Τo εδρεύον στο Κατάρ τηλεοπτικό κανάλι Al Jazeera πρωταγωνιστεί εσχάτως με ρεπορτάζ, «αποκαλύψεις» και παρεμβάσεις στον διπλωματικό πόλεμο εντυπώσεων εις βάρος του Ελληνισμού και των δικαίων του.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Τον Απρίλιο του 2020, σε ρεπορτάζ του Γκλεν Ελις, αποδόθηκε στη Θράκη μας ο χαρακτηρισμός της «αμφισβητούμενης περιοχής», οι δε μουσουλμάνοι κάτοικοί της χαρακτηρίστηκαν συλλήβδην «Τούρκοι». Τον Οκτώβριο του 2020 το ίδιο κανάλι προέβαλε το γνωστό βίντεο με τον πρόεδρο της Κυπριακής Βουλής -προϊόν παγίδευσης του χώρου στον οποίο έγινε η συνομιλία για τις κινεζικές βίζες-, με αποτέλεσμα την παραίτηση του κυρίου Συλλούρη από το αξίωμά του. Πάνω σε αυτό το ζήτημα «χτίζεται» στη Μεγαλόνησο η αμφισβήτηση του Προέδρου Αναστασιάδη στην πορεία προς την άτυπη Πενταμερή του Μαρτίου.
Όλως συμπτωματικώς, αυτό το κανάλι και αυτό τον όμιλο επιλέγουν εσχάτως Έλληνες πανεπιστημιακοί, μέλη του ΕΛΙΑΜΕΠ για να καταθέσουν τα διαπιστευτήριά τους και να εισηγηθούν στη διεθνή κοινή γνώμη (ειδικώς στον αραβικό κόσμο) πώς φαντάζονται έναν συμβιβασμό Ελλάδος – Τουρκίας. Αν κρίνω και από το κείμενο άλλου ομότιμου καθηγητή του ελληνικού πανεπιστημίου που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα» το περασμένο Σάββατο, έχει «πέσει γραμμή»: Όλοι επικαλούνται τον κίνδυνο του πολέμου και τις «ολέθριες συνέπειές του» προκειμένου να πείσουν τους ζαλισμένους Έλληνες για την ανάγκη ενός επώδυνου εθνικού συμβιβασμού. Ωστόσο οι απόψεις των καθηγητών Ιωακειμίδη και Ψαρόπουλου, τις οποίες παραθέτω πιο κάτω, δημοσιευθείσες στο Al Jazeera News, «εξελίσσουν» την επιχειρηματολογία. Κυρίως του κ. Ιωακειμίδη.
Πρώτον, γιατί αποκαλύπτουν τα πρακτικά των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδος – Τουρκίας της περιόδου των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Για να υπογραμμίσουν ότι το μόνο που συζητούσε τότε η Ελλάς με τους Τούρκους ήταν τα χωρικά ύδατα και ότι είχε συμφωνήσει -η Ελλάς του ΠΑΣΟΚ, μην ξεχνιόμαστε- σε 12 μίλια χωρικά ύδατα για την ηπειρωτική χώρα και σε 6 μίλια χωρικά ύδατα για τα νησιά του Αιγαίου, πλην Κυκλάδων!
Την αποκάλυψη αυτή επιβεβαιώνει, σύμφωνα με το κανάλι, και «ανώτερη ελληνική διπλωματική πηγή»! Τα πρακτικά, βεβαίως, δεν είναι άγνωστα: Τα αποκάλυψε η εφημερίδα μας τον Αύγουστο του 2020. Τα έχουν στη διάθεσή τους και οι Τούρκοι. Έχει όμως μεγάλη σημασία γι’ αυτούς να «φωτίζονται» από Ελληνες αξιωματούχους, μέλη του ΕΛΙΑΜΕΠ και ανώτερες διπλωματικές πηγές σε διεθνή ΜΜΕ.
Δεύτερον, εξελίσσουν την επιχειρηματολογία του συμβιβασμού, διότι ζητούν άρον άρον ελληνική υποχώρηση, με πρόσχημα μια ευρωπαϊκή οδηγία του 2014, η οποία μας τάσσει προθεσμία έως τον Μάρτιο του 2021, προκειμένου να ορίσουμε τα χωρικά μας ύδατα για κάθε οικονομική δραστηριότητα, όπως η αλιεία, οι ΑΠΕ, οι υδατοκαλλιέργειες και οι υδρογονάνθρακες.
