Το 2014 ανατράπηκε η νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση Γιανουκόβιτς στην Ουκρανία έπειτα από μια εξέγερση στο Κίεβο, για την οποία υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οργανώθηκε και υποκινήθηκε από ξένες μυστικές υπηρεσίες και τις… γνωστές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, που δρουν αποσταθεροποιητικά σε διάφορες χώρες.
- Σάββας Καλεντερίδης
Με την ανατροπή Γιανουκόβιτς, που ήταν πολιτικά στραμμένος προς τη Μόσχα, η Αυτόνομη Δημοκρατία της Κριμαίας, όπως ονομάζεται επίσημα η Ταυρίδα των αρχαίων Ελλήνων, στις 16 Μαρτίου του 2014 προκήρυξε δημοψήφισμα, κατά το οποίο η συμμετοχή ήταν 82,17%, με το 95,5% να ψηφίζει υπέρ της σύνδεσης της Κριμαίας με τη Ρωσία.
Σημειώνεται ότι το δημοψήφισμα θεωρήθηκε από την κυβέρνηση της Ουκρανίας, την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ παράνομο, το αναγνώρισε όμως η Ρωσία.
Το ίδιο διάστημα αυτονομιστές κήρυξαν την αυτονομία του Ντονμπάς, που αποτελείται από τις περιφέρειες Λουχάνσκ και Ντονιέτσκ, προκαλώντας την αντίδραση της κυβέρνησης της Ουκρανίας, για να ξεσπάσουν μάχες μεταξύ των αυτονομιστών και του στρατού της Ουκρανίας, με τη συμμετοχή και οργανώσεων νεοναζί, που συμμετείχαν και στην εξέγερση του Μαϊντάν και υποστηρίζονταν από το ουκρανικό κράτος.
Στις 5 Σεπτεμβρίου 2014 ακολούθησε η υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Μινσκ, που συντάχθηκε το 2014 από την Τριμερή Ομάδα Επαφής για την Ουκρανία, η οποία αποτελείται από την Ουκρανία, τη Ρωσία και τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), με τη μεσολάβηση των ηγετών της Γαλλίας και της Γερμανίας στο λεγόμενο «Σχήμα της Νορμανδίας».
Επειδή με την υπογραφή του πρωτοκόλλου δεν κατέστη δυνατή η κατάπαυση των εχθροπραξιών, ακολούθησε η υπογραφή της δεύτερης συμφωνίας του Μινσκ, την οποία διαπραγματεύτηκαν ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν. Η δεύτερη συμφωνία υπογράφηκε από τους συμμετέχοντες της Τριμερούς Ομάδας Επαφής στις 12 Φεβρουαρίου του 2015 και καθόρισε ένα σύνολο μέτρων. Ειδικά με τη δεύτερη συμφωνία του Μινσκ προβλεπόταν, εκτός των άλλων, άμεση διμερής κατάπαυση του πυρός. Η πλευρά των αυτονομιστών, συμβαλλόμενο μέρος στη δεύτερη συμφωνία του Μινσκ, καταγγέλλει ότι από το 2015 έως τα τέλη του 2021 ο ουκρανικός στρατός και τα τάγματα των νεοναζί, που εν τω μεταξύ αποτέλεσαν μέρος της πολιτοφυλακής, διέπραξαν εγκλήματα πολέμου, τορπιλίζοντας την εκεχειρία και την εφαρμογή της ως άνω συμφωνίας.
Πάντα με βάση τον ισχυρισμό των αυτονομιστών, που ενστερνίζεται η κυβέρνηση της Ρωσίας, αυτό αποτέλεσε και την αιτία αύξησης της έντασης, η οποία οδήγησε σε κρίση, με αποκορύφωμα την εισβολή της Ρωσίας στο έδαφος της Ουκρανίας στις 25 Φεβρουαρίου 2022, μετά την οποία δημιουργείται μια νέα κατάσταση στον πλανήτη και ειδικά στην Ευρώπη.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι, ενώ η αφορμή της εισβολής ήταν το θέμα του Ντονμπάς, το μέγεθος της επιχείρησης είναι τέτοιο, που μας επιτρέπει να πούμε ότι η Μόσχα χρησιμοποίησε ως πρόσχημα τις παραβιάσεις της εκεχειρίας από την ουκρανική πλευρά για να καταλάβει την ανατολικά του ρου του Δνείπερου ποταμού περιοχή και τη νότια Ουκρανία, αποκόπτοντας έτσι την επαφή με τη Θάλασσα του Αζόφ και τον Εύξεινο Πόντο των περιοχών που ελέγχονται από την ουκρανική κυβέρνηση.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, απώτερος στόχος της Ρωσίας είναι, μετά της «Λαϊκές Δημοκρατίες» του Λουχάνσκ και του Ντονιέτσκ, να δημιουργήσει άλλες δύο, αυτές του Χαρκόβου και της Οδησσού, οι οποίες θα ενωθούν υπό μορφή ομοσπονδίας για να αποτελέσουν την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Νέας Ρωσίας. Όσον αφορά την κατάσταση στο θέατρο των επιχειρήσεων, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές (Πέμπτη, 3 Μαρτίου) οι ρωσικές δυνάμεις, αν και έχουν καταγράψει ορισμένες επιτυχίες στο έδαφος, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στο μέτωπο του Χαρκόβου και λιγότερα σ’ αυτό του Κιέβου.
