Το χρυσαφένιο άγαλμα της Κάλλας που τοποθετήθηκε στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου δεν είναι σίγουρα η Κάλλας.
- Από τη Δρ. Ελένη Παπαδοπούλου*
Απλά φέρει το όνομά της. Την πρωτοβουλία την είχε ο σύλλογος «Μαρία Κάλλας» και ο Δήμος Αθηναίων δέχτηκε να το τοποθετήσει στην πόλη. Αν και το άγαλμα και η τοποθέτησή του στους πρόποδες της Ακρόπολης σχολιάστηκαν ιδιαίτερα αρνητικά, η πρόεδρος του συλλόγου δήλωσε πολύ ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα. Διαβάσαμε ότι το άγαλμα συνομιλεί με τον Παρθενώνα. Η πραγματικότητα είναι πως το άγαλμα συνομιλεί με το κιτς, με την κακογουστιά σε όλο της το μεγαλείο. Μία χρυσαφένια μουτζούρα που βάφτισαν Κάλλας στη σκιά της Ακρόπολης. Υβρις και για την Κάλλας και για την Ακρόπολη και για την Αθήνα.
Πριν από δύο χρόνια, τα Χριστούγεννα, το Ιδρυμα Ωνάση είχε την έμπνευση να τοποθετήσει στη Βασιλίσσης Σοφίας κάτι λαμπάκια, που βάφτισε χριστουγεννιάτικα, ενώ ήταν σαν σήματα Μορς, κάποιοι είπαν σαν μυγοπαγίδες, σε διάφορα χρώματα. Ο δήμος δέχτηκε την πρόταση του ιδρύματος για τον χριστουγεννιάτικο στολισμό, που μόνο Χριστούγεννα δεν θύμιζε. Αν και ο κόσμος είχε κατακρίνει έντονα τον στολισμό, η εμπνεύστριά του τον υπερασπίστηκε, λέγοντας ότι προτείνει μία σύγχρονη αισθητική. Το κιτς είναι, προφανώς, η σύγχρονη αισθητική. Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση είχε προβάλει επίσης το 2015 ένα έργο που έδειχνε γυμνά σώματα σε τοίχο στην πλατεία Κλαυθμώνος. Το έργο κατέβηκε έπειτα από διαμαρτυρίες. Ο καλλιτέχνης δήλωσε σοκαρισμένος: «Είναι τρελοί οι άνθρωποι αυτοί! Σκανδαλίζονται με 30 δευτερόλεπτα προβολής ενός γυναικείου αιδοίου και τρία λεπτά ενός ανδρικού μορίου. Θεέ μου! Αυτό είναι Μεσαίωνας!». Μα, κι εσείς! Είναι δυνατόν να κάνετε έτσι για μία γιγάντια προβολή γεννητικών οργάνων στο κέντρο της πόλης; Μα, να μην καταλαβαίνει ο κόσμος τίποτα από σύγχρονη αισθητική!
Άπειρα είναι τα παραδείγματα «καλλιτεχνικών» δημιουργημάτων τα οποία έχουν βιάσει κατά καιρούς τον δημόσιο χώρο για να ικανοποιήσουν τις φαντασιώσεις του καθενός, γιατί περί αυτού πρόκειται. Βιασμός με ονοματεπώνυμο, είτε από καλλιτέχνες με όνομα είτε από φορείς με όνομα που χρηματοδοτούν αδρά την κακογουστιά. Η Αθήνα, η πόλη που όρισε το κάλλος, γέννησε την αρχιτεκτονική, τη γλυπτική, δεν σέβεται την κληρονομιά της. Δεν είναι άξια να διατηρήσει τη φυσιογνωμία της, έστω αυτήν που απέμεινε και που ασφυκτιά ανάμεσα σε τερατογενέσεις, τσαντιρομάγαζα και τη βρόμα των γκράφιτι.
Οι καλλιτέχνες που επιλέγονται πλέον για τον δημόσιο χώρο είναι οπαδοί της «σύγχρονης αισθητικής», του κιτς μεγαλείου δηλαδή. Και όποιος δεν συμφωνεί μαζί τους είναι σίγουρα οπισθοδρομικός, συντηρητικός, χαμηλού επιπέδου. Διότι μόνο το χρήμα και τα κονέ γνωρίζουν από τέχνη.
* Διδάκτωρ Διδακτολογίας Γλωσσών και Πολιτισμών του Πανεπιστημίου Paris III – Sorbonne Nouvelle
