Πώς ο Τούρκος πρόεδρος επιχειρεί να εμφανίσει ένα «νέο» πρόσωπο, έχοντας ακόμη τις «πλάτες» του Βερολίνου
- Του Μιχάλη Ψύλου
«Ο τζογαδόρος ψάχνει φίλους!» είναι ο τίτλος της «Suddeutsche Zeitung» του Μονάχου. Ποιος είναι ο «τζογαδόρος»; Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σύμφωνα με τη δεύτερη μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Γερμανίας. Και ψάχνει φίλους, γιατί είναι «σχεδόν εντελώς απομονωμένος, λόγω της εξωτερικής του πολιτικής».
Στο άρθρο που υπογράφει ο διάσημος δημοσιογράφος Τόμας Αβενάριους, τονίζεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος «ύστερα από επτά χρόνια ψυχρών σχέσεων με την Αίγυπτο χωρίς κανένα πρόβλημα, προσπαθεί τώρα να προσεγγίσει το Κάιρο». Οι λόγοι για την τρέχουσα στροφή της Αγκυρας είναι προφανείς, γράφει η «SZ»: «Η εξωτερική πολιτική του Ερντογάν, της οποίας η εργαλειοθήκη κυμαίνεται από απειλές εναντίον Ελλήνων και Κυπρίων έως στρατιωτικές επεμβάσεις στους εμφύλιους πολέμους στη Λιβύη και τη Συρία, αποδεικνύεται αδιέξοδη».
Η ιταλική «Il Manifesto» προσπαθεί επίσης να εξηγήσει γιατί ξαφνικά «ο Ερντογάν έκρυψε το τσεκούρι και έπιασε τη διπλωματία». «Μα, είναι απλό» γράφει η ιταλική εφημερίδα. «Η Αγκυρα δεν αντέχει, γνωρίζοντας ότι κινδυνεύει πλέον να έχει άλλον αντίπαλο και πολύ ισχυρό, καθώς, όπως αναμενόταν, η κυβέρνηση Μπάιντεν, ενώ αναγνωρίζει τον ρόλο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, υιοθετεί πιο σκληρή γραμμή απέναντι στον Ερντογάν». Συνεπώς, προσθέτει η ιταλική εφημερίδα, «μεταξύ παλαιών και νέων αντιπάλων, ο Ερντογάν στοχεύει να δημιουργήσει καλύτερες και γόνιμες σχέσεις με την Αίγυπτο, μια χώρα που πριν από μερικές εβδομάδες ήταν ένας από τους χειρότερους εχθρούς του. Χρειάζεται αμέσως την υποστήριξη του Καΐρου στη διαμάχη με την Ελλάδα σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών».
Ο Τούρκος πρόεδρος επιχειρεί λοιπόν να εμφανίσει ένα «νέο» πρόσωπο. «Δεν χτυπά πλέον τη γροθιά του στο τραπέζι, αλλά επικεντρώνεται στη διπλωματία, και η στροφή αυτή δεν περιορίζεται απαραίτητα στους εναγκαλισμούς με την Αίγυπτο» σημειώνει η «Il Manifesto». Μετά τις σφοδρές επιθέσεις των τελευταίων μηνών κατά του «ψυχασθενούς» -όπως τον χαρακτήρισε- Γάλλου προέδρου Μακρόν, ο Ερντογάν δηλώνει τώρα ότι επιδιώκει τον διάλογο. Το ίδιο κάνει και με την Ε.Ε., εν όψει της Συνόδου Κορυφής σε οκτώ ημέρες. Όχι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρόκειται να επιβάλουν τίποτα κυρώσεις στην Τουρκία…
Στην έκθεση που ετοιμάζει για τη σύνοδο ο -γνωστός για τα φιλικά του αισθήματα προς την Αγκυρα- επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Τζόζεπ Μπορέλ, μόνο επαινετικά λόγια και κάποιες μικροενστάσεις αναμένουμε να ακούσουμε για τη στάση της Τουρκίας από την προηγούμενη σύνοδο του Δεκεμβρίου. Άλλωστε, και με τις λεγόμενες «διερευνητικές επαφές» ανάμεσα στην Αθήνα και την Αγκυρα, αντικειμενικά «εξωραΐζεται» δυστυχώς το νέο πρόσωπο του Ερντογάν. «Διερευνητικές επαφές» τις οποίες ακόμη και ο «Ελεύθερος Τύπος» χαρακτήρισε χθες πρωτοσέλιδα «τυπική διαδικασία». Όλοι θέλουμε, φυσικά, την επίλυση μέσω διαλόγου της μίας και μοναδικής ελληνοτουρκικής διαφοράς, που αφορά τη νησιωτική υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ.
