Δεν αποκάλεσε τυχαία την Ελλάδα «μικρή» ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Η προσέγγισή του ανατρέχει στη νεότερη Ιστορία της χώρας και την αντίληψη που είχαν για τον ρόλο της οι κατά καιρούς ηγεσίες της. Η φράση «μικρή πλην έντιμος Ελλάς» ήταν η απάντηση της συντηρητικής αντιπολίτευσης του Δημητρίου Γούναρη και των φιλοβασιλικών στο δόγμα του Ελευθερίου Βενιζέλου για την Ελλάδα των «δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών». Ο μεγάλος Κρητικός είχε την άποψη ότι η Ελλάς πρέπει να ρισκάρει, να εντάσσεται σε διεθνείς άξονες, να μπαίνει μπροστά, να αναμειγνύεται σε διεθνείς διενέξεις και, σε αντάλλαγμα, να κερδίζει εδάφη, επιρροή, κύρος στη διεθνή κοινότητα. Ο Βενιζέλος είχε ταχθεί υπέρ αποστολής εκστρατευτικού σώματος στην Ουκρανία, ενώ ηγήθηκε της μικρασιατικής εκστρατείας κατόπιν παράκλησης των Βρετανών. Όχι εξαιτίας δικής του, πρωτογενούς απόφασης.
«Άρπαξε την ευκαιρία» και θα του είχε βγει, αν περιοριζόταν στα παράλια. Η έκβαση της μικρασιατικής εκστρατείας (την οποία χρεώθηκε με τη δίκη και την εκτέλεση των έξι η συντηρητική παράταξη) είχε μία στρατηγική συνέπεια: Αναθεώρησε πλήρως για τα πολλά επόμενα χρόνια τον τρόπο σκέψης της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Με εξαίρεση την αποστολή εκστρατευτικού σώματος στην Κορέα επί Παπάγου και ειρηνευτικών ελληνικών δυνάμεων σε χώρες της Βαλκανικής επί Σημίτη, ουδέποτε η Ελλάς στις δεκαετίες που ακολούθησαν παρασύρθηκε να συμμετάσχει σε πολεμικές συρράξεις μακριά από το έδαφός της.
Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος αρνήθηκε το 1973 να διευκολύνει στρατιωτικά τη συμμαχία ΗΠΑ – Ισραήλ στον αραβοϊσραηλινό Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ (φοβήθηκε ότι τα αμερικανικά πλοία που ελλιμενίζονταν στην Ελευσίνα και έφεραν πυρηνικά όπλα θα γίνονταν στόχος των Σοβιετικών) και έπεσε από την εξουσία διά του Πολυτεχνείου. Ο Κώστας Καραμανλής πλήρωσε, το 2008, ακριβά την άρνησή του να στείλει Στρατό στο Αφγανιστάν. Οπως ήρθαν τα πράγματα προχθές στη Βουλή, λοιπόν, οι κύριοι Μητσοτάκης και Τσίπρας ανέπτυξαν ένα διαφορετικό δόγμα εξωτερικής πολιτικής, όντες και οι δύο ιδεολογικοί οπαδοί της Δύσης. Ο Κυριάκος, με λογική Ελευθερίου Βενιζέλου, έδειξε ότι ασπάζεται πλέον το δόγμα της έμπρακτης ένταξης της Ελλάδας σε άξονες κρατών με αγορές εξοπλισμών και αποστολή στρατευμάτων, αντί ανταλλαγμάτων, στη διαμάχη με την Τουρκία στο Αιγαίο.
Ο πρωθυπουργός διεκήρυξε ότι η Ελλάς είναι το «προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσεως προς Ανατολάς» και αποκάλυψε δημοσίως την «αγωνία του» -αυτή τη λέξη μεταχειρίστηκε- για την επιθετικότητα της Τουρκίας. Το ελληνικό δόγμα λοιπόν, που κατ’ ουσίαν σημαίνει επιστροφή στη σκέψη του Ελευθερίου Βενιζέλου, ορίζει ότι, αν η Γαλλία δεχθεί επίθεση στο έδαφός της ή σε περιοχή στρατηγικού ενδιαφέροντος, όπως η Υποσαχάρια Αφρική, η Ελλάς θα είναι παρούσα, για να είναι παρούσα και η Γαλλία αν πρόκειται να δεχθεί η Ελλάς επίθεση στο έδαφος του Εβρου ή στη θάλασσα του Καστελόριζου.