Τρίτον, γιατί θέτουν με μεγάλη ευκρίνεια το δίλημμα «μείωση εθνικών χωρικών υδάτων ή πόλεμος»! Χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι κατ’ ουσίαν μιλάμε για τη μεγαλύτερη οπισθοχώρηση του Ελληνισμού στο Αιγαίο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Την οποία προτείνουν ΕΛΛΗΝΕΣ στην καταγωγή καθηγητές.
Ήτοι όχι απλώς τη μη άσκηση δικαιώματος που απορρέει από το Διεθνές Δίκαιο (12 μίλια), αλλά την εκχώρηση του δικαιώματος αυτού, αμαχητί, σε τρίτους. Με ορατή την προοπτική -αυτό είναι το διακύβευμα- να αλλάξει αφεντικό το Αιγαίο στο μέλλον! Εξοχα! Είστε άξιοι του μισθού σας -της συντάξεώς σας, εννοώ-, αγαπητοί ομότιμοι. Ακολούθως παρατίθενται οι δηλώσεις που έκαναν οι κύριοι καθηγητές – μου εστάλησαν από λίαν αξιόπιστη πηγή στην περιοχή. Δώσατε, παρακαλώ, προσοχή κυρίως στις δηλώσεις του διαχρονικού συνομιλητή του κ. Σημίτη, καθηγητή Ιωακειμίδη.
«Επανέναρξη διερευνητικών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας / δηλώσεις Ελλήνων ακαδημαϊκών / αναφορά σε αποτελέσματα προηγούμενων διερευνητικών.
Al jazeera, John Psaropoulos: Άρθρο σχετικά με την επανέναρξη -μετά πέντε έτη- των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Οι εν λόγω επαφές είναι άτυπες και μη δεσμευτικές, αλλά η πορεία τους δύναται να οδηγήσει σε διαπραγματεύσεις που ενδεχομένως να καταλήξουν σε κάποια συνθήκη ή σε κάποια συμφωνία για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αν δεν συμβεί τίποτε από τα δύο, οι ελληνοτουρκικές τεταμένες σχέσεις θα παραμείνουν, με δυνητικά “ολέθριες συνέπειες”, σημειώνεται. Το άρθρο αναφέρεται στις ελληνοτουρκικές διαφορές, καθώς και στη διαφωνία των δύο κρατών όσον αφορά την ατζέντα, γεγονός που περιπλέκει τις συνομιλίες.
Η Τουρκία επιθυμεί συζήτηση εφ’ όλης της ύλης, συμπεριλαμβανομένης της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, αμφισβητεί την κυριαρχία 18 νησιών, τα οποία αποκαλεί “γκρίζες ζώνες” και έχει κάνει λόγο ακόμα και για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης. Η Ελλάδα επιθυμεί μια πιο περιορισμένη ατζέντα, όπου δεν θα τίθεται θέμα ούτε για τα εδάφη της ούτε για το δικαίωμά της για επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια. Σύμφωνα με τον καθηγητή Παναγιώτη Ιωακειμίδη, “και οι δύο πλευρές πρέπει να επιδείξουν ευελιξία όσον αφορά την ατζέντα”. “Η Τουρκία θα πρέπει να αποσυρθεί από θέματα όπως η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και οι λεγόμενες γκρίζες ζώνες. Η Ελλάδα θα πρέπει να επιδείξει ευελιξία και να συμφωνήσει να συζητήσει τα χωρικά ύδατα”.
Ο Ιωακειμίδης επισημαίνει ότι το κύριο θέμα των προηγούμενων διερευνητικών ήταν τα χωρικά ύδατα και όχι η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα. Κατά τους 60 γύρους διερευνητικών επαφών μεταξύ 2002-2016 “είχαμε σχεδόν φτάσει σε συμφωνία” σημειώνει ο Ιωακειμίδης. Την πληροφορία αυτή επιβεβαιώνει -υπό καθεστώς ανωνυμίας- ανώτερη ελληνική διπλωματική πηγή. “Δεν υπήρξε επίσημη συμφωνία… και κάθε πλευρά ερμηνεύει ελαφρώς διαφορετικά τι είχε ειπωθεί, αλλά, ευρύτερα, οι συνομιλίες είχαν συμφωνήσει σε 12 ναυτικά μίλια ελληνικών χωρικών υδάτων από τις ακτές της ηπειρωτικής χώρας στο Αιγαίο, και πιθανόν για τις Κυκλάδες, αλλά 6 ναυτικά μίλια για τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου”.
