Στην προχθεσινή του συνεδρίαση το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης αποφάσισε να τιμήσει τον Μανώλη Γλέζο και τον Απόστολο Σάντα, δίνοντας τα ονόματά τους σε ανώνυμη οδό της πόλης.
Αντιλαμβάνομαι ότι η ενέργεια αυτή έγινε για να τιμηθεί στο πρόσωπο και των δύο η υποστολή της γερμανικής σημαίας από τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως, που συνιστά θαρραλέα και συμβολική αντιστασιακή πράξη. Για τον λόγο αυτό η πρωτοβουλία του δήμου, υπό τούτο το πρίσμα, είναι αποδεκτή.
Υπάρχει, όμως, και μία άλλη οπτική, που έχει να κάνει με το πρόσωπο του Μανώλη Γλέζου. Ο άνθρωπος αυτός το 1985 είχε επισκεφτεί την Αλβανία, προκειμένου να τιμήσει τον φίλο του Ενβέρ Χότζα, συνοδεύοντάς τον στο τελευταίο του ταξίδι σ᾽ αυτήν τη Γη. Η είσοδός του, μάλιστα, στη γειτονική χώρα επιτράπηκε ακριβώς διότι είχε προσκληθεί επισήμως σε αυτήν από την αλβανική κυβέρνηση, όπως ακριβώς συνέβη και με μερικούς άλλους ιδεολογικούς και προσωπικούς φίλους του κομμουνιστή δικτάτορα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1985 ήταν η εποχή της παντοδυναμίας του ΠΑΣΟΚ και ο Μανώλης Γλέζος ήταν τότε βουλευτής του κόμματος του Ανδρέα Παπανδρέου. Για τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου η έλευση Γλέζου στην Αλβανία εκλήφθηκε ως επίσημη έλευση ενός εκπροσώπου της Ελλάδος και περίμενε πιθανώς κάποια λόγια, έστω και διακριτικά, ως συμπαράσταση στο δράμα που βίωνε.
Δυστυχώς, προς μεγάλη απογοήτευση των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου, ο Μανώλης Γλέζος όχι μόνο τίμησε τον δικτάτορα με τη γροθιά του υψωμένη πάνω από το φέρετρό του, αλλά σε δηλώσεις του μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, σε εφημερίδες των Ιωαννίνων, είπε απερίφραστα ότι οι Ελληνες της Αλβανίας τρώνε με χρυσά κουτάλια!
Δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται ότι ο Γλέζος «δεν ήξερε». Οτι, δηλαδή, κατά την επίσκεψή του περιηγήθηκε στην όποια «βιτρίνα» του καθεστώτος και του παρουσιάστηκε μία ωραιοποιημένη κατάσταση. Πόση βάση, όμως, έχει όλο αυτό;
Μόλις λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψή του στα χωριά της ελληνικής μειονότητας στη Δρόπολη είχε περιφερθεί πάνω σε ένα τρακτέρ (!) το σώμα του εκτελεσμένου Ελληνα Βορειοηπειρώτη Οδυσσέα Κόκολη, προς… παραδειγματισμό και συμμόρφωση. Η βαρβαρότητα αυτή, χαρακτηριστική του καθεστώτος, όπως εξάλλου και πολλές άλλες, είχε ήδη γίνει γνωστή και στον ελλαδικό χώρο. Εξάλλου, ο αείμνηστος μητροπολίτης Πωγωνιανής και Κονίτσης, Σεβαστιανός, κατ᾽ επανάληψιν είχε αναφερθεί στα δεινά των ομογενών μας στη Βόρεια Ηπειρο.
Δεν υπέφεραν, όμως, μόνον οι ομογενείς μας. Μαζί τους υπέφεραν και εκατοντάδες χιλιάδες Αλβανοί δημοκρατικής συνείδησης. Σε παραπάνω από 700.000 αριθμούνται τα θύματα του κομμουνιστικού καθεστώτος (εκτελεσμένοι, φυλακισμένοι, εξόριστοι, βασανισθέντες κ.λπ.). Και αν γι᾽ αυτούς δεν είχε μάθει τίποτα ο Μανώλης Γλέζος, τότε σίγουρα κάτι θα είχε ακούσει για τα έργα του Σολζενίτσιν, που είχαν συμβάλει και αυτά στη μεταστροφή πολλών πλανεμένων σε όλο τον κόσμο από τα κομμουνιστικά ιδεολογήματα. Κι όμως, ο Μ. Γλέζος όχι μόνο δεν επηρεάστηκε, αλλά την ίδια εποχή παραλάμβανε υπερήφανος το Βραβείο Λένιν από τους εκπροσώπους του σοβιετικού καθεστώτος.
Δυστυχώς για τον ίδιο αλλά και για τους θαυμαστές του, που ξεχνούν τούτη τη διάσταση της προσωπικότητάς του, ο Γλέζος δεν ένιωσε ποτέ την ανάγκη να ζητήσει μία συγγνώμη ή να κάνει την αυτοκριτική του για τη στάση του αυτή. Ακόμη και τα χρόνια που ακολούθησαν μετά την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος της Αλβανίας, όταν αποκαλύφτηκαν όλα τα κομμουνιστικά εγκλήματα δεκαετιών, το εμβληματικό αυτό στέλεχος της Αριστεράς κράτησε την ίδια στάση. Και αυτό είναι κάτι που δεν τιμά ούτε την Ιστορία του αλλά ούτε και όσους τον τιμούν παραβλέποντάς την.
Γιάννης Χ. Κουριαννίδης
Δημοτικός Σύμβουλος Θεσσαλονίκης
«Θεσσαλονίκη Πόλη Ελληνική», [email protected]
