Αν έχεις την επαγγελματική διαστροφή να μελετάς τα βασικά κείμενα του Συνεδρίου του ΚΚΕ μέσα σε συνθήκες καύσωνα 40 βαθμών Κελσίου, στο τέλος αποζημιώνεσαι! Όλο και κάτι μαθαίνεις.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Για να είμαι ειλικρινής, αρχικώς μου απέσπασε την προσοχή ένα ενημερωτικό κείμενο του Περισσού για τον αριθμό και την ποιότητα των μελών της κομματικής δύναμης του Κομμουνιστικού Κόμματος (βλ. ieidiseis.gr, «Η ανθρωπογεωγραφία του κόμματος»), το οποίο, αν και υποστήριζε ότι υπήρξε ανανέωση μελών στην κομματική βάση, πρόχειρη μελέτη του έδειχνε το αντίθετο. Σύμφωνα με αυτό: Η δύναμη των μελών του κόμματος αυξήθηκε μόλις κατά 0,7% σε σύγκριση με το προηγούμενο συνέδριο (παρά τις νέες «στρατολογίες», όπως είναι ο επίσημος κομματικός όρος). Το 50% των μελών του ΚΚΕ είναι από 50 ετών έως άνω των 75 (ωσάν να πρόκειται για… όμιλο αναμνήσεων).
Η κομματική δύναμη είχε απώλειες λόγω διαγραφών και εθελοντικών αποχωρήσεων κατά 7,3% και λόγω θανάτων κατά 7,35%. Γενικώς δεν το λες ανανέωση όλο αυτό. Ωστόσο, αυτό που με κέντρισε ακόμη περισσότερο ήταν οι αιτίες που κατά τους συντάκτες του σημειώματος δεν προχώρησε η «κομματική οικοδόμηση». Κατ’ αυτούς, «Η κομματική οικοδόμηση γενικά καθυστερεί και αποδείχτηκε ένα καθήκον πολύ σύνθετο, επομένως και δύσκολο στην υλοποίησή του, που προσκρούει σε παλιούς και νέους ανασταλτικούς παράγοντες όπως:
• Στην απόσταση επιτελικής και εκτελεστικής εργασίας, αλλά και στις νέες δυσκολίες που προκύπτουν πλέον από τις εκτεταμένες εφαρμογές της Πληροφορικής στην ταχεία και συνοπτική πληροφόρηση, ο εθισμός στην οποία μειώνει την εκπαίδευση και την ικανότητα για μελέτη, περιορίζει την ανάπτυξη κριτικής σκέψης και αντίστοιχης δράσης.
• Στην επιδείνωση των ωραρίων εργασίας, στην αστάθειά τους. Στη μορφή της τηλεργασίας από το σπίτι.
• Στον περιορισμό της στήριξης των νέων γονιών από τις γιαγιάδες και τους παππούδες λόγω της παράτασης του ορίου συνταξιοδότησης, σε συνδυασμό με την αύξηση των εργαζόμενων γυναικών».
Πόλεμος
Η αμηχανία των κομμουνιστών απέναντι στην τεχνολογία και στις συνέπειες που έχει στον τρόπο οργάνωσης των κομμάτων καθίσταται περισσότερο έκδηλη στον δεύτερο τόμο με τις θέσεις του ΚΚΕ, στο κεφάλαιο για τον «ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους». Εκεί εξηγείται πέραν πάσης αμφιβολίας γιατί το ΚΚΕ πολεμά το ψηφιακό κόμμα και το ψηφιακό συνδικάτο. Γιατί η σύγχρονη τεχνολογία εξουδετερώνει τον παραδοσιακό τρόπο δράσης του. Άλλο να «στρατολογείς» νέα μέλη στη διαδήλωση, στο εργοστάσιο, στους μαζικούς χώρους και άλλο να τα ψάχνεις στο facebook. Το πολιτικό «ψηστήρι» εκεί γίνεται πιο δύσκολα.
Αντιγράφουμε και πάλι από τα επίσημα κείμενα του Συνεδρίου του ΚΚΕ:
«32. Με αφορμή την πανδημία επιταχύνθηκε από την κυβέρνηση της Ν.Δ., µε τη σύμφωνη γνώµη και των άλλων κομμάτων, η προώθηση µιας σειράς “µεταρρυθµίσεων” που αφορούν κυρίως τον λεγόµενο “ψηφιακό µετασχηµατισµό της κοινωνίας και του κράτους”, την “ψηφιακή διακυβέρνηση” κ.λπ.