Μόνο που τα σχέδια της Αγκυρας είναι πολύ διαφορετικά και φτάνουν μέχρι την ακύρωση της Συνθήκης της Λωζάννης. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, όμως, ο Ερντογάν προσπαθεί να αποσπάσει την έξωθεν καλή μαρτυρία. Και ετοιμάζεται να καταστήσει «ισότιμο συνομιλητή» της διεθνούς κοινότητας το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος στις συνομιλίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στη Γενεύη, στα τέλη Απριλίου.
Ό,τι δεν κατάφερε, δηλαδή, με το «τσεκούρι» ο «Αττίλας» προσπαθεί να το επιτύχει με τη διπλωματία ο Ερντογάν. Έχει άλλωστε ακόμη τις «πλάτες» του Βερολίνου, αν και με την ήττα που υπέστησαν οι Χριστιανοδημοκράτες της καγκελαρίου Μέρκελ στις πρόσφατες εκλογές σε δύο σημαντικά γερμανικά κρατίδια φαίνεται πλέον ότι αλλάζει το πολιτικό σκηνικό στη Γερμανία. Και δεν είναι πλέον καθόλου σίγουρο ότι το κόμμα της Μέρκελ θα εξακολουθήσει να έχει υπό τον έλεγχό του την Καγκελαρία μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του ερχόμενου Σεπτεμβρίου.
Ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί εναγωνίως να βελτιώσει τις σχέσεις της Αγκυρας και με τις μοναρχίες του Κόλπου -ειδικά με τη Σαουδική Αραβία-, αλλά και με το Ισραήλ! Τον επόμενο μήνα, μάλιστα, θα φιλοξενήσει στην Κωνσταντινούπολη και ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ εκπροσώπων της αφγανικής κυβέρνησης και των Ταλιμπάν. Ίσως να ελπίζει ότι μπορεί να είναι υποψήφιος για το… Νόμπελ Ειρήνης 2021!
Γνήσιος «τζογαδόρος» κατά τη «SZ» ο Ερντογάν, βλέπει άλλωστε ότι «τα συντηρητικά σουνιτικά κράτη, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αντιμετωπίζουν πλέον το σιιτικό Ιράν ως τον κύριο εχθρό, βάζοντας στην άκρη το παλαιστινιακό πρόβλημα, που ήταν κεντρικό εδώ και δεκαετίες. Το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και τα ΗΑΕ έχουν δημιουργήσει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ. Η Σαουδική Αραβία είναι ακόμα διστακτική, αλλά θα μπορούσε να ακολουθήσει. Ολα αυτά τα κράτη αντιτάχθηκαν στην Αραβική Άνοιξη, την κατέστειλαν ή βοήθησαν τα φιλικά κράτη να κάνουν ακριβώς αυτό. Τώρα σχηματίζουν συμμαχία εναντίον της Τεχεράνης, λίγο πολύ ανοιχτά, μαζί με το Ισραήλ» τονίζει η γερμανική εφημερίδα. Και ο Ερντογάν από κοντά.
«Επειδή τα αραβικά κράτη συμφιλιώνονται, η Τουρκία πρέπει να αναζητήσει διαφορετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να βοηθήσει τα κράτη του Κόλπου να τα βρουν τώρα με το Κατάρ, τον μόνο πραγματικό αραβικό σύμμαχο των Τούρκων. Το Κατάρ θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τον Ερντογάν να διαδραματίσει λιγότερο αντιφατικό ρόλο και να διασωθεί σε αυτή τη νέα γεωπολιτική διαδικασία» γράφει η «Il Manifesto», μήπως και καταφέρει να πλασαριστεί στο νέο αυτό γεωπολιτικό παζλ, βάζοντας φυσικά στην άκρη δήθεν αρχές και ενστάσεις. Μόνο η πολιτική του επιβίωση τον ενδιαφέρει, άλλωστε – τα άλλα τα βρίσκει! Ωστόσο, «ο τζογαδόρος Ερντογάν μπορεί να έχει κάποιες σύντομες επιτυχίες στη Μεσόγειο, αλλά έχει κάνει πιο πολλούς εχθρούς» γράφει η «Suddeutsche Zeitung».
