Σε άρθρο μου που είχα δημοσιεύσει στην ελληνική έκδοση του περιοδικού Monthly Review («Η ελληνικότητα στην πολιτική στρατηγική των ελληνικών κομμάτων», τ. 50, Φεβρ. 2009), έπειτα από μία αναδίφηση στις ιδρυτικές διακηρύξεις των τότε κοινοβουλευτικών κομμάτων, αλλά κυρίως μελετώντας τις πολιτικές πρακτικές και επιλογές τους, προέκυπτε αβίαστα το συμπέρασμα ότι πολύ δύσκολα θα υποστήριζε κανείς ότι υφίσταται μια πολιτική στρατηγική στο σύνολο των ελλαδικών κομμάτων προσαρμοσμένη στην ελληνικότητα.
- Από τον Γιάννη Χ. Κουριαννίδη
Ακόμη και στις περιπτώσεις εκείνες που στις ιδρυτικές διακηρύξεις τους γίνεται αναφορά στις έννοιες του έθνους και του Ελληνισμού, αυτές ουσιαστικά εκπίπτουν σε διαχειριστικές πρακτικές μιας στενής ελλαδικότητας. Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι τα κόμματα της λεγομένης Αριστεράς είτε αποφεύγουν εμφατικά να κάνουν χρήση αυτών των όρων (ΣΥΡΙΖΑ) είτε, όταν το κάνουν, τους χρησιμοποιούν μέσα από μια ταξική οπτική (ΚΚΕ).
O όρος «ελληνικότητα», όμως, προέρχεται από το επίθετο «ελληνικός», που με τη σειρά του αποδίδει χαρακτηριστικά γνωρίσματα των μελών του έθνους των Eλλήνων, αυτά δηλαδή που συνιστούν και αποτυπώνουν την κοσμοαντίληψή του και το σύστημα αξιών του. Η ταύτιση έθνους και κράτους εκτός από άστοχη είναι και αφύσικη, αφού μια οντότητα βιολογική επιχειρείται να ταυτιστεί με μια άλλη νομικού χαρακτήρα. Με την ταύτιση αυτή ουσιαστικά απαξιώνεται όλο το αξιακό σύστημα του έθνους και υποβαθμίζεται σε μια κρατική διαχειριστική αντίληψη.
Μια χαρακτηριστική αποτύπωση αυτού του γεγονότος γίνεται εύκολα αντιληπτή παρατηρώντας κανείς τόσο το συνολικό πλαίσιο δράσεων και εκδηλώσεων της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», που ιδρύθηκε και στελεχώθηκε με πρόσωπα μιας κοσμοπολίτικης αντίληψης, ύστερα από σχετική απόφαση του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, όσο και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται ο εορτασμός της επετείου των 200 ετών από την Εθνεγερσία του 1821.
Καταρχάς, η 25η Μαρτίου 1821 σηματοδοτεί για την Επιτροπή την έναρξη μιας «επανάστασης» και αποφεύγεται συστηματικά η χρησιμοποίηση του όρου «εθνεγερσία». Συρρικνώνεται δηλαδή χρονικά και γεωγραφικά η διαχρονική και διατοπική προσπάθεια αιώνων του ελληνικού έθνους να αποτινάξει τον ζυγό της σκλαβιάς των Οθωμανών. Ως αποτέλεσμα αυτής της προσέγγισης αποκόπτονται τα γεγονότα που ακολούθησαν την 25η Μαρτίου από αυτά που προηγήθηκαν αυτής κατά τους προηγούμενους αιώνες. Γεγονότα που διαδραματίστηκαν από Eλληνες ακόμη και σε γεωγραφικές περιοχές πολύ μακρύτερα από τα στενά όρια του σημερινού ελλαδικού κράτους.
Οι εκδηλώσεις τιμής της ημερομηνίας αυτής περιορίζονται στα 200 χρόνια της ύπαρξης του ελληνικού κράτους και μάλιστα στις ενότητες της ιστοσελίδας της Επιτροπής υπό τους προκλητικούς τίτλους «200 χρόνια Ελληνες & δημιουργία» και «200 χρόνια σύγχρονη Ελλάδα». Αλλά, διαβάζοντας κανείς και για τον σκοπό της ίδρυσης αυτής της Επιτροπής τα πράγματα γίνονται πολύ πιο σαφή: «Να επανασυστήσουμε την Ελλάδα, από την αρχή της σύγχρονης Ιστορίας της μέχρι και σήμερα, στην πορεία αυτών των 200 χρόνων».
Προφανώς και δεν έχουμε να «επανασυστήσουμε» καμία Ελλάδα, αφού πριν από το 1821 δεν υπήρχε Ελλάδα. Δεν υπήρχε δηλαδή ελληνικό κράτος. Πριν από το 1821 υπήρχαν οι Eλληνες. Με τις πόλεις-κράτη τους, με τον ένδοξο πολιτισμό τους, με τη διασπορά τους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη τού τότε γνωστού κόσμου, με την αγωνιώδη προσπάθειά τους να διασώσουν την ταυτότητά τους ζώντας σε πολυεθνικά περιβάλλοντα αυτοκρατορικών σχηματισμών, με τους αγώνες τους για βιολογική επιβίωση από την επέλαση βαρβάρων από Ανατολή και Δύση. Eλληνες με βαθιά ταυτοτική συνείδηση, πιστοί στο ύψιστο ιδανικό της ελευθερίας που τους οδήγησε για αιώνες στην ιστορική τους πορεία.
Η αδυναμία συνειδητοποίησης αυτής της ιστορικής πραγματικότητας δηλώνει ότι το πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας σήμερα δεν είναι πολιτικό. Eίναι πρωτίστως μορφωτικό. Πολιτικές και πνευματικές προσωπικότητες της εποχής μας, που είχαν ή εξακολουθούν να έχουν ενεργό παρουσία στη ζωή της χώρας, το έχουν ήδη κατά καιρούς επισημάνει. Δυστυχώς, η αδυναμία τους να διαμορφώσουν τις κατάλληλες συνθήκες για την επαναφορά του Ελληνισμού στην εθνική του προοπτική ξεπερνώντας τη στενή οπτική μιας κρατικής οντότητας, ίσως αποβεί τελικά ολέθρια.
*Δημοτικός Σύμβουλος Θεσσαλονίκης «Θεσσαλονίκη Πόλη Ελληνική»