(…) Η τηλεργασία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγµα για το πώς προσαρµόζονται οι νέες τεχνολογίες -και κυρίως οι ψηφιακές- στις ανάγκες του κεφαλαίου. Η ψηφιοποίηση χρησιµοποιείται ως εργαλείο εντατικοποίησης της εργασίας αλλά και της κρατικής καταστολής.
(…) Παράλληλα, αστικά κόµµατα εµφανίζουν ως εκσυγχρονισµό στη λειτουργία τους την ψηφιοποίησή τους. Άσχετα µε τη -µέχρι στιγµής- αποτυχία τέτοιων εγχειρηµάτων στη χώρα µας (βλ. i-SYRIZA), τέτοιες αλλαγές θα επιταχυνθούν, διαµορφώνοντας ακόµα πιο “προσωποπαγή” κόµµατα, κόµµατα µε µέλη-“ψηφιακούς ακολούθους”, σε πλήρη αντιδιαστολή µε την “περισσότερη δηµοκρατία” την οποία επικαλούνται.
Τέτοιες αλλαγές επιδιώκεται να επιβληθούν και στα συνδικάτα, στους φοιτητικούς συλλόγους (ηλεκτρονικές ψηφοφορίες, µητρώο συνδικαλιστικών στελεχών) κ.ά. Το γεγονός ότι ιδιαίτερα η νέα γενιά είναι εξοικειωµένη µε την επικοινωνία, όπως έχει σήµερα διαµορφωθεί, και τη στρεβλή κοινωνικοποίηση που αυτή διαµορφώνει αξιοποιείται ώστε αυτές οι αντιδραστικές αλλαγές να εµφανίζονται ως αυτονόητες. Στην πραγµατικότητα, γίνονται νέα εργαλεία κρατικής και εργοδοτικής χειραγώγησης εργατικών και άλλων δυνάµεων, της νεολαίας τους, µε στόχο την υπονόµευση της συµµετοχής, της συζήτησης, των µαζικών δηµοκρατικών διαδικασιών κ.λπ.»
Το άγχος των κομμουνιστών ότι η τεχνολογία σε συνδυασμό με τις νέες μορφές εργασίας (τηλεργασία) αφαιρεί τη διαπροσωπική επαφή – επικοινωνία και καταργεί στην πράξη το κόμμα στα συνδικάτα, στους φοιτητικούς συλλόγους και αλλαχού είναι και έκδηλο και δικαιολογημένο. Και τολμώ να πω ότι δεν αφορά μόνο το ΚΚΕ. Σήμερα «γελάμε» με τα παθήματα του Περισσού που αρνείται να παρακολουθήσει στοιχειωδώς τις σύγχρονες τάσεις και η εποχή τον ξεπερνά καθ’ ομολογίαν του.
Σήμερα έχουμε όλη την άνεση να λέμε στους κομμουνιστές «καλά να πάθετε», καθώς η δράση τους στα συνδικάτα, κυρίως με τις απεργίες που προκηρύσσονταν για ψύλλου πήδημα και κατέστρεψαν επιχειρήσεις, έδωσε την αφορμή στο «σύστημα» -για να μιλήσουμε με τους όρους τους- να νομοθετήσει τον ηλεκτρονικό τρόπο προκήρυξης απεργιών. Η αλαζονεία του ΠΑΜΕ και οι παρελάσεις με κομσομόλικο βηματισμό στην πλατεία Συντάγματος πληρώνονται. Αλλά εν πάση περιπτώσει, όπως έχω επισημάνει και άλλη φορά, δεν είναι οι κομμουνιστές που φθίνουν ο αντίπαλος.
