Πριν από λίγες ημέρες ένας 18χρονος Τσετσένος μουσουλμάνος, ο οποίος ζούσε από δύο ετών στη Γαλλία και είχε γαλλική παιδεία, αποκεφάλισε έναν εκπαιδευτικό, που χρησιμοποίησε σατιρικά σκίτσα του Μωάμεθ από το σατιρικό περιοδικό «Charlie Hebdo» για να διδάξει την ελευθερία του λόγου.
- Από τη Δρ. Ελένη Παπαδοπούλου*
Στο Ισλάμ ο Μωάμεθ δεν απεικονίζεται πουθενά και θεωρείται προσβολή η απεικόνισή του. Η πράξη θεωρήθηκε προσβλητική από πιστούς και εκδόθηκε fetwa, εντολή δηλαδή, να σκοτωθεί ο «άπιστος» που προσέβαλε τον Μωάμεθ. Η Γαλλία ήταν μια πρωτοπόρα χώρα που ακολούθησε μια εκπαίδευση βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα, στις ελευθερίες, στον σεβασμό στο διαφορετικό, όπου διαφορετικό ήταν κατά 99% το ισλαμικό στοιχείο, η μπούρκα και τα ισλαμικά μούσια. Απούσης της θρησκείας στα σχολεία και στον δημόσιο χώρο λόγω του νόμου περί διαχωρισμού κράτους – Εκκλησιών, το Ισλάμ βρήκε εύφορο έδαφος να απλωθεί. Επιθεωρητές της δημόσιας εκπαίδευσης είχαν προ ετών κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την ισλαμική επέκταση μέσα στα σχολεία στη Γαλλία. Ουδείς ενδιαφέρθηκε.
Σε ένα ουδετερόθρησκο κράτος, το οποίο δεν ενδιαφέρεται για τις θρησκείες στην επικράτειά του, δεν ελέγχει, δεν παρακολουθεί και δεν ορίζει τους ιερείς των δογμάτων, το Ισλάμ βρήκε γόνιμο έδαφος για να εξαπλωθεί και τελικά να κηρύξει τον πόλεμο. Δυστυχώς, στον πόλεμο Γαλλία – Ισλάμ μέχρι στιγμής καταγράφουμε σκορ 0-1 (για να μη βάλω τον πραγματικό αριθμό των νεκρών). Ενώ, λοιπόν, η Γαλλία τόσα χρόνια έχει τους μουσουλμάνους και την κουλτούρα τους στο απυρόβλητο, ενώ τους δίνει αξία, ενώ αφήνει ελεύθερο το Ισλάμ να διακηρύσσει ό,τι θέλει, αποφασίζει ξαφνικά να αλλάξει στάση. Και απαντά με την άλλη extreme τακτική: να σατιρίσει τον Μωάμεθ. Από τη μία, ασυδοσία της υπέρμετρης ανοχής, από την άλλη, ασυδοσία της επίθεσης στα ιερά και όσια του άλλου λόγω ουδετεροθρησκείας.
Η Γαλλία κλυδωνίζεται μπροστά στα αδιέξοδα που η ίδια δημιούργησε. Καλά θα κάνει η Γαλλική Δημοκρατία να κοιτάξει λίγο τις δικές της ευθύνες. Ο ηθικός αυτουργός δεν είναι μόνο ο φανατικός ιμάμης που όπλισε τον 18χρονο. Είναι και το γαλλικό δικαστήριο που έδωσε το άσυλο στην οικογένεια των Τσετσένων, ενώ οι υπηρεσίες ασύλου είχαν απορρίψει το αίτημά τους. Είναι οι γαλλικοί νόμοι που επιτρέπουν τη βλασφημία, η γαλλική κουλτούρα που επέτρεψε να απαλειφθεί ένα κομμάτι της ταυτότητας της γαλλικής κοινωνίας το οποίο αφορούσε το θρήσκευμα. Είναι ο νόμος του 1905 που διαχωρίζει το κράτος από τις Εκκλησίες, καθιστώντας το ουδέτερο ως προς αυτές. Το ουδετερόθρησκο κράτος, όμως, θα έρθει να το καταλάβει και να το καταργήσει ο φανατικός αλλόθρησκος. Γιατί το ουδέτερο για αυτούς δεν είναι θέση, είναι αδυναμία.
*Διδάκτωρ Διδακτικής Γλωσσών και Πολιτισμών του Πανεπιστημίου Paris III – Sorbonne Nouvelle
