Στην ελληνική κοινωνία υπάρχει ένα χαρακτηριστικό που επαληθεύεται σχεδόν σε κάθε… ευκαιρία. Οι πολίτες διχάζονται, δημιουργούνται μέτωπα και τοξικότητα, με αποτέλεσμα να απουσιάζει ο διάλογος, ο οποίος είναι ο μοναδικός τρόπος να συνεννοείται ο κόσμος, ακόμα και να γεφυρώνονται οι όποιες διαφωνίες.
- Σάββας Καλεντερίδης
Αν δούμε παλαιότερους διχασμούς, θα διαπιστώσουμε ότι αυτοί κόστισαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν αρνητικά την πορεία της χώρας.
Ο πρώτος διχασμός του 20ού αιώνα, ο οποίος μάλιστα ονομάστηκε και εθνικός διχασμός, εμφανίστηκε το 1915, με αφορμή διαφωνία σε επίπεδο κορυφής για τη θέση που πρέπει να πάρει η Ελλάδα στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η διαφωνία μεταξύ Ανακτόρων και Βενιζέλου δημιούργησε πολιτικό ρήγμα και στην κοινωνία, με αποτέλεσμα τη λειτουργία δύο κυβερνήσεων και δύο κρατών για περίπου δύο χρόνια, το ένα στην Αθήνα και το άλλο στη Θεσσαλονίκη.
Αν αναζητήσουμε τα αίτια της Μικρασιατικής Καταστροφής, θα εντοπίσουμε σε αυτά και τις συνέπειες του εθνικού διχασμού, που συνέχισε να κατατρύχει την ελληνική πολιτική σκηνή και την ίδια την κοινωνία.
Ο δεύτερος διχασμός εμφανίστηκε στη διάρκεια της Κατοχής και κορυφώθηκε με τον εμφύλιο πόλεμο. Αιτία και πάλι ο γεωπολιτικός προσανατολισμός της χώρας. Τα αποτελέσματα αυτού του διχασμού δεν είναι ανάγκη να τα αναφέρουμε σε αυτό το άρθρο.
Οι καταστροφές σε ανθρώπινο δυναμικό ξεπέρασαν και εκείνες της ίδιας της Κατοχής, ενώ τα σημάδια του διχασμού και του εμφυλίου είναι ακόμα χαραγμένα στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας και της ίδιας της Ελλάδας.
Πολλές από τις παθογένειες του ελληνικού πολιτικού συστήματος και του συστήματος εξουσίας οφείλονται σε εκείνη την καταστροφική περίοδο.
Επειδή τα φαινόμενα του διχασμού τα βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας, θα αναφερθούμε σε δύο πρόσφατα παραδείγματα.
Το πρώτο είναι το θέμα της διαχείρισης της πανδημίας.
Ο κόσμος διχάστηκε, εκτοξεύτηκαν απίστευτες κατηγορίες από τη μία προς την άλλη πλευρά και τούμπαλιν, με αποτέλεσμα να εγκλωβιστεί ο κόσμος στο ένα ή στο άλλο «πολεμικό» μέτωπο και να επηρεάσει αυτή η κατάσταση ακόμα και την ίδια τη διαχείριση της πανδημίας.
Το τελευταίο παράδειγμα είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία. Από τις πρώτες ημέρες έκανε την εμφάνισή του στα ΜΜΕ και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το «φάντασμα» του νέου διχασμού. Μιλάμε για κανονικό πόλεμο, με ύβρεις, συκοφαντίες, απειλές εναντίον της περιουσίας, ακόμα και της ζωής εναντίον ανθρώπων που εξέφραζαν μια άποψη για τον πόλεμο, από «οπαδούς» της άλλης πλευράς.
Ο ρόλος του γράφοντος δεν είναι να παίρνει θέση με το ένα ή το άλλο μέτωπο και αυτό δεν είναι «ισαποστακισμός».
Άλλωστε, τα ζητήματα αυτά δεν εντάσσονται στη θεματολογία της αρθρογραφίας μας.
Για ποιον λόγο γράφουμε αυτό το σχόλιο;
Γιατί θέλουμε να καταδείξουμε αυτό το χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας, το οποίο κάποιοι κύκλοι στο εσωτερικό και το εξωτερικό το γνωρίζουν και το εκμεταλλεύονται.
Να το καταδείξουμε και να το αναδείξουμε, για να αποφεύγουμε την «οπαδοποίηση» σε όλα τα θέματα, τα κοινωνικά, τα πολιτικά, τα διεθνή, ακόμα και τα εθνικά, γιατί η οπαδοποίηση σκοτώνει τον διάλογο και οδηγεί σε δημιουργία «μετώπων», με τεράστιο κόστος πολλές φορές για την κοινωνία και την ίδια την πατρίδα.
Να ξεριζώσουμε, λοιπόν, τις ρίζες του διχασμού, έχοντας υπ’ όψιν μας ότι ο διάλογος είναι η μόνη λύση.