Σημαίνει ότι ο Στρατός μας θα είναι παρών στα Αραβικά Εμιράτα, αν πρόκειται και τα Εμιράτα να μας βάλουν «πλάτη» επιτιθέμενα έναντι της Αγκυρας. Σημαίνει ότι οι βάσεις μας στην Καλαμάτα μπορούν να είναι τόπος εκπαίδευσης των πιλότων ισραηλινών μαχητικών, αρκεί το Ισραήλ να μας βοηθήσει με τεχνογνωσία drone στον ηλεκτρονικό πόλεμο κατά της Τουρκίας. Σημαίνει ότι το ελληνικό έδαφος μπορεί να είναι τόπος εγκατάστασης βάσεων που βλέπουν προς τη Μαύρη Θάλασσα, αρκεί οι ΗΠΑ να γέρνουν ελαφρώς την πλάστιγγα υπέρ ημών στο Αιγαίο και να βοηθούν μέσω των βάσεων δεδομένων της CIA στο «face control» των παράνομων μεταναστών. Με όρους μπασκετικούς, το δόγμα Μητσοτάκη είναι «άμυνα με βοήθειες» για τα δικά μας, αλλά και πάγκος στην επίθεση των άλλων μέσα στη ρακέτα.
Ο Αλέξης Τσίπρας, από την άλλη, εζήλωσε την προσωπικότητα του Δημητρίου Γούναρη, ενός σημαντικού πολιτικού της συντηρητικής παράταξης που διεκήρυξε το δόγμα της «μικράς πλην εντίμου Ελλάδος». Εννοούσε «μικράς» σε έκταση, βεβαίως, όχι στο ανάστημα. Γιατί, ιστορικώς, πράγματι ο Βενιζέλος αύξησε τα όρια της επικράτειας -προσωρινώς, όπως απεδείχθη-, αλλά μίκρυνε την έννοια του έθνους, καθώς στη Μικρά Ασία έγινε σφαγή. Ο Τσίπρας εμφανίζεται λοιπόν, εν προκειμένω, ως συντηρητικός. Ως «Οίκαδε». Διατυπώνει την εκτίμηση ότι η Ελλάδα θα γίνει στόχος αντιποίνων, αν αναμιχθεί σε διενέξεις μακριά από το έδαφός της.
Δεν είναι βεβαίως ο πρώτος – προηγείται εδώ και χρόνια το ΚΚΕ διά του Δημήτρη Κουτσούμπα, το οποίο υποστηρίζει ότι η πατρίδα μας δεν πρέπει να μετάσχει στους περιφερειακούς ανταγωνισμούς, διότι θα το πληρώσει ακριβά. Και αναδεικνύουν αμφότεροι δύο κινδύνους: τον κίνδυνο εξαπόλυσης επίθεσης τζιχαντιστών στο έδαφός μας, αν εμπλακούμε στο Σαλέμ, και τον κίνδυνο να παρεξηγηθούμε από τον αραβικό κόσμο – ο πρέσβης της Παλαιστίνης έχει διερωτηθεί δημοσίως δύο φορές αν η Ελλάδα «είναι σίγουρη πως θέλει να εκπαιδεύσει πιλότους που έχουν διαπράξει εγκλήματα πολέμου». Οπως αντιλαμβάνεστε, τα θέματα αυτά δεν είναι ιδεολογικά για να κάνουμε αντιπαράθεση καφενείου. Είναι λίαν σοβαρά. Επιχειρήματα υπάρχουν και για το ένα δόγμα και για το άλλο. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης επιβραβεύτηκε από τη συμμαχία, όταν έστειλε τη φρεγάτα «Ελλη» στον Πόλεμο του Κόλπου, το 1991. Σε ξένη επικράτεια.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου τιμωρήθηκε όταν ενέταξε την Ελλάδα στο Κίνημα των Αδεσμεύτων το 1982 και υποδέχθηκε τον Αραφάτ στην Αθήνα. Η πατρίδα μας έγινε θέατρο συγκρούσεων. Θυμίζω την επίθεση τρομοκρατών στο κρουαζιερόπλοιο «City of Poros» και την αεροπειρατεία στο αεροπλάνο της TWA πάνω από το Αργος. Τα Σκόπια στις μέρες μας αναγνωρίστηκαν ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας», επειδή, σε αντίθεση με εμάς, έστειλαν στρατό στο Αφγανιστάν. Αλλά σήμερα η Ελλάδα είναι αξιόπιστη στη διεθνή κοινότητα, επειδή δεν ταυτίστηκε με το φιάσκο στο Αφγανιστάν. Η Ιστορία δεν μας δίνει οριστική απάντηση στο τι είναι πράγματι το εθνικά συμφέρον για τον τόπο.
Ο Μητσοτάκης χρησιμοποίησε άφοβα τη λέξη «φυλάκιο» στη Βουλή, ο Τσίπρας αθεόφοβα τη λέξη «φέρετρα». Η ίδια η ζωή θα δείξει ποιο δόγμα ταιριάζει στην εποχή και ποιο συμφέρει το έθνος. Το ρίσκο, πάντως, βγαίνει μέχρι στιγμής στον πρωθυπουργό. Αλλά έχουμε δρόμο μπροστά μας μέχρι την τελική δικαίωση.
