Μετά και την ανακοίνωση του ευρωπαϊκού πακέτου ενίσχυσης προς την Ελλάδα, συνολικού ύψους 33, 5 δισ. ευρώ, νομίζω ότι μπορούμε πλέον να εκτιμήσουμε καλύτερα την κατάσταση. Να σχηματίσουμε καλύτερη εικόνα για τις επερχόμενες εξελίξεις. Πολιτικές και οικονομικές. Έχουμε περισσότερα δεδομένα.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Το «Ευρώπη Plus», όπως ονομάζω το πακέτο που μας έρχεται από την Εσπερία, θέτει την κυβέρνηση, τα κόμματα και το πολιτικό σύστημα μπροστά σε μείζονες προκλήσεις. Με κυριότερη πρόκληση από όλες την ταχύτητα. Τα λεφτά πρέπει να απορροφηθούν τάχιστα και να «πέσουν» στην πραγματική οικονομία. Κάθε μέρα που περνά σβήνουν θέσεις εργασίας, χάνονται περιουσίες, άνθρωποι μένουν στον δρόμο. Περιθώρια για ολιγωρίες, γραφειοκρατίες, υπολογισμούς δεν υπάρχουν, συνεπώς.
Η πλέον επείγουσα προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι η αναδιάταξη της Πολιτείας. Των υπουργείων. Του κρατικού μηχανισμού στο σύνολό του. Ο κορωνοϊός άλλαξε εντελώς την επετηρίδα. Τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης, Υγείας, Παιδείας, Επενδύσεων, Ψηφιακής Πολιτικής, η Πολιτική Προστασία και η Μετανάστευση πήραν κεφάλι μέσα στην κρίση από άλλα παραδοσιακά υπουργεία που έμειναν πίσω, όπως το Εσωτερικών, το Μεταφορών, το Τουρισμού, το Ανάπτυξης (ενδεικτικά παραδείγματα), των οποίων η δομή ξεπεράστηκε από τις εξελίξεις. Κάποια υπουργεία, όχι τα ανωτέρω κατ’ ανάγκην, με τους οργανισμούς που λειτουργούν σήμερα και τις αρμοδιότητες που έχουν, συμπεριφέρονται στην πραγματικότητα ως γενικές γραμματείες.
Αν μπει κανείς στον κόπο να διαβάσει την επετηρίδα των υπουργείων στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, θα εντοπίσει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης στη θέση 13! Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στη θέση 16! Το υπουργείο Μετανάστευσης στη θέση 18! Άλλα μας ορίζει η ίδια η ζωή, όμως. Αλλιώς τα κατατάσσει. Με δεδομένο ότι η Ρωσία απαγορεύει τις εξαγωγές σιτηρών, η Τουρκία τις εξαγωγές λεμονιών, το Βιετνάμ τις εξαγωγές ρυζιού (ενδεικτικά παραδείγματα οικονομικού εθνικισμού), επείγει η ίδρυση υπουργείου Πρωτογενούς Τομέα και Διατροφικής Αλυσίδας, το οποίο θα περιλαμβάνει αρμοδιότητες των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Εμπορίου. Η εθνική αυτάρκεια της οικονομίας είναι η πρώτη μεγάλη πρόκληση των νέων καιρών.
Ο πλούτος μας δεν μπορεί να βασίζεται στις υπηρεσίες μόνον (που κι αυτές αλλάζουν ραγδαίως). Το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής πρέπει να διασυνδεθεί θεσμικά με τα υπουργεία Παιδείας (τηλεκπαίδευση), Εργασίας (τηλεργασία), Δημόσιας Τάξης (νέες ταυτότητες – παράνομη μετανάστευση), Οικονομικών, Πολιτισμού. Σε έναν νέο κόσμο, όπου οι μετακινήσεις θα μειωθούν δραματικά και τα Ι.Χ. θα μένουν στα πάρκινγκ, η τεχνολογία θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο κυβερνητικό έργο. Δεν θα εκδίδει απλώς πιστοποιητικά εξ αποστάσεως. Θα είναι ο μηχανικός της επίσημης Πολιτείας. Ο εγγυητής των αποφάσεων. Πρώτη φορά υπουργός όπως ο Πιερρακάκης θα έχει το προνόμιο να βασίζει την (άυλη) ισχύ του σε MG-GB και όχι σε πιστώσεις Προϋπολογισμού. Το υπουργείο Πολιτισμού επίσης πρέπει καταρχάς να δικαιολογήσει και τον λοιπό τίτλο του: «Και Επιστημών».
