Στον πόλεμο δύο φορές την ημέρα αλλάζει η όψη των πραγμάτων» γράφει στα «Τετράδια Ημερολογίου» ο Γιώργος Θεοτοκάς το 1940. Και επειδή σήμερα πόλεμο έχουμε και αλλάζει διαρκώς η όψη των πραγμάτων καμία φορά παραπάνω από δυο φορές, κανονικά το επεισόδιο Συρίγου με το Πολυτεχνείο το μεσημέρι της Πέμπτης στη Βουλή θα έπρεπε να είχε ξεχαστεί!
Από τον Μανώλη Κοττάκη
Επειδή όμως πλησιάζει η 20ή Ιουλίου και αυτό που έγινε στην Κύπρο μας δεν ξεχνιέται, επιλέγω να ανακαλέσω στη μνήμη μας ένα παλαιό κείμενό μου του 2014, το οποίο έθετε το θεμελιώδες ερώτημα: πόσο επέδρασε το Πολυτεχνείο στην τραγωδία, στο μέτρο που το αποτέλεσμά του δεν ήταν η πτώση της δικτατορίας αλλά η πτώση του Παπαδόπουλου και η άνοδος του μοιραίου Ιωαννίδη; Επειδή απάντηση δεν πήρα ποτέ, το επαναφέρω:
«Πριν από μερικά χρόνια ζήτησα από την εκφωνήτρια του ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου Μαρία Δαμανάκη να μου μιλήσει στην τηλεόραση για τα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1973. Η Δαμανάκη ηρνήθη ευγενικά, με το επιχείρημα ότι δεν έχει μιλήσει ποτέ γι’ αυτά. Θεώρησα το “όχι” της δείγμα σεμνότητος. Δεν ήταν ακριβώς έτσι… Με τα χρόνια, διαβάζοντας προσεκτικά τις διαθέσιμες πηγές και ακούγοντας ιδιωτικές διηγήσεις, κατάλαβα ότι η σιωπή της, εκτός από σεμνότητα, οφείλεται και σε αμηχανία. Και να ήθελε, δεν θα μπορούσε να πει όλη την αλήθεια, ίσως.
Η εκ των υστέρων συνειδητοποίησις της αληθείας, ότι ο αόρατος δικτάτωρ Ιωαννίδης άφησε το Πολυτεχνείο να εξελιχθεί (αν δεν το προκάλεσε με προβοκάτσια, όπως αρχικώς υπεστήριξε το ΚΚΕ με το περίφημο τεύχος της Πανσπουδαστικής, νούμερο 8) για να ανατραπεί ο Παπαδόπουλος, ασφαλώς και κάνει τους ηγέτες της εποχής να αισθάνονται άβολα.
Εξομολόγηση Κύρκου
» Επειδή η Ιστορία, όμως, είναι χρήσιμο να φρονηματίζει εκτός από το να απονέμει παράσημα, θα θυμίσουμε μερικές τολμηρές μαρτυρίες. Ο αείμνηστος Λεωνίδας Κύρκος σε μια εξομολόγησή του στον Ανταίο Χρυσοστομίδη στας δυσμάς της ζωής του είπε θαρραλέα ότι το Πολυτεχνείο δεν οδήγησε στην κατάρρευση της δικτατορίας. Ακόμη πιο τολμηρός είναι ο Νίκος Μπίστης, ο οποίος στο βιβλίο του “Προχωρώντας και αναθεωρώντας” (εκδόσεις Πόλις) θέτει βλάσφημα ερωτήματα.
Ο Μπίστης θυμίζει: Πρώτον, ότι οι δυνάμεις της Αριστεράς ήταν συγκεντρωμένες στη Νομική, όχι στο Πολυτεχνείο, αποκαλύπτοντας μάλιστα ότι κατά τη διάρκεια της καταλήψεως στη Σόλωνος κάποιοι προσπαθούσαν να τους παρασύρουν προς τα εκεί. Δεύτερον, ότι “τόσο το ΚΚΕ όσο και το ΚΚΕ Εσωτερικού ήταν προσανατολισμένα στη διεξαγωγή φοιτητικών εκλογών και όχι στην πρόκληση γεγονότων που θα οδηγούσαν σε μετωπική αναπόφευκτη σύγκρουση, όπως το Πολυτεχνείο”.
