Πριν την ανάγνωση του άρθρου…
Καλό θα είναι να εξοικειωθούμε με τους όρους αμυντικής συνεργασίας των ΗΠΑ με ξένες χώρες, με κύρια έμφαση στο FMF (Foreign Military Financing).
- Του Μπάμπη Παπασπύρου*
FMF: Το πρόγραμμα FMF υλοποιεί τις αποφάσεις της Αμερικανικής Κυβέρνησης για την χρηματοδοτική υποστήριξη μιας ξένης χώρας, προκειμένου να προβεί σε προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού από τις ΗΠΑ. Η υποστήριξη μπορεί να έχει είτε τη μορφή δανείου είτε τη μορφή δωρεάς, με στόχο την κάλυψη μέρους ή του συνόλου του κόστους της προμήθειας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα FMF δανειακού προγράμματος είναι αυτό που εγκρίθηκε για το Ιράκ το 2016, συνολικού ύψους $2.7 δις ενώ αντίστοιχα παράδειγμα FMF δωρεάς είναι η πρόβλεψη διάθεσης $33 δις στο Ισραήλ στο διάστημα 2019-2028.
Συχνά το FMF συγχέεται με το Foreign Military Sales (FMS), πρόκειται όμως για δύο διαφορετικά προγράμματα, τα οποία μπορούν να βρουν ανεξάρτητη εφαρμογή και δεν είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν. Συγκεκριμένα, μια προμήθεια FMS μπορεί να αποπληρωθεί αποκλειστικά με εθνικούς πόρους του κράτους που προμηθεύεται τον εξοπλισμό, ενώ αντίστοιχα κεφάλαια FMF μπορούν να χρηματοδοτήσουν μια προμήθεια που υλοποιείται με απ’ ευθείας εμπορική σύμβαση με τον κατασκευαστή (Direct Commercial Sales – DCS), χωρίς δηλαδή χρήση FMS.
Παραδείγματα προμήθειας FMS που αποπληρώνονται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους είναι το πρόγραμμα αναβάθμισης των ΑΦΝΣ P-3B Orion του Πολεμικού Ναυτικού, το πρόγραμμα της προμήθειας των ελικοπτέρων CH-47D Chinook από την Αεροπορία Στρατού και η αναβάθμιση των F-16 Viper, καθώς η Ελλάδα έχει σταματήσει εδώ και αρκετά χρόνια να λαμβάνει υποστήριξη FMF οποιουδήποτε τύπου.
Την παρούσα περίοδο που η χώρα αντιμετωπίζει την άμεση απειλή κατά της ακεραιότητας και των ζωτικών συμφερόντων της, η αξιοποίηση στον μέγιστο δυνατό βαθμό της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συνεργασίας σε πρακτικό επίπεδο και συγκεκριμένα στην ενίσχυση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΕΔ), αποτελεί το ζητούμενο.
Πρωταρχικός στόχος της χώρας, αν και χαρακτηρίζεται ως αναπτυγμένη οικονομία, θα πρέπει να είναι η ένταξη πρρογραμμάτων FMF (ξένη στρατιωτική χρηματοδότηση) ως «κύριος στρατηγικός εταίρος» των ΗΠΑ ώστε να καταστεί, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Ιορδανία και η Τυνησία, αποδέκτης επιχορηγήσεων («grants») για την προμήθεια αμυντικού υλικού από τις ΗΠΑ.
Είναι αυτονόητο ότι η επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου θα συνδράμει σημαντικά στην αναβάθμιση της εθνικής αμυντικής ικανότητας, χωρίς περαιτέρω επιβάρυνση της εθνικής οικονομίας. Η αρχή έχει ήδη γίνει με τον νόμο «Eastern Mediterranean Security and Energy Partnership Act» του 2019, που αφενός δημιούργησε τον σχετικό λογαριασμό διάθεσης πιστώσεων και αφετέρου προέβλεψε την αρχική διάθεση 3 εκατ. $ ως επιχορήγηση.