Αυτό τους ώθησε να αυξήσουν την πυραυλική τους δραστηριότητα εναντίον στρατηγικών στόχων στο Κίεβο και το Χάρκοβο, καθώς και τα πυρά πυροβολικού. Η όλη επιχείρηση, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει σχεδιαστεί να διαρκέσει 14 ημέρες, κάτι που θα πρέπει να θεωρείται ανέφικτο, με δεδομένο ότι στα δύο προαναφερθέντα μέτωπα παρατηρείται καθυστέρηση στην προώθηση των θέσεων του ρωσικού στρατού, εκτός και αν οι πυραυλικές επιθέσεις κάμψουν την αντίσταση του στρατού και της κυβέρνησης της Ουκρανίας.
Ενώ συμβαίνουν αυτά στο θέατρο των επιχειρήσεων, το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε., δείχνοντας ταχύτατα αντανακλαστικά, κατόρθωσαν να συσπειρώσουν τα μέλη τους και να επιβάλουν σκληρότατες κυρώσεις στη Ρωσία, με στόχο την οικονομική καταστροφή της τελευταίας και την αποδόμηση της ηγετικής φυσιογνωμίας του Πούτιν.
Ταυτόχρονα ενίσχυσαν με δωρεάν προμήθεια υπερσύγχρονων αντιαρματικών και αντιαεροπορικών όπλων τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, προσδοκώντας προφανώς τη δημιουργία ενός «νέου Αφγανιστάν» για τις ρωσικές δυνάμεις που εισέβαλαν στο έδαφος της Ουκρανίας.
Παράλληλα έχει αρχίσει να δημιουργείται ένα κλίμα νέου ψυχρού πολέμου, που επηρεάζει πλέον ανοιχτά τη ρητορική των κυβερνήσεων της Δύσης αλλά και τον δημόσιο λόγο, θυμίζοντας την εποχή του Μακαρθισμού.
Σ’ αυτήν την κρίσιμη φάση εντύπωση προκαλεί η επίκληση της πυρηνικής ισχύος από τον ίδιο τον Πούτιν, κάτι που σηματοδοτεί την είσοδο στον προθάλαμο της διακεκαυμένης ζώνης, που μπορεί να οδηγήσει σε έναν πυρηνικό όλεθρο.
Φυσικά, η κυβέρνηση των ΗΠΑ, πράττοντας σοφά, δήλωσε ότι παύει για μία εβδομάδα τις ασκήσεις και τις επιθεωρήσεις του πυρηνικού της οπλοστασίου, θέλοντας να δείξει ότι έμπρακτα κάνει κίνηση αποκλιμάκωσης της «πυρηνικής έντασης».
Τα πράγματα δεν είναι αστεία ακριβώς επειδή έχουμε μπει στον προθάλαμο της διακεκαυμένης ζώνης, απαιτείται σωφροσύνη από όλες τις πλευρές, από όλες τις κυβερνήσεις αλλά και από τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης στη διαχείριση αυτής της κρίσης.
Γιατί κάποια στιγμή μπορεί να κλείσει η πόρτα εισόδου του προθαλάμου στη διακεκαυμένη ζώνη και τότε δεν θα υπάρχει τρόπος διαφυγής.
Οπότε πρέπει να κατεβάσουμε όλοι τους τόνους και να συμβάλουμε -ο καθένας στο μερίδιο που του αναλογεί- στην αποκλιμάκωση της κρίσης και στη σωτηρία του πλανήτη μας.
Όσον αφορά τη στάση της Κύπρου και της Ελλάδας, θα πρέπει να ενστερνιστούμε το δόγμα «τα εθνικά συμφέροντα πάνω από τις συμμαχικές υποχρεώσεις».
Η θέση μας στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ είναι αδιαπραγμάτευτη, αυτό όμως σημαίνει ότι δεν πρέπει να εξαντλούμε τα περιθώρια που υπάρχουν για να κατοχυρώνουμε τα εθνικά μας συμφέροντα όταν καλούμαστε να υλοποιήσουμε συμμαχικές μας υποχρεώσεις.
Τέλος, να μην ξεχνάμε ότι οι Σύμμαχοι το 1919, την ίδια ημέρα που έδιναν την άδεια στην Ελλάδα να αποβιβάσει τον Στρατό της στη Σμύρνη, έδιναν την άδεια στον Κεμάλ να φύγει από την Κωνσταντινούπολη με το επιτελείο του για να αναδιοργανώσει τον οθωμανικό στρατό και να πολεμήσει εναντίον του ελληνικού Στρατού, που οι ίδιοι έστειλαν στη Μικρά Ασία.
Η Ιστορία πρέπει να μας διδάσκει.