Παρά την ύπαρξη της σύμβασης για το δίκαιο της θάλασσας, ο Ιωακειμίδης δεν πιστεύει ότι η Ελλάδα μπορεί εν τέλει να επιμείνει στην επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια στο σύνολο του Αιγαίου. “Δεν έχω καμία απολύτως αμφιβολία [ότι η Τουρκία θα κηρύξει πόλεμο]” σημειώνει, προσθέτοντας ότι η Τουρκία προτιμά μια “διαφοροποιημένη επέκταση των χωρικών υδάτων”, όπως αυτή που είχε συμφωνηθεί το 2001, όταν είχαν ξεκινήσει μυστικές επαφές. Αν δεν υπάρξει συμβιβασμός, η μόνη ειρηνική λύση είναι η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, σημειώνουν οι ειδικοί. Επισήμως, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει το ΔΔΧ, αλλά και σε αυτό τον τομέα φαίνεται πως οι παλαιότερες διερευνητικές είχαν αποφέρει κάποιο αποτέλεσμα. “Το 2004 είχαμε συμφωνήσει ανεπίσημα σε ένα πακέτο μέτρων, που συμπεριλάμβανε την προσφυγή στη Χάγη” σημειώνει ο Ιωακειμίδης.
Γιατί τώρα; Η Τουρκία έχει απομονωθεί διπλωματικά λόγω των στρατιωτικών της παρεμβάσεων σε Συρία και Λιβύη, της στήριξής της στο Αζερμπαϊτζάν, της παραβίασης του ελληνικού εναέριου χώρου και της “καταπάτησης” της ελληνικής και της κυπριακής ΑΟΖ. Ο νεοκλεγείς Αμερικανός πρόεδρος εμφανίζεται λιγότερο φιλικός απέναντι στην Τουρκία σε σύγκριση με τον προκάτοχό του και η τουρκική οικονομία χρειάζεται μεγαλύτερη πρόσβαση στη σταθερή ευρωπαϊκή αγορά. “Η Τουρκία… θέλει να προσεγγίσει την Ε.Ε., αλλά δεν μπορεί αν δεν προσεγγίσει την Ελλάδα” σημειώνει ο Ιωακειμίδης. Ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος έχει ασκήσει κριτική στη στάση της Ε.Ε. για την ανατολική Μεσόγειο στο παρελθόν, είπε πρόσφατα σε Ευρωπαίους πρέσβεις στην Αγκυρα ότι είναι έτοιμος για “βελτίωση σχέσεων”. Επιπλέον, οι κινήσεις της Τουρκίας ενεργοποίησαν την Ελλάδα, η οποία άρχισε το 2014 να παραχωρεί δικαιώματα γεωτρήσεων, αν και το σχετικό ενδιαφέρον έχει μειωθεί για τις περιοχές τις οποίες αμφισβητεί η Τουρκία. Η Ελλάδα πιέζεται και για άλλους λόγους.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκή οδηγία του 2014, κάθε κράτος-μέλος πρέπει να ορίσει τα χωρικά του ύδατα και την ΑΟΖ του για κάθε οικονομική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της αλιείας, της υδατοκαλλιέργειας, της έρευνας υδρογονανθράκων και της παραγωγής ΑΠΕ. Η προθεσμία λήγει τον Μάρτιο του 2021.
Ενδεχομένως, καταλήγει ο αρθρογράφος, οι οικονομικές προοπτικές στην περιοχή και η οικονομική αιμορραγία λόγω των αμυντικών δαπανών, καθώς και η συνεχής απειλή ένοπλης αντιπαράθεσης, να ωθήσουν εν τέλει την Ελλάδα και την Τουρκία σε μια τολμηρή πολιτική συμφωνία, ή τουλάχιστον σε μια διεθνή διαιτησία [Greece, Turkey launch Mediterranean crisis talks after 5 years]».