Αυτό που απαιτείται είναι η ελληνική πλευρά αξιοποιώντας τη συνεχή αναβάθμιση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, να επιτύχει την αύξηση των διατιθέμενων πιστώσεων.
Με πληροφορίες από e-amyna και defence-point.gr
Ας δούμε που βρίσκεται η χώρα μας και τι ισχύει σχετικά με το FMF πρόγραμμα
Στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΜ των ΗΠΑ, γίνεται μνεία του FMF με συμμετοχή της Ελλάδας στο πλαίσιο του European Recapitalization Incentive Program (ERIP)
Το 2018, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, παρείχε χρηματοδότηση 25 εκ $ για το FY 2017 Foreign Military Financial (FMF) Foreign Military Financial (FMF) OCO/Overseas Contingency Operations (OCO), στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Κίνητρων Ανακεφαλαιοποίησης (ERIP) για να υποστηρίξει την εκποίηση από την Ελλάδα σοβιετικών οχημάτων μάχης πεζικού και την προμήθεια σύγχρονων, εναλλακτικών από ΗΠΑ. Το Υπουργείο Άμυνας παρείχε επίσης 30,9 εκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια στον Τίτλο 10, σχεδόν αποκλειστικά μέσω της χρηματοδότησης του τμήματος 333.
Προσέξτε τι προτείνει το Jewish Institute for National Security of America (JINSA), στη μελέτη του “U.S. & Greece: Cementing a Closer Strategic Partnership”
JINSA Gemunder Center’s Eastern Mediterranean Policy Project – January 2020
Co-Chairs: Ambassador Eric Edelman and General Charles Wald, USAF (ret)
Δεύτερον, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να ενισχύσουν την ικανότητα της Ελλάδας να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ, με αύξηση των διμερών στρατιωτικών δεσμών. Αυτό σημαίνει παροχή σημαντικών ποσών μέσω FMF στην Ελλάδα για την αγορά όπλων και υλικού των ΗΠΑ. Τέτοια βοήθεια θα επέτρεπε στην Αθήνα να κάνει αυτό που ζητούν ολοένα και περισσότερο οι Αμερικανοί πολιτικοί από τους συμμάχους, δηλαδή να αναλάβει μεγαλύτερες ευθύνες για τη συλλογική άμυνα. Θα ωφελούσε επίσης το Αμερικανό εργατικό δυναμικό και οικονομία με την τόνωση της ζήτησης για αμυντικές εξαγωγές των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ θα πρέπει επίσης να επεκτείνουν και άλλες μορφές διμερούς συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευση και Κατάρτιση (IMET) και πλεονάζοντος υλικού άμυνας (EDA). Παράλληλα, και ανάλογα σχετικά με την τροχιά των σχέσεων με την Τουρκία, οι Αμερικανοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να αρχίσουν να εξετάζουν πώς ενδέχεται να ενισχύσουν τη σχέση ασφαλείας των ΗΠΑ με την Κύπρο, η οποία μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019 εμποδίστηκε σε μεγάλο βαθμό από το εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ. Θα πρέπει να εξεταστούν πρόσθετα βήματα θα πραγματοποιηθεί σε συνδυασμό με την αξιολόγηση των ευρύτερων προσπαθειών των ΗΠΑ για επίλυση του Κυπριακού θέμα στο σύνολό του.
Πρώτα και κύρια, αυτό σημαίνει παροχή ξένης στρατιωτικής χρηματοδότησης (FMF) για αγορά από την Ελλάδα όπλων και υλικού των ΗΠΑ. Μια τέτοια βοήθεια θα επέτρεπε στην Αθήνα να κάνει αυτό που οι Αμερικανοί πολιτικοί ζητούν όλο και περισσότερο από συμμάχους, δηλαδή να αναλάβουν μεγαλύτερα συλλογικά καθήκοντα στην άμυνα. Θα ωφελούσε επίσης το αμερικανικό εργατικό δυναμικό και την οικονομία με την τόνωση της ζήτησης Αμυντικές εξαγωγές των ΗΠΑ.
