Με όσα συνέβησαν και εξακολουθούν να συμβαίνουν σε επίπεδο εθνικό και κοινωνικό τα τελευταία χρόνια, θα ήταν ίσως χρήσιμο να θυμηθούμε τα λόγια του προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών (2018) Αντωνίου Κουνάδη, όπως εκφωνήθηκαν στις 21/6/2018, στο Μουσείο Ακροπόλεως (είναι δημοσιευμένη ολόκληρη στον ιστότοπο www.zsgiannina.gr, υπό τον τίτλο «Η Ελλάδα στον σύγχρονο κόσμο: Η εθνική ταυτότητα και οι προκλήσεις του 21ου αι.»):
«Η βαθιά, πολύπλευρη και πολυδιάστατη κρίση που διέρχεται η χώρα μας (…) είναι κρίση θεσμών και αξιών, οφειλόμενη όχι μόνον στην ολέθρια κακοδιαχείριση της χώρας μας τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά προεχόντως στο σοβαρό έλλειμμα ανθρωπιστικής παιδείας, που οδήγησε στο σημερινό απίστευτα χαμηλό επίπεδο ηθικής παρακμής, με όσα πρωτόγνωρα βιώνουμε καθημερινά: κακοποίηση της γλώσσας μας, διαστρέβλωση της ιστορίας μας, κατάργηση των εθνικών παραδόσεων, ανίερες επιθέσεις σε πιστούς μέσα σε ναούς, βολές κατά του ελληνορθόδοξου πολιτισμού μας. Προδήλως, στόχος όλων αυτών είναι να πλήξουν τα βασικά χαρακτηριστικά της εθνικής μας ταυτότητος -γλώσσα, ιστορία, θρησκεία- και, συνακόλουθα, η αποδόμηση του Ελληνισμού και η συρρίκνωση της εθνικής μας κυριαρχίας. (…) Καίρια επίσης πλήγματα δέχονται το ελληνορθόδοξο θρήσκευμά μας, τα ήθη, τα έθιμα και γενικότερα οι εθνικές παραδόσεις με την επιχειρούμενη κατάργηση των μαθητικών αλλά και εθνικών παρελάσεων, της πρωινής προσευχής στα σχολεία, τη συρρίκνωση του μαθήματος των Θρησκευτικών, την απομάκρυνση από τα σχολεία και τα δημόσια καταστήματα των ιερών εικόνων του Χριστού και της Παναγίας. (…) Μη λησμονούμε την παρακαταθήκη του ολιγογράμματου, αλλά θυμόσοφου στρατηγού Μακρυγιάννη, που συμπυκνώνεται στη φράση: “Οταν μου πειράξουν την πατρίδα και τη θρησκεία μου, θα μιλήσω, θα ενεργήσω και ό,τι θέλουν ας μου κάνουν”. Είναι υπέρτατο καθήκον μας να προστατεύσουμε με όλες μας τις δυνάμεις τα βασικά χαρακτηριστικά της εθνικής μας ταυτότητας: γλώσσα, ιστορία, θρησκεία».
Είναι πράγματι αυτό ακριβώς το καθήκον μας. Τουλάχιστον για κάθε πολίτη που έχει συνείδηση του χρέους του απέναντι στην Πολιτεία και την κοινωνία. Ακόμη κι αν αυτό θεωρείται μάταιο. Ακόμη κι αν όλα δείχνουν πως ο πολιτισμός μας έχει από καιρό μπει στο στάδιο της κατάρρευσης, στο οποίο πλέον η ένταξη και η λειτουργία του ατόμου μέσα στην κοινωνία έχουν αντικατασταθεί από το φαινόμενο του ατομικισμού.
Η αποπροσαρμογή του πολιτισμού από το ιστορικό πλαίσιο της εποχής μας έχει από καιρό οδηγήσει στην παρακμή του και τον οδηγεί προς τον θάνατό του, στην αποσύνθεσή του. Φυσιολογική η πορεία αυτή και αυτό είναι κάτι που ούτε μπορούμε ούτε επιτρέπεται να εμποδίσουμε.
Παράλληλα, όμως, μέσα στο τέλμα που δημιουργείται, μέσα στα ερείπιά του, παραμένουν ζωντανές δυναμικές μειοψηφίες στην τέχνη, στο πνεύμα, στην πολιτική, στην οικονομία κ.α., που δεν λειτουργούν πια μέσα στο πλαίσιο μιας κοινωνίας, χωρίς φυσικά να έχουν τη δυνατότητα να επιβληθούν, αφού από υποκείμενα του πολιτισμού έχουν καταλήξει αντικείμενά του. Δεν παύουν, όμως, να παράγουν και να δημιουργούν, αποτελώντας τα δυνάμει σπέρματα αναγέννησης και ανάπλασης μιας νέας κοινωνίας.
Στην παγκοσμιοποιημένη εποχή μας, όμως, όπου η αστραπιαία ταχύτητα όποιας πληροφορίας μπορεί να προκαλέσει αδιανόητες μέχρι πρότινος καταστάσεις και ανατροπές, υπάρχει ο πολύ μεγαλύτερος από κάθε άλλη εποχή στο παρελθόν κίνδυνος να υποκατασταθεί αυτός ο πολιτισμός πολύ πιο εύκολα από νέες ιστορικές δυνάμεις. Το πρόβλημα είναι ότι αυτές οι νέες δυνάμεις πιθανότατα δεν θα έχουν εθνικό πρόσημο, άρα δεν θα πρόκειται για έναν νέο πολιτισμό. Γιατί «πολιτισμούς γεννούν τα έθνη, και αυτά μονάχα». Γι᾽ αυτό και το καθήκον μας γίνεται ακόμη πιο επιτακτικό.
Γιάννης Χ. Κουριαννίδης
Δημοτικός Σύμβουλος Θεσσαλονίκης
«Θεσσαλονίκη Πόλη Ελληνική»
