Ενώ τα σύννεφα του πολέμου έχουν πυκνώσει πάνω από την Ουκρανία, η τρίτη μεγαλύτερη συμπαγής ελληνική κοινότητα εκτός συνόρων της Ελλάδος, μετά τις κοινότητες της Κύπρου και της Βορείου Ηπείρου, η κοινότητα της Μαριούπολης, βρίσκεται σε κίνδυνο.
- Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Από τότε που ιδρύθηκε το ελληνικό κράτος, που κατά κάποιον τρόπο σηματοδότησε την ίδρυση των εθνικών κρατών, παρακολουθούμε τη διαδικασία συρρίκνωσης του Ελληνισμού. Ανθηρές ελληνικές κοινότητες, εξαιτίας διωγμών, γενοκτονίας, συμφωνίας ανταλλαγής πληθυσμών, λήψης πολιτικών και διοικητικών μέτρων από τις κυβερνήσεις των κρατών που τις φιλοξενούσαν, φυλλορρόησαν και εξαφανίστηκαν από τον χάρτη…
Μιλάμε για τους Ελληνες της Ανατολικής Θράκης, της Μικράς Ασίας, του Πόντου, της Κωνσταντινούπολης, της Ιμβρου, της Τενέδου, της Ανατολικής Ρωμυλίας, της Γεωργίας, του Καυκάσου, της Νότιας Ρωσίας, της Ταυρίδας-Κριμαίας, του Λιβάνου, της Αιγύπτου, της Αντίς Αμπέμπα και άλλων περιοχών, που μέσα σε έναν αιώνα εξοντώθηκαν ή ξεριζώθηκαν από τους τόπους τους, όπου κατοικούσαν οι περισσότεροι επί χιλιάδες χρόνια. Σε αυτή τη διαδικασία το ελληνικό κράτος ήταν απλός θεατής, όταν δεν έπαιζε το ίδιο ρόλο στη διαδικασία συρρίκνωσης του Ελληνισμού με τις ενέργειές του.
Απλώς να υπενθυμίσουμε τη στάση που κράτησε το ελληνικό κράτος όταν από τα τέλη του 1913 άρχισε να τίθεται σε εφαρμογή το σχέδιο των Νεοτούρκων για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης, της Μικράς Ασίας και του Πόντου.
Παρακολουθούσε απαθές την εξόντωση των Ελλήνων, όπως παρακολουθούσε απαθές την εξόντωση του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης, της Ιμβρου, της Τενέδου, που δυστυχώς συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Όλα αυτά, αυτή η βασανιστική διαδικασία συρρίκνωσης του Ελληνισμού, δεν συνέβησαν στη βάση μιας ιστορικής νομοτέλειας. Θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Γιατί δεν αποφεύχθηκαν;
Η απάντηση βρίσκεται στο δόγμα ίδρυσης και ύπαρξης του ελληνικού κράτους. Το ελληνικό κράτος, από τότε που ιδρύθηκε, δεν είχε ως θεμελιώδη, υπαρξιακή του αρχή την πάση θυσία προστασία των εκτός των συνόρων του Ελληνισμού.
Αν είχε υιοθετήσει αυτήν την αρχή, σήμερα θα υπήρχαν ανθούσες ελληνικές κοινότητες σε πολλές από τις προαναφερθείσες περιοχές. Πρόσφατα χαρακτηριστικά παραδείγματα της απουσίας της απαράβατης αρχής στη λειτουργία του ελληνικού κράτους για την προστασία τού εκτός των ελλαδικών συνόρων Ελληνισμού είναι η εισβολή στην Κύπρο και η συνεχιζόμενη κατοχή, η κατάσταση στη Βόρειο Ηπειρο και τελευταίο παράδειγμα ο Ελληνισμός της Μαριούπολης και της Ταυρίδας-Κριμαίας. Εκεί οι Ελληνες υπάρχουν από τον 7ο αιώνα προ Χριστού και, παρά τις δυσκολίες, συνεχίζουν να διατηρούν την ελληνική εθνική τους ταυτότητα.
