Δεν μπορείς να χτίσεις ό,τι να ‘ναι, όπου να ‘ναι, όπως να ‘ναι. Στην Ελλάδα, βέβαια, το κάναμε άναρχα, παράνομα, ακόμα και στη σκιά της Ακρόπολης. Καταπατήσεις, αντιπαροχή. Ενας από τους βασικούς λόγους -είναι πολλοί- είναι, φυσικά, οι τεράστιες ανάγκες στέγασης λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης.
Ωραία θα ήταν η Αθήνα όλο νεοκλασικά, το πολύ διώροφα, με κήπους και αυλές, αλλά πού θα στεγάζονταν όλοι αυτοί, εμείς δηλαδή; Ακόμα και με τις πολυώροφες οικοδομές, και πιάνοντας βουνά και λαγκάδια του Λεκανοπεδίου οι γονείς μας, γιατί τα φτηνά οικόπεδα ήταν στο Αιγάλεω, στον Κορυδαλλό, στα Τουρκοβούνια, η ανθρώπινη κυψέλη μας πάλι απλώθηκε μακριά.
Ωραία θα ήταν και χωρίς την αντιπαροχή, αλλά τότε η Αθήνα θα είχε φτάσει από το Σούνιο ως τη Λαμία. Αλλοι αγόραζαν, άλλοι καταπατούσαν, πλήθος έχτισε χωρίς άδεια όχι από άποψη ή χόμπι, αλλά για να επιβιώσει. Μεροκάματο για φαγητό και ένα κεραμίδι ήταν κάποτε τα απλά, που μαζί με την καλή υγεία έφερναν το «Δόξα τω Θεώ». Στις πόλεις τα συμμαζέψαμε κάπως, παρά τα συνεχιζόμενα προβλήματα με την πολυνομία, τα παραθυράκια, τις πατέντες, π.χ. «μεταφερόμενος συντελεστής». Πάντως, κάπως ερχόμαστε σε σειρά. Ανάλογα προβλήματα υπήρχαν και υπάρχουν στη δόμηση εκτός πόλεων.
Οι άνθρωποι πάντα, από την Αρχαιότητα, έχτιζαν και στην εξοχή, στο βουνό, κοντά στη θάλασσα, σε κάποιο κτήμα ανάμεσα στο δάσος, στα πατρογονικά τους κτήματα και περιβόλια, δίπλα στις ελιές τους, στον τόπο καταγωγής τους ή κάπου που επέλεξαν για καταφύγιο της ψυχής τους. Αλλωστε, η φυσική μας κατάσταση για πλήθος αιώνων, πριν από τη Γεωργία και τη μόνιμη εγκατάσταση, ήταν να ζούμε στη φύση, όπως όλα τα πλάσματα, και όχι σε ανθρώπινες κυψέλες-πόλεις, σαν σταχανοβίτισσες μέλισσες ή ακάματα μυρμήγκια. Αγροικία, εξοχικό, μόνιμη κατοικία.
Δόμηση εκτός αστικών ιστών
Σε όλες τις χώρες του κόσμου υπάρχει δόμηση εκτός αστικών ιστών, αυτό που λέμε εμείς «εκτός σχεδίου». Αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν ή δεν πρέπει να υπάρχουν κανόνες. Για να κάνω λιανό το πρόβλημα που προέκυψε, ένας καλός γείτονας προσέφυγε σε νησία για να ακυρώσει την οικοδομική άδεια γείτονά του. Σημειωτέον, με νόμο του 2003 προβλεπόταν κατ’ εξαίρεση το δικαίωμα δόμησης και με δουλεία διόδου έκδοσης οικοδομικής άδειας (δικαίωμα διέλευσης μέσω γειτονικού ακινήτου), εφόσον είχε δημιουργηθεί το επίμαχο οικόπεδο πριν από την ισχύ του νόμου (31/12/2003).
Βγήκε, λοιπόν, μια απόφαση του ΣτΕ που λέει πως δεν μπορείς να χτίσεις εκτός σχεδίου με όρους ευνοϊκότερους από εντός σχεδίου, χωρίς δηλαδή το αγροτεμάχιο σου, πέραν της ελάχιστης οριζόμενης έκτασης, να έχει μέτωπο τουλάχιστον 25 μέτρων σε αναγνωρισμένη οδό, ήτοι εθνική ή δημοτική/κοινοτική. Τις δε οδούς δεν τις χαρακτηρίζουν οι ΟΤΑ, αλλά η κεντρική διοίκηση, η οποία για τη συντριπτική πλειονότητα των οδών απλά δεν το έχει κάνει. Δρόμοι με άσφαλτο, φώτα, όνομα, που συντηρούνται από τους Δήμους, αν το ψάξετε, συχνά δεν είναι αναγνωρισμένες.
Αν, λοιπόν, το αγροτεμάχιό σας είναι εκτός σχεδίου και ο δρόμος στον οποίο βλέπει δεν είναι είναι εθνική ή δημοτική οδός, αλλά αγροτική, δασική, ιδιωτική οδός ή είναι τυφλό και έχετε δουλεία διόδου, ενώ πριν μπορούσατε -και πολλοί έχετε χτίσει-, με την απόφαση του ΣτΕ, που ακύρωσε την οικοδομική άδεια, δεν μπορείτε να βγάλετε άδεια. Αν έχετε βγάλει άδεια, αυτή είναι ακυρωτέα και η περιουσία σας, αν δεν λυθεί το ζήτημα, μειώθηκε στο υποπολλαπλάσιο της μέχρι πρότινος αξίας της.
Ποιος ωφελείται de facto;
Τεράστιο πλήγμα σε εκατοντάδες χιλιάδες περιουσίες, η αξία των οποίων μηδενίζεται, χιλιάδες οικοδομικές άδειες στον αέρα, που πληρώθηκαν χιλιάδες Ευρώ και είναι ακυρωτέες, χιλιάδες ακίνητα που θα μείνουν απούλητα, ειδικά μετά και τη στάση της κυβέρνησης, που, ενώ ανακοινώθηκε, δημοσιεύτηκε στο σύνολό της νομοθετική ρύθμιση λύσης και θα κατατίθετο χθες, Μεγάλη Τετάρτη, στη Βουλή, υπαναχωρεί!
Ποιος ωφελείται de facto, αν δεν λυθεί άμεσα; Συμφέροντα που σε συγκεκριμένες περιοχές θα αγοράσουν κοψοχρονιά τα εκμηδενισμένης αξίας εκτός σχεδίου αγροτεμάχια και θα μπορούν να χτίσουν και να μοσχοπουλήσουν, διότι κάποιο από αυτά, τα όμορα, θα έχει μέτωπο 25 μ. σε αναγνωρισμένη οδό, που είναι προϋπόθεση για εκτός σχεδίου δόμηση. Οσα βλέπουν σε αγροτική οδό, ιδιωτική οδό ή έχουν δουλεία διόδου ΔΕΝ μπορούν να χτίσουν. Αν έχουν βγάλει άδεια, οποιοσδήποτε προσφύγει εναντίον θα ακυρώσει την άδεια του ιδιοκτήτη. Αν έχει αρχίσει εργασίες, θα του απαγορευτεί η συνέχιση και θα του μείνει το γιαπί. Και μιλάμε για καθόλα ΝΟΜΙΜΕΣ ιδιοκτησίες, π.χ. κτήμα της οικογένειάς σας από πάππου προς πάππου, με τίτλους αδιαμφισβήτητους, κτηματολόγιο κ.λπ., όχι καταπατήσεις και αμφισβητούμενα.