Στα τέλη του 2019, το Κογκρέσο ψήφισε νομοθεσία που εγκρίνει 3 εκ. $ σε FMF για την Ελλάδα το επόμενο οικονομικό έτος των ΗΠΑ. Ενώ αυτή είναι μια ευπρόσδεκτη αύξηση από το τρέχον μηδενικό ποσό και θα άνοιγε ουσιαστικά έναν λογαριασμό για επιπλέον FMF για την Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, το επίπεδο υποστήριξης είναι ανεπαρκές δεδομένης της σοβαρότητας της γεωστρατηγικής αλλαγής που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ανατολή Μεσόγειο. Πράγματι, αυτό θα έδινε την Ελλάδα στο ίδιο επίπεδο με το Περού, αλλά πολλαπλές παραγγελίες μέγεθος πίσω από άλλα προπύργια για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή όπως το Ισραήλ (3,3 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως), η Αίγυπτος (1,3 δισ. $) και η Ιορδανία (425 εκατ. $)
Πέρα από τις άμεσες ελληνικές αγορές όπλων των ΗΠΑ μέσω ξένων στρατιωτικών πωλήσεων ή/και απευθείας εμπορικές πωλήσεις, το μεγαλύτερο μέρος του FMF θα μπορούσε να επιτρέψει στην Αθήνα, να αντιμετωπίσει αρκετές κρίσιμες ελλείψεις της ικανότητα υπεράσπισης της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας και της ενεργειακής εξερεύνησης στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
• Ολοκλήρωση της αναβάθμισης της ραχοκοκαλιάς F-16 του στόλου σε Viper…
Τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 είναι επίσης μια πιθανή επιλογή, δεδομένης της απόκτησης από την Τουρκία προηγμένων ρωσικών αντιαεροπορικών S-400 και δυνητικά αεροσκάφη τελευταίας γενιάς αεροσκάφη
• Σκάφη αντιπυραυλικής άμυνας ικανά να αναπτύξουν πυραύλους SM-2, με πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια από τις τρέχουσες πλατφόρμες της Ελλάδας·
Η ανάπτυξη τέτοιων πλοίων θα ενίσχυε επίσης τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των ΗΠΑ και Ελληνικού ναυτικού
• Δυνατότητες παράκτιας άμυνας και περιπολίας όπως το πλοίο παράκτιας μάχης (LCS), το οποίο τα ελληνικά ναυπηγεία μπορούν να παράγουν σε συμπαραγωγές με αμερικανικές εταιρείες, για να μετριάσουν τα σημεία συμφόρησης στη ναυπηγική βιομηχανία οι Ηνωμένες Πολιτείες
• UAV κατασκευής ΗΠΑ όπως το MQ-1 ή/και το MQ-9.
Δείτε τώρα και το MOU ΗΠΑ-Ισραήλ για το FMF…
Μιλάμε για ένα πρόγραμμα αμυντικής δωρεάν βοήθειας 33 δισ $ για την περίοδο 2019-2028!
Για το Ισραήλ το εν λόγω μνημόνιο είναι και ένας σημαντικός πυλώνας στήριξης της αμυντικής του βιομηχανίας μέσω συμπαραγωγών και κοινών προγραμμάτων αξίας δισ δολαρίων…
Το εύλογο ερώτημα που γεννάται είναι, ποιος και γιατί στην Ελλάδα, δεν πράττει το αυτονόητο να αξιοποιήσει το πρόγραμμα FMF, δεδομένης της θέσης της Ελλάδας, της αναβάθμισης των σχέσεων με ΗΠΑ και της γεωστρατηγικής αλλαγής που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ανατολική Μεσόγειο.
* Ταξίαρχος εν Αποστρατεία Πολεμικής Αεροπορίας, πρώην Αντιπρόεδρος Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας
