Το περασμένο Σάββατο το υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση για να διαψεύσει δημοσιεύματα που αφορούσαν την ένταση που επικρατεί μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας για τα ακριβή σύνορά μας στον Έβρο.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Χρησιμοποίησε μάλιστα και τον αμερικανόφερτο όρο fake news, ο οποίος δέον να αποφεύγεται ως λανθασμένος και επιστημονικά αντιφατικός! Μια είδηση (ετυμολογικώς από το «οίδα»), ένα γεγονός, δεν μπορεί να είναι ποτέ πλαστό. Το ελληνικότατον «ανακριβές δημοσίευμα» είναι μια χαρά. Εν προκειμένω όμως όσα γράφονται -αν εξαιρέσει κανείς τα ψεύδη της αγγλικής «Sun» περί κατάληψης ελληνικού εδάφους- δεν είναι ανακριβή. Οι Τούρκοι αμφισβητούν το σύνορό μας. Τους πόνεσε πολύ η ήττα στον Έβρο και ψάχνουν ρεβάνς. Γι’ αυτό ανταλλάξαμε άλλωστε ρηματικές διακοινώσεις.
Ωστόσο το θέμα μου σήμερα δεν είναι αυτό, μια απλή ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών. Το ζήτημά μου είναι απείρως σημαντικότερο και αφορά τις σχέσεις Πολιτείας – μέσων ενημέρωσης σε περίοδο πολεμικής κρίσης. Όπως αυτή που έρχεται με την Τουρκία μέσα στον Ιούνιο και θα πυροδοτηθεί από την ανάρτηση του τουρκολιβυκού μνημονίου από τον ΟΗΕ. Εξέλιξη μάλλον αναπόφευκτη, καθώς τον Σεπτέμβριο αναλαμβάνει ούτως ή άλλως πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ο Τούρκος Μποζντίρ!
Η κυβέρνηση έχει την αντίληψη πως αν διαθέτει τη συναίνεση των κομμάτων και τη σιωπή-ανοχή μεγάλων τηλεοπτικών σταθμών και σάιτ, μπορεί να ελέγξει την ατμόσφαιρα και να «περάσει» δυσμενή επεισόδια χωρίς απώλειες. Λάθος, νομίζω. Ας το εξηγήσω από θέση αρχής. Υποστηρίζω αιρετικώς ότι η ελευθεροτυπία πρέπει να τίθεται σε καιρό πολέμου στην υπηρεσία της πατρίδας, ακόμη και να υποχωρεί αν ύψιστοι εθνικοί λόγοι το επιτάσσουν, αλλά υπό την προϋπόθεση πως αυτό γίνεται για να μη βρίσκει ο εχθρός τρύπες για να κάμψει το φρόνημά μας. Είμαι οπαδός του «κάν’ το όπως ο Τσόρτσιλ», όπως αυτό περιγράφεται στον «Ανορθόδοξο πόλεμο» του Γκάις Μίλτον (εκδόσεις Μίνωας).
Εκεί αποκαλύπτεται πως ο Βρετανός πρωθυπουργός με τα ραδιοφωνικά διαγγέλματά του και με τη βοήθεια του Τύπου ανύψωσε το ηθικό των κατοίκων του νησιού και δημιούργησε στους Γερμανούς μια ψευδή εικόνα ισχύος που δεν αντιστοιχούσε στην πραγματική δύναμη της χώρας του. Το αποτέλεσμα ήταν η ανέλπιστη νίκη κατά του Χίτλερ και ο εξευτελισμός του υποχωρητικού Τσάμπερλεϊν, ο οποίος εισηγείτο παράδοση και συμβιβασμό με τους Γερμανούς. Ο Τύπος στην προκειμένη περίπτωση έπαιξε μαζί με τον ηγέτη καταλυτικό ρόλο.
Στήριξε το «αίμα, δάκρυα και ιδρώτα»! Δεν διατύπωσε την ερώτηση «και τι θέλετε να κάνουμε; Πόλεμο;» Η ελευθεροτυπία υποχώρησε προσκαίρως χάριν της εδαφικής ακεραιότητας. Οι Άγγλοι δημοσιογράφοι στοιχήθηκαν πίσω από την ψυχωμένη ηγεσία, δεν επέτρεψαν στους Γερμανούς να διακρίνουν λάθη, ατέλειες, ρωγμές μέσα στο μέτωπό τους. Αν και υπήρχαν!
Για να έρθουμε στα καθ’ ημάς, αν η Πολιτεία θέλει να έχει συνεισφορά ο Τύπος μέσα σε μια κρίση όπως αυτή που έρχεται, πρέπει, πρώτον, η ίδια να είναι αποφασισμένη για τη μάχη με τον απέναντι, δεύτερον, η κυβέρνηση να εκφράζεται ενιαία στις γραμμές της χωρίς παραφωνίες μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων και, τρίτον, να κρατά τον Τύπο απολύτως ενήμερο, ώστε αυτός να εξηγεί στον (διαρκώς αλαφιασμένο) λαό αυτά που δεν μπορεί καμιά φορά να εξηγήσει η κυβέρνηση.