Όσον αφορά τους Ελληνες της Ταυρίδας, από το 2014, που η Μόσχα προσάρτησε τη χερσόνησο αυτή στη Ρωσία, νιώθουν ότι τους εγκατέλειψε η Ελλάδα, αφού δεν μπορούν να πάρουν θεώρηση εισόδου στην πατρίδα. Οι αρμόδιες ελληνικές Αρχές τούς λένε να πάρουν ουκρανικά διαβατήρια και τους παραπέμπουν στα προξενεία της Ελλάδος στην Ουκρανία, αφού η Ελλάδα δεν έχει αναγνωρίσει την προσάρτηση της Ταυρίδας στη Ρωσία. Την ίδια στιγμή οι ρωσικές Αρχές τούς απαγορεύουν να πάρουν ουκρανικά διαβατήρια, κάτι που δεν θέλει και η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων της Ταυρίδας.
Έτσι, αυτό το κομμάτι του Ελληνισμού εδώ και δεκαεπτά χρόνια τιμωρείται από την Ουκρανία, τη Ρωσία, αλλά και την Ελλάδα. Η λύση είναι απλή: να τους δοθούν ελληνικά διαβατήρια, για να ξεφύγουν από τα «δόντια της μυλόπετρας» στα οποία βρίσκονται τώρα.
Όσον αφορά τους Ελληνες της Μαριούπολης, το 2014 το ελληνικό προξενείο, όταν έπεσαν μερικές βόμβες στην περιοχή, τα μάζεψε και έφυγε, αφήνοντας απροστάτευτους τους Ελληνες. Τώρα μαθαίνουμε ότι δεν κάνουν το ίδιο λάθος και ότι το προξενείο μας εκεί ενισχύεται εν όψει πιθανής σύγκρουσης. Καλό σημάδι αυτό, όμως δεν είναι καλό σημάδι η απόσυρση των δασκάλων από το υπουργείο Παιδείας, και μάλιστα με διθυραμβικό τρόπο. Είδα στην τηλεόραση μια μάνα να απευθύνει έκκληση για τα παιδιά της περιοχής, τα οποία εγκατέλειψαν οι εξ Ελλάδος δάσκαλοι. Ζήτησε να τα προστατέψει η Ελλάδα, ενώ την ίδια στιγμή δήλωνε ότι οι μεγάλοι θα μείνουν εκεί να υπερασπιστούν τον τόπο και τις περιουσίες τους.
Γνωρίζουμε ότι η πλειονότητα αυτών των ανθρώπων είναι υπέρ της Ρωσίας, όμως σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα πρέπει να διαχειριστεί αυτήν την πραγματικότητα πολιτικά, να έλθει σε επαφή σε κορυφαίο επίπεδο με τις κυβερνήσεις σε Κίεβο και Μόσχα, ούτως ώστε να εξασφαλίσει την επιβίωση και την ευημερία των Ελλήνων της Μαριούπολης.
Να σημειώσουμε ότι η παρούσα κυβέρνηση της Ουκρανίας δεν αναγνώρισε ως εθνική μειονότητα της χώρας τους Ελληνες της Μαριούπολης, ενώ αναγνώρισε τους Τατάρους, κατόπιν σχετικής παρέμβασης της τουρκικής διπλωματίας. Και είναι φυσικό να αναρωτιέται κανείς πού ήταν η ελληνική διπλωματία όταν συνέβαιναν αυτά.
Όσον αφορά τις σχέσεις της Ελλάδας με τις δύο αυτές χώρες, η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να δημιουργεί εχθρούς. Είμαστε μέλος του ΝΑΤΟ, όμως αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι πρέπει να γίνουμε εχθροί με τη Ρωσία. Εμείς οι Ελληνες αλλά και η Ελλάδα πρέπει να διατηρούμε φιλικές σχέσεις και με την Ουκρανία και με τη Ρωσία, ασχέτως των σχέσεων που έχουν μεταξύ τους αυτές οι δύο χώρες.
Οι φιλικές σχέσεις και με τις δύο χώρες θα εξυπηρετήσουν τα εθνικά μας συμφέροντα και θα προστατέψουν την ελληνική κοινότητα της Μαριούπολης.