Στο τέλος της γραφής σε δυο τρεις στιγμές κομβικές για το έθνος, όπως τα επεισόδια αποσταθεροποίησης του 2008, η απόπειρα εισβολής ακραίων στοιχείων στο Κοινοβούλιο το 2011 και η σύσκεψη αρχηγών υπό τον Παυλόπουλο για την παραμονή στο ευρώ το 2015, το ΚΚΕ έδρασε κατά τρόπο υπεύθυνο σε σύγκριση με άλλους ανεύθυνους. Ο αντίπαλος είναι κατά τη γνώμη μου άλλος, αφορά όλο το πολιτικό σύστημα και οι κομμουνιστές μέσα στο άγχος τους τον αναδεικνύουν. Ο αντίπαλος είναι τα εικονικά κόμματα και οι ψηφιακοί αρχηγοί. Την τεχνολογία προφανώς και δεν πρέπει να την αγνοείς, οφείλεις να την αξιοποιείς και να προσαρμόζεσαι σε αυτήν. Να σε ορίζει, αλλά όχι να σε καθορίζει. Αλλά αυτό που διαπιστώνω είναι ότι τα κόμματα αξιοποιούν την τεχνολογία, τα zoom, τις τηλεδιασκέψεις εκ του μακρόθεν για να αποφύγουν την απευθείας επαφή με τον λαό. Επαφή που καμιά φορά είναι και δυσάρεστη.
Η δημοκρατία τα έχει αυτά. Κάπως έτσι από τα μαζικά κόμματα (η Ν.Δ. είχε 1.000.000 μέλη το 1985 επί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη) οδηγούμαστε στα ψηφιακά τεμπέλικα κόμματα με τις χρυσές ψηφιακές κάρτες μελών και τους αφανείς χρηματοδότες. Μακριά από τον λαό. Η ψηφιακή εικονική δημοκρατία εξυπηρετεί. Σύμφωνοι. Αλλά η προσωπική επαφή, ο διάλογος, ακόμη και το κτύπημα στην πλάτη, η αφή και το άγγιγμα είναι έννοιες αναντικατάστατες στη δημοκρατία.
Με την τεχνολογία φθάνει πιο γρήγορα η φωνή των κομμάτων στον λαό. Πράγματι. Αλλά σε συνδυασμό με τις νέες μορφές εργασίας, όπως μελαγχολικώς διαπιστώνουν οι κομμουνιστές για τον εαυτό τους, διευρύνεται και η απόσταση από τον λαό. Τα κόμματα, οι δημοσιογράφοι, το σύστημα βολευόμαστε σήμερα από τη μεταρρύθμιση. Με το ψηφιακό κράτος κερδίζουμε χρόνο.
Οι γραφειοκρατίες χάνουν την ισχύ τους. Από προσωπική πείρα σας βεβαιώ όμως ότι η απευθείας επαφή με την κοινωνική ατμόσφαιρα δίνει τη δυνατότητα καλύτερης κατανόησης προβλημάτων και συμπεριφορών σε βάθος. Στις μάχες των αμφιθεάτρων στα ΑΕΙ μάθαμε τον πλούτο του επιχειρήματος. Δοκιμάζαμε τις ιδέες μας και την αντοχή τους στην πράξη στις καταπρόσωπο αντιπαραθέσεις μας με την Αριστερά. Τώρα τα κόμματα κάνουν πολιτική θερμοκηπίου. Γι’ αυτό και δυσκολεύονται να διακρίνουν τις τάσεις του εκλογικού σώματος.
Οι δημοσκοπήσεις δεν καταφέρνουν πάντοτε -ιχνηλατείς από τηλεφώνου έναν λαό που μια ζωή θεωρεί ότι παρακολουθείται;- να τις εντοπίσουν. Εάν ποτέ τα κόμματα αποκτούσαν την αίγλη, την απήχηση και την ακτινοβολία που διέθεταν μετά την πτώση της δικτατορίας και αν η λέξη «πολιτικός» είχε την ίδια βαρύτητα με τότε πολλά φαινόμενα από την παρακμή που ζούμε θα τα είχαμε γλιτώσει. Να μη διασκεδάζουμε λοιπόν που οι κομμουνιστές μοιρολογούν σήμερα το κακό που βρήκε τις οργανώσεις τους εξαιτίας της καθολικής χρήσης της τεχνολογίας ως μέσου πολιτικής επικοινωνίας.
Θα έρθει η στιγμή που τα εικονικά αστικά κόμματα και οι ψηφιακοί αρχηγοί θα καταρρεύσουν στις κάλπες, αν συνεχίσουν να μην αφουγκράζονται απευθείας τις κοινωνίες.