Με άλλα λόγια, απαιτούνται ξεκάθαρα μηνύματα αποφασιστικότητας προς τους έξω, αρραγής ενότητα στις τάξεις της κυβέρνησης και του πολιτικού κόσμου και, τέλος, εμπιστοσύνη μεταξύ Τύπου και Πολιτείας. Η σιωπή του Τύπου και η συγκάλυψη μεθοριακών επεισοδίων ή η απόκρυψη των πραγματικών αιτιών ειλημμένων αποφάσεων -όπως η αναβολή μιας άσκησης- δεν είναι λύση. Δημιουργεί αμφιβολίες. Στέλνει τον κόσμο στην αγκαλιά λαϊκίστικων μέσων, που δίνουν στον κόσμο ψήγματα αληθείας με σος εθνικισμού. Ας γίνω συγκεκριμένος! Ψάχνοντας την αλήθεια για την αναβολή της άσκησης «Καταιγίδα» και για το εν εξελίξει επεισόδιο με τον φράκτη στον Έβρο μίλησα με το Πεντάγωνο, την Κατεχάκη και το υπουργείο Εξωτερικών.
Η πρώτη αιτία ανησυχίας μου είναι πως δεν λένε όλοι τα ίδια πράγματα για τους ενδεικνυόμενους χειρισμούς. Η δεύτερη αιτία ανησυχίας είναι πως η Πολιτεία με αποχρώσεις διακατέχεται από το σύνδρομο του κατευνασμού και το κυριότερο το δείχνει. Η τρίτη αιτία ανησυχίας μου είναι πως το Πεντάγωνο όχι απλώς υποστηρίζει αλλά εμφανίζεται να αναλαμβάνει την ευθύνη για αποφάσεις («Καταιγίδα») που ξέρουμε πως έχουν λάβει πολιτικοί και μάλιστα στην κορυφή της ιεραρχίας. Και η τέταρτη αιτία ανησυχίας μου είναι πως κάθε φορά σχεδόν όλοι μας «τα μασάνε»!
Αποτέλεσμα, το αλαλούμ πληροφόρησης με το τι συμβαίνει στον Έβρο. Αν σ’ τα «μασάνε» όμως και αν σ’ τα κρύβουν, τότε πώς να εξηγήσεις στον κόσμο που ρωτάει τι τρέχει και πώς να βοηθήσεις τη χώρα σου; Αν δεν έχεις εμπιστοσύνη στους συνομιλητές σου, αφού σου κρύβουν (αυτά αφορούν Μαξίμου – ΥΠΕΞ – Πεντάγωνο) ότι οι Τούρκοι μάς έχουν κάνει διάβημα για τον Εβρο από τις 11 Μαΐου, τότε πώς θα τους πιστέψεις όταν σου διαψεύδουν ότι οι Τούρκοι δεν βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος; Και την αλήθεια να σου λένε κάποια στιγμή δεν θα τους πιστεύεις! Κάπως έτσι μεταδόθηκε το ψευδές πως πέταξαν F-16 πάνω από την Καβάλα στις 25 Μαρτίου και έγινε αρχικώς πιστευτό.
Κάπως έτσι εμφανίστηκαν από το πουθενά οι Άγγλοι της «Sun» με προβοκατόρικα δημοσιεύματα που έγιναν πιστευτά λόγω έλλειψης πληροφόρησης. Νομίζω πως όλο το σύστημα λήψης αποφάσεων και ενημέρωσης χρειάζεται αναθεώρηση. Να βάλουμε εμείς τα ΜΜΕ το κεφάλι μας στον τορβά σε μια κρίση, αλλά για έναν σκοπό. Να αξίζει τον κόπο.
Προς το παρόν μας στενοχωρεί να ακούμε υπεύθυνα χείλη να χαρακτηρίζουν το σύνορο στον Έβρο «λίγα μέτρα γης», αν και ξέρουμε πως δεν υπήρχε πρόθεση. Θυμίζω πως για αυτά τα λίγα μέτρα γης δύο Έλληνες στρατιωτικοί φυλακίστηκαν στην Τουρκία. Για να προστατέψουμε αυτά τα λίγα μέτρα γης εμείς στα ΜΜΕ στο μέτρο που μας αναλογεί χρειαζόμαστε κάποιοι να διανύσουν… λίγα μέτρα εμπιστοσύνης! Αν ξέρουμε τι θέλουμε και αν γνωρίζουμε την αλήθεια για τον τελικό στόχο, έχουμε και εμείς οι δημοσιογράφοι «σφαίρες» για να εξοπλίσουμε τον λαό με πίστη. Οι λέξεις μας είναι οι σφαίρες μας.