Πρόβλημα με χιλιάδες δρόμους
Εν τω μεταξύ, χιλιάδες δρόμοι που χρησιμοποιούνται για κοινό όφελος, τους συντηρούν οι δήμοι, πολλοί έχουν φώτα, ασφαλτόστρωση ΔΕΝ είναι αναγνωρισμένες οδοί. Ξέρω περίπτωση που ο δρόμος υφίσταται πριν από το 1938, με αεροφωτογραφίες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού και το ακίνητο έχει 140 μ. πρόσοψη (!) σε αυτόν, που έχει οικοδομική άδεια, όμως βρίσκεται πλέον στον αέρα μετά την απόφαση του ΣτΕ, όπως και κάθε άλλη ιδιοκτησία εκεί, αφού δεν είναι αναγνωρισμένη εθνική ή δημοτική/κοινοτική, αλλά αγροτική οδός. Ομάδα βουλευτών της Ν.Δ., πήρε ορθά την πρωτοβουλία να καταθέσει την τροπολογία που έλυνε το ζήτημα και της οποίας την απόσυρση ανακοίνωσε ο αρμόδιος Υφυπουργός, κ. Ταγαράς, για να πιέσει την κυβέρνηση.
Η ρύθμιση θα εξασφαλίζει τη δόμηση στα εκτός σχεδίου οικόπεδα που έχουν κατατμηθεί πριν από το 1985, ακόμα κι αν δεν έχουν πρόσβαση σε κοινόχρηστο δρόμο.
Για όσα είναι μεταγενέστερα, δηλαδή κατατμήθηκαν την περίοδο από το 1985 έως και το 2003, προβλέπεται η δυνατότητα της δόμησης υπό όρους, όπως, για παράδειγμα, η σύνδεσή τους με αναγνωρισμένο κοινόχρηστο οδικό δίκτυο, με αγροτική οδό, δουλεία διόδου κ.λπ.
Θα είναι μια μεταβατική λύση, μέχρι να αναγνωριστεί το σύνολο του κοινόχρηστου οδικού δικτύου της χώρας, την οποία προετοιμάζει το ΥΠΕΝ, διορθώνοντας μια εκκρεμότητα και στρέβλωση ενός αιώνα.
Τελικά, οι βουλευτές, ύστερα από δέσμευση της κυβέρνησης πως θα έρθει αμέσως μετά τις εκλογές η ρύθμιση, πιο καλά προετοιμασμένη, την απέσυραν. Αν δεν τηρηθεί η δέσμευση, μιλάμε για πλήγμα τουλάχιστον πολλών χιλιάδων ευρώ στην τσέπη, στη νόμιμη περιουσία χιλιάδων πολιτών, ιδιοκτητών, εργαζομένων στην οικοδομή, μεσιτών κ.α., δημιουργώντας και μια τεράστια ανωμαλία με τραγελαφικές συνέπειες.
Φανταστείτε αυτόν που μόλις κατέβαλε, π.χ., 300.000-500.000, υπέβαλε για άδεια ή την πλήρωσε και την έβγαλε, και μαθαίνει πως η άδειά του είναι ακυρωτέα, πως τελικά πήρε ένα χωράφι όπου θα μπορεί μόνο να φυτέψει ραπανάκια και να το κοιτάει ή να το πουλήσει 30.000 με 50.000, στο 1/10 της αξίας που πλήρωσε στη μεγάλη εταιρία, που θα αγοράσει και τα όμορα και θα χτίσει, αρκεί ένα από αυτά να βλέπει σε αναγνωρισμένη οδό για μέτωπο 25 μ. Και είπαμε, μην μπερδεύετε την ύπαρξη δρόμου με την αναγνωρισμένη οδό. Λίγες είναι αναγνωρισμένες με ευθύνη της πολιτείας και αυτό θα διόρθωνε η ρύθμιση που αποσύρθηκε. Η κυβέρνηση που θα προκύψει οφείλει με φιλελεύθερη τόλμη να κόψει τον γόρδιο δεσμό, αλλιώς εύλογα θα θεωρηθεί πως ανοίγει δρόμο σε αρπακτικά, σε βάρος της πλειονότητας.
* Δικηγόρος Πρόεδρος της ΝΕΑΣ ΔΕΞΙΑΣ, Αντιπρόεδρος της ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
www.neadexia.gr