Οι επιστήμες (ιατρική, ψυχολογία, ιστορία) ανεβαίνουν πολύ στη λίστα των ενδιαφερόντων μας μετά τον εγκλεισμό στις οικίες. Και, βεβαίως, το συγκεκριμένο υπουργείο πρέπει να συγχωνευτεί με το υπουργείο Τουρισμού. Πολιτισμό θα «πουλά» η Ελλάδα στη διεθνή κοινότητα στους νέους καιρούς. Μνημεία. Σκέψη που αντέχει στον χρόνο. Όχι μόνο ήλιο, ψευτο-celebrities με μοχίτο και πούρα Αβάνας στα αιγαιοπελαγίτικα νησιά της απληστίας και της ύβρεως. Δεδομένου ότι η Πολιτεία θα αφοσιωθεί στους νέους εικοσάρηδες για να τους εξασφαλίσει το μέλλον, το υπουργείο Παιδείας πρέπει να επικεντρωθεί στην αποστολή του: την προετοιμασία και την εκπαίδευση της νεολαίας που θα αναζητήσει εργασία σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό περιβάλλον και σε καιρούς ιδιαιτέρως οξύθυμους. Όλα θα είναι θέμα παιδείας στον 21ο. Στους νέους καιρούς επείγει επίσης η ίδρυση υπουργείου Θρησκειών. Οι άνθρωποι μέσα στην κρίση αναζήτησαν τις απαντήσεις του παρόντος στην επιστήμη και τις απαντήσεις του μέλλοντος στο «υπερβατικό» των θρησκειών.
Οι θρησκείες δεν είναι ένα παιχνίδι που αφορά τα γεωπολιτικά του κόσμου. Είναι πρωτίστως ζήτημα που ακουμπά τις ταλαιπωρημένες ψυχές των ανθρώπων. Πλέον όλων αυτών, η αναδιάταξη της κυβέρνησης και ο ανασχηματισμός της επείγουν διότι πρέπει να επανιδρυθούν αμέσως οι μηχανισμοί απορρόφησης του κοινοτικού χρήματος. Ο αραμπάς απαγορεύεται. Ένα βασικό θέμα λοιπόν είναι η διάταξη του Στρατεύματος. Ένα άλλο εξίσου σημαντικό θέμα είναι η ροή και η κατανομή του χρήματος.
Πού θα πάνε τα λεφτά. Και, το κυριότερο, με ποια κριτήρια θα πάνε. Από τις επιλογές που θα γίνουν θα προσδιοριστεί με σαφήνεια το πολιτικό πλαίσιο των εξελίξεων. Εξηγώ: Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι μετά τη δέσμευση αυτού του ποσού «μαμούθ» για την Ελλάδα τώρα αποκτά εκ νέου τη δυνατότητα να υλοποιήσει το πρόγραμμα μείωσης των φόρων για τη μεσαία τάξη, κάτι που, αν θυμάστε, περιλαμβάνεται στο σχήμα των προτάσεων της Μιράντας Ξαφά. Αποκτά επίσης τη δυνατότητα, όπως είπε ο πρωθυπουργός, για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.
Οι δυσμενείς εξελίξεις στο Ασφαλιστικό εξαιτίας της κατάρρευσης των εισφορών του ΕΦΚΑ και της αύξησης της ανεργίας ανοίγουν, όμως, ταυτόχρονα θέμα μείωσης δαπανών. Και αυτό περιλαμβάνεται στις προτάσεις Ξαφά. Η πίεση της Ε.Ε. για τη ΛΑΡΚΟ ανοίγει, τέλος, θέμα μείωσης προσωπικού στις ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΕΑΒ κ.λπ.). Σωστά μαντέψατε, υπογραφή Ξαφά κι εδώ. Η διαχείριση του «Eυρώπη Plus» θέτει λοιπόν όλο το πολιτικό σύστημα μπροστά στην πρόκληση των πολιτικών αποφάσεων. Πώς θα πορευτούμε μέσα στην καταιγίδα της ύφεσης.
Η κυβέρνηση σιγά σιγά φανερώνει το ιδεολόγημά της: «μείωση φόρων έναντι μείωσης δαπανών στον δημόσιο τομέα». Και την κρίσιμη στιγμή -εκτιμώ- θα θέσει στην αξιωματική αντιπολίτευση το δίλημμα: εθνική συνεννόηση για τις δύσκολες αποφάσεις ή εκλογές; Αυτό που δεν ξέρουμε ακόμη είναι τι λέει η αντιπολίτευση, η οποία κινείται πάντως στην κατεύθυνση της συγχώνευσης των συνιστωσών της Δημοκρατικής Παράταξης (ΣΥΡΙΖΑ – ΚΙΝ.ΑΛ.) υπό το κράτος του φόβου της συντριβής. Προσμετρήσατε, παρακαλώ, στην εξίσωση της συνεννόησης τα ελληνοτουρκικά και την Προανακριτική για τη Novartis. Άλλη η απάντηση για τη Novartis με εθνική συνεννόηση κυβέρνησης – αντιπολίτευσης και άλλη με εκλογές. Στην πρώτη «πεθαίνει», στη δεύτερη «ανασταίνεται».
