χρησιμοποιηθεί ο τύπος τού αρσενικού η πρέσβης, αλλά είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται ο όρος πρέσβειρα . Έτσι θα αποφεύγεται η καταχρηστική χρήση του όρου πρέσβειρα, για να δηλώνει τη σύζυγο τού πρέσβη (ο τίτλος δεν μεταβιβάζεται), καθώς και η δυσκολία να σχηματιστεί η γενική τού πρέσβης ως θηλυκού (όχι: τα καθήκοντα τής πρέσβη ή Τα εγκαίνια έγιναν με την παρουσία τής πρέσβη). Μπορεί να σχηματίσει μόνογενική της πρέσβεως, δηλ. υποχρεωτικά με τον τύπο τής λόγιας παράδοσης.
Γενικά, ο όρος πρέσβειρα είναι τιμητικός (πβ. πρέσβειρα της UNESCO, πρέσβειρα καλής θελήσεως) και δηλώνει με ιδιαίτερη λέξη τη γυναίκα που ασκεί αυτά τα καθήκοντα».

Δείτε επίσης:

• Σαμαράς – Γκίλφοϊλ: Η συνάντηση εκτός πρωτοκόλλου και το πολιτικό μήνυμα
• Η Κίμπερλι πάει παντού: Η Ύδρα την τίμησε με το μετάλλιο του Δήμου