Επισημαίνει: “Τα δυο Κ.Κ. και η πλειοψηφία των μελών των επιτροπών προσανατολίζονταν σε αγώνα διαρκείας που δεν προέβλεπε Πολυτεχνείο. Δεν το προετοιμάσαμε εμείς το Πολυτεχνείο, δεν το θελήσαμε το Πολυτεχνείο, αλλά πολύ σωστά, όταν προέκυψε, μπήκαμε και προσπαθήσαμε να προσδώσουμε σοβαρότητα σε μια κατάσταση που είχε διαμορφωθεί σε έδαφος που δεν είχαμε επιλέξει”.
Αν δεν το είχε επιλέξει όμως η Αριστερά, τότε ποιοι; Ο Γρηγόρης Φαράκος σε μια κομματική συνεδρίαση ανερωτήθη “και γιατί δεν το έκανε;”, όταν ο Κώστας Κάππος επεσήμανε ότι η δικτατορία μπορούσε να εκκενώσει το Πολυτεχνείο από την πρώτη βραδιά. Ιδού τα βλάσφημα ερωτήματα… Αν απαντηθούν, το συμπέρασμα θα είναι ότι είχε δίκιο το ΚΚΕ, όταν αρχικά ομίλησε για προβοκάτσια που παρέσυρε την Αριστερά από τη Νομική στο Πολυτεχνείο.
Θα είναι ότι η εξέγερσις αξιοποιήθηκε από τον Ιωαννίδη – Συμμάχους για να ρίξουν τον Παπαδόπουλο που είχε αρνηθεί στο ΝΑΤΟ να στείλει στρατό στον Πόλεμο των Τριών Ημερών. Όχι ότι αυτό τον εξαγνίζει για τα λοιπά βεβαίως. Θα είναι, τέλος, ότι αποτέλεσμα των γεγονότων δεν ήτο η πτώσις της δικτατορίας, αλλά η πτώσις του Παπαδόπουλου και η αλλαγή φρουράς που οδήγησε στο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και στην εθνική τραγωδία της Κύπρου. Οταν κάποτε γραφτεί η Ιστορία, λοιπόν, θα γίνει αντιληπτό γιατί το ΚΚΕ μεταπολευτικώς δεν μετέχει σε “προβοκάτσιες” που κάποιοι τις κάνουν να ομοιάζουν με αυθόρμητες εξεγέρσεις, όπως ο Δεκέμβριος του 2008 και οι Αγανακτισμένοι του Συντάγματος το 2011. Ξέρει. Και ας δίδει τον υπέρ πάντων αγώνα σήμερα για να ιδιοποιηθεί μια εξέγερση της οποίας απετέλεσε την πολιτική ουρά στην έναρξή της.
Θα φανεί, τέλος, πόσο αφελής είναι η Ακροδεξιά που υποστηρίζει ότι δεν υπήρξαν νεκροί. Και νεκροί υπήρξαν και αίμα χύθηκε. Μόνο που το αίμα αυτό εχρησιμοποιήθη από τους έξω για τη διχοτόμηση της Κύπρου. Ιδού, λοιπόν, γιατί η Αριστερά κάνει τόσο θόρυβο, από το άγχος να επιβάλει τη δική της βολική ανάγνωση για την Ιστορία. Από τον διαρκή φόβο της για την κρίση της Ιστορίας.
Σύμβουλοι πριγκίπων
» Και βεβαίως για να λησμονηθεί πίσω από τις κραυγές ότι κάποιοι από τη συντονιστική επιτροπή και από τον ραδιοφωνικό σταθμό κατήντησαν στη διαδρομή να γράφουν βιβλία για να εξηγούν “γιατί δεν ήταν τυχαίοι ο Παπαδόπουλος και ο Ιωαννίδης”. Να προσλαμβάνονται ως σύμβουλοι πριγκίπων και βασιλέων, να αποτελούν για ένα φεγγάρι εξ απορρήτων απατεώνων επιχειρηματιών σύμβουλοι, να γίνονται ο καλύτερος σύμμαχος αυτών που πολέμησαν. Επισκέπτες της πρεσβείας από διαδηλωτές έξω από αυτήν. Αμαυρώνοντας μια γενιά, τα υπόλοιπα άξια μέλη της συντονιστικής που, αν και εξυλοκοπήθησαν στα ΕΑΤ-ΕΣΑ, δεν έπραξαν το ίδιο. Δεν έκαναν το “ξύλο” βουλευτική έδρα ή επίζηλο τίτλο